شرکتهای هواپیماسازی همیشه از اسلوب خاصی برای طراحی بهره نمیبرند؛ نمونه بارز سنتشکنی آنها را باید در طراحی عجیبترین جنگندههایی دید که تاکنون ساختهاند.
یکی از تجهیزات نظامی که میتواند معادلات جنگ را در میدان نبرد دگرگون کند، جت جنگنده است. به طور کلی مردم تصور میکنند که هواپیماهای جنگی، جنگ افزارهایی شیک و کارآمد هستند که میتوانند در کسری از ثانیه عملیات خود را به سرانجام برسانند و به آشیانه بازگردند.
وقتی فیلم سینمایی تاپ گان ماوریک با بازی تام کروز را تماشا میکنید که با چهار فروند F/A-18 سوپر هورنت به پایگاهی نظامی حمله کرده و آنجا را به خاک و خون میکشند، باید بدانید که در دنیای واقعی برنامهریزیها به شکل دیگری است. اغلب جنگندههای مدرن به جز چند استثنا، ظاهری مشابه یکدیگر دارند. البته نباید انتظار داشته باشید که یک اف 18 سوپر هورنت با اف 22 رپتور شباهت داشته باشند، ولی میتوان گفت که رپتور با اف 35 لایتنینگ 2 حتما وجوه تشابه زیادی خواهد داشت.
عجیب ترین جنگنده هایی که دنیا به خود دیده
گرچه اصول طراحی ظاهری هواپیماهای جنگی تقریبا شبیه یکدیگر بوده، اما گاهی اوقات پیمانکاران نظامی دنیا تصمیم میگیرند که از چارچوب و اسلوب قدیمی خود فاصله بگیرند و سنت شکنی کنند. البته باید اعتراف کرد که اغلب طرحهای عجیب و غریب آنها برای ساخت یک جت جنگی، در حد تولید نمونه اولیه است و بعضی حتی از اولین پرواز آزمایشی خود فراتر نمیروند. به هر حال چه بخواهیم چه نخواهیم، همین طرحهای عجیب، سهم زیادی در توسعه هوانوردی دارند.
بسیاری از عجیبترین هواپیماها در دهههای 40 و 50 میلادی و پس از جنگ جهانی دوم طراحی شدند. در آن زمان برتری نیروی هوایی هر کشور، اولویت مهم ارتشهای دنیا بود و برنده جنگ را مشخص میکرد. از آنجایی که در آن زمان موتورهای جت نسبتا جدید بودند، سازندگان نمیدانستند که کدام طراحی کارآمدتر خواهد بود. به همین خاطر بعضی از هواپیماها ترکیبی از موتورهای پایه و جت و بعضی دیگر از دو نوع موتور توربوجت استفاده میکردند.
فهرست محتوا
1. نورد 1500 گریفون
فرانسه پس از جنگ جهانی دوم، زمان قابل توجهی را صرف بازسازی خود کرد. شرکت نورد آویشن روی توسعه موشکها و هواپیماها تمرکز داشت و موفق شد که هواپیمای نورد 1500 گریفون را به منظور دستیابی به سرعتهای بالا طراحی کند و به همین خاطر سراغ موتورهای توربوجت و رم جت رفت.
لازم نیست که درباره جنگندهها اطلاعات زیادی داشته باشید که بفهمید گریفون چه نوع هواپیمایی است! اگر نگاهی ساده به این جت بیندازید، متوجه میشوید یک کابین بزرگ است که روی یک موتور غول پیکر قرار میگیرد. 1500 گریفون توانست نخستین پرواز آزمایشی خود را در سال 1955 میلادی به سرانجام برساند و به سرعت 1.3 ماخ دست پیدا کند.
البته شرکت نورد آویشن تسلیم نشد و سالها بعد، نسخهای ارتقایافته از این هواپیما را با نام گریفون 2 و با حداکثر سرعت 2.19 ماخ طراحی کرد. این هواپیمای جدید به کمک خلبان آندره تورکت که سابقه پرواز با نخستین هواپیمای مافوق صوت دنیا، یعنی کنکورد را داشت، به پرواز درآمد، اما از یک مشکل جدی به نام داغ کردن بیش از حد رنج میبرد.
2. نورثروپ XP-79
شرکت بزرگ نورثروپ گرومن که متخصص تولید جنگنده و هواپیما در سراسر جهان است، یکی از عجیبترین جنگندههای خود را با نام نورثروپ XP-79 طراحی کرد. گرچه امروز نام این هواپیما بر تارک نیروی هوایی ایالات متحده میدرخشد، اما در اواسط دهه 40 میلادی، در حال طی کردن مسیری ناهموار بود.
این هواپیما طراحی غیرعادی داشت و کسی تا آن زمان چنین پرندهای ندیده بود. هدف شرکت گرومن این بود که بتواند با ساخت این جنگنده، به بمبافکنهای متخاصم آسیب وارد کند، اما خودش آسیب نبیند. به اعتقاد نورثروپ، توسعه موتورهای جت قدرتمند باعث میشود که مقاومت در برابر نیروهای G بیشتر شود.
ایکس پی 79 از جمله نخستین هواپیماهای مجهز به پیشرانه جت بود و میتوانست با سرعت 845 کیلومتر در ساعت پرواز کند. البته این نمونه اولیه هیچ گاه از تست پرواز اولیه قدم فراتر نگذاشت و به تاریخ پیوست.
3. کانویر XFY-1 پوگو
تکنولوژی عمود پرواز یا نشست و برخاست به صورت عمودی از چندین دهه قبل در حال توسعه بود و میتوان ادعا کرد که هواپیمای کانویر XFY-1 پوگو جزو اولین نمونههای اولیه به شمار میرفت که سعی داشت چنین قابلیتی را به منصه ظهور برساند. در زمانی که کانویر در حال توسعه قرار داشت، شرکت راکول هم روی نمونه اولیه هواپیمایی به نام XFV کار میکرد و اگر بخواهیم از میان رقابت این دو هواپیما، یکی را انتخاب کنیم، بیشک کانویر XFY-1 برتری قابل ملاحظهای خواهد داشت، زیرا میتوانست پرواز و تیک آف عمودی داشته باشد.
یکی دیگر از توانمندیهای محسوس ایکس اف وای 1، پرواز افقی و نشست عمودی بود. این جنگنده طلایهدار از موتور ملخی توربو به نام آلسیون YT-40 استفاده میکرد و حداکثر خروجی 5850 اسب بخار را به دو پره چرخنده تحویل میداد. در سال 1954 میلادی بود که اولین پرواز آزمایشی این هواپیما با موفقیت ثبت شد و خلبان توانست بیش از 60 ساعت پرواز را ثبت کند. نیروی دریایی آمریکا به خاطر مشکلات گیربکس و… تمایلی به استفاده از این جت نداشت.
4. کورتیس رایت XP-55
پیش از شروع درگیری و نبرد خونین ایالات متحده با ژاپن، نیروی هوایی آمریکا در حال آزمایش چندین جت جنگی مختلف بود. یکی از طرحهای عجیب و غریبی که شرکت کورتیس رایت پیشنهاد داد، XP-55 بود. در واقع اتاق خلبان این هواپیما به دم آن نزدیک بود و بالها به عقب خم شده بودند و در قسمت پشتی موتور بودند.
قسمت عجیبتر ماجرا این بود که ملخ در دم هواپیما قرار داشت و اغلب پرندههای آن زمان ملخ را در قسمت جلویی تعبیه میکردند. پس از اینکه XP-55 موفق شد تستهای تونل باد را پشت سر بگذارد، مهندسان تیغه عمودی را به هر بال اضافه کرده و بدین ترتیب اولین نمونه این هواپیما را در سال 1943 میلادی تکمیل کردند. متاسفانه خلبان هنگام پرواز با این جت جنگی مجبور به ایجکت شد و سومین پروتوتایپ هم به نتیجه نرسید و از بین رفت.
5. راکول XFV-12
یکی از عجیبترین جنگندههای جهان را راکول ساخته است. مدتها پیش که هنوز جتهای جنگی عمود پرواز مرسوم نشده بود، نیروی دریایی آمریکا برای نشست و برخاست روی ناوهای هواپیمابر، به دنبال یک جنگنده عمود پرواز بود و به همین خاطر رقابتی بین شرکتهای هوافضا برای ارائه طرحهایشان برگزار کرد.
شرکت راکول موفق شد یک طرح خاص و عجیب ارائه دهد. با اولین نگاه میتوانستید متوجه تناسبات عجیب و ورودیهای جلو با تیغههای روی بال بشوید. این کمپانی برای ساخت یک هواپیمای عمود پرواز موفق، نگاهی عمیق به جنگندههای موفقی همچون اف 4 فانتوم و A-4 اسکای هاوک انداخته بود.
قلب تپنده هواپیمای XFV-12 یک پیشرانه توربو جت پرت اند ویتنی به نام F401-PW-400 که قبلا روی جنگنده F-15 ایگل قرار گرفته بود، نصب شد. تلاشهای زیادی از سوی شرکت راکول صورت گرفت، اما طراحی آنها به هواپیما اجازه برخاست از زمین را به آن نمیداد. یک میلیارد دلار از سوی نیروی دریایی آمریکا صرف این پروژه شکست خورده شد و سرانجام در سال 1981 میلادی ارتش پروژه را لغو کرد.
6. ووت XF5U-1
از دیگر جنگندههای عجیب و غریب تاریخ باید به ووت XF5U-1 اشاره کرد. این هواپیما شباهتهای جالبی با یوفوها و بشقاب پرندههای فضایی دارد و بعضی از مردمانی که در دهه 1940 میلادی زندگی میکردند، با دیدن پیش نمونه این جت در آسمانها مدعی می شدند که یوفو دیدهاند.
در سال 1939 میلادی، شرکت ووت از زیرمجموعههای شرکت هواپیمایی یونایتد، یک نسخه دیسکی شکل با موتور ملخی طراحی کرد. طراح ارشد این جنگنده کسی نبود جز چارلز زیمرمن و اعتقاد بر این داشت که شکل منحصربهفرد XF5U-1 باعث میشود تا جریان هوا به شکل بهتری رد و بدل شود.
همزمان با تست پرواز این جنگنده، نیروی دریایی علاقه زیادی به خرید آن نشان داد و حتی چندین خلبان آمریکایی با این پرنده پرواز کردند. قلب تپنده این هواپیما دو پیشرانه پرت اند ویتنی R-2000-2D بود که حداکثر سرعت 548 کیلومتر در ساعت را فراهم میآورد. از آنجایی که نیروی دریایی روی چند پروژه جنگنده با موتور توربو جت کار میکرد، تصمیم گرفت قید سرمایه گذاری روی ووت را بزند.