گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
زبان شناسان پس از اجرای پژوهش‌های متعدد به این پرسش سرانجام پاسخ دادند. به نظر شما ممکن است زبان مادری خود را فراموش کنیم؟
زبان مادری یا «زبان اول»، نخستین زبانی است که یک شخص می‌آموزد و معمولا بخش اصلی هویت او را شکل می‌دهد. زبان اول به انسان این امکان را می‌دهد که با خانواده و دوستان خود ارتباط برقرار کند و فرهنگ و میراث خود را در آغوش بگیرد.
اما آیا ممکن است زبان مادری خود را فراموش کنید؟ مثلا اگر به منطقه یا کشور دیگری نقل مکان کنید و شروع به صحبت کردن به لهجه یا زبان دیگری کنید.
فراموشی زبان مادری ممکن است؟
زبان شناسان این پدیده را «کاهش تسلط بر زبان مادری» می‌نامند. این عبارت به معنی فرایندی است که در آن فرد به مرور زمان توانمندی خود را در زبان مادری از دست می‌دهد. شاید به این دلیل که دیگر آن را به اندازه کافی استفاده نمی‌کند.
متخصصان می‌گویند که در برخی شرایط خاص، فراموش کردن زبان مادری ممکن است. آن‌ها معتقدند به ویژه کودکانی که به کشور یا منطقه‌ای دیگر نقل مکان می‌کنند که در آن زبان متفاوتی صحبت می‌شود، ممکن است زبان اول خود را از یاد ببرند.
یک مثال بارز از این موضوع، کودکان کوچک هستند که توسط خانواده‌هایی که در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند به فرزند خواندگی گرفته می‌شوند. برای مثال، یک مطالعه در سال 2003 در مجله Cerebral Cortex نشان داد کودکانی که در کره به دنیا آمده بودند ولی در سنین بین 3 تا 8 سالگی توسط خانواده‌های فرانسوی به فرزند خواندگی گرفته شدند، در سن 30 سالگی درک بهتری از زبان کره‌ای نسبت به افراد بومی فرانسوی که هرگز با این زبان آشنا نشده بودند، نداشتند.
دانشمندان چه می‌گویند؟
لورا دومینگز، استاد زبان‌شناسی در دانشگاه ساوتهمپتون در بریتانیا، در این باره اظهار نظر کرد. او گفت با این حال هرچه سن شما زمانی که نقل مکان می‌کنید بیشتر باشد، احتمال حفظ زبان مادری هم بیشتر است. زیرا شما پایه گذاری محکم‌تری در آن زبان ایجاد کرده‌اید. بنابراین، غیرمحتمل است که یک نوجوان یا بزرگسال بخش‌های عمده‌ای از زبان مانند چگونگی ساخت زمان گذشته را فراموش کند.
در واقع، تحقیقات نشان می‌دهند که افراد پس از رسیدن به دوران بلوغ (بین 8 تا 13 سال در دختران و 9 تا 14 سال در پسران) کمتر در معرض کاهش تسلط بر زبان مادری قرار دارند. احتمالا به این دلیل است که پس از این سن، مغز ما به بلوغ می‌رسد و کمتر قابل تغییر و پذیرش تغییرات است.
دومینگز گفت با این حال، قسمتی از زبان مادری که حتی پس از مدت‌های کوتاه بیشتر در معرض از دست دادن قرار دارد، واژگان است.
برای مثال، فرض کنید شما یک دانشجوی انگلیسی زبان هستید که یک ترم در اسپانیا گذرانده‌اید. ممکن است وقتی به خانه برمی‌گردید، متوجه شوید که یادآوری بعضی عبارات یا کلمات در زبان مادری‌تان کمی بیشتر طول می‌کشد.
دومینگز توضیح داد این بدین معنا نیست که شما این کلمات زبان اول را کاملا فراموش کرده‌اید. بلکه فقط کمی بیشتر طول می‌کشد تا مغز شما آن‌ها را بازیابی کند. پدیده مثل این است که مغز شما باید از میان دو کتابخانه مختلف واژگانی جستجو کند. از طرفی زمانی که دوباره به طور کامل در زبان مادری غوطه‌ور شوید (در این سناریو، با بازگشت به خانه) شما در این کار سریع‌تر خواهید شد.
چندان هم دور از ذهن نبود
لورا دومینگز اضافه کرد یک حوزه از زبان که کمی بیشتر از واژگان در برابر فراموشی مقاومت نشان می‌دهد، دستور زبان است.
مثلا در یک مطالعه سال 2023 در The Language Learning Journal، دومینگز و همکارانش روی سخنوران بومی اسپانیایی دریافتند که سخنوران بومی اسپانیایی تحقیق کردند. آن‌ها دریافتند این سخنوران که انگلیسی را به عنوان زبان دوم صحبت می‌کردند، پس از بیش از 15 سال زندگی در بریتانیا نحوه استفاده از زمان حال در زبان اسپانیایی را تغییر نداده‌اند. در حالی که این ساختار در اسپانیایی با انگلیسی تفاوت دارد.
در اسپانیایی، زمان حال می‌تواند دو معنی داشته باشد. آن‌ها از زمان حال برای بیان یک عمل منظم مانند «من اغلب صبح‌ها می‌دوم» و برای نمایش عملی که در لحظه صحبت کردن در حال وقوع است، مانند «من زیر دوش آواز می‌خوانم» استفاده می‌کنند. در مقابل و در انگلیسی برای بیان این عمل اخیر باید بگویید I am singing in the shower.
فراموشی زبان مادری به عوامل مختلف بستگی دارد
تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که یک اصل مشابه برای فراموش کردن زبان دوم که از آن فاصله گرفته‌اید نیز وجود دارد. همین اصل می‌گوید که فراموشی به میزان یادگیری اولیه و مدت زمانی که آن زبان را آموخته‌اید بستگی دارد. آنتونلا سوراچه، استاد زبان‌شناسی توسعه‌ای در دانشگاه ادینبرو در بریتانیا، گفت زمانی که دوباره به آن زبان بازگردید شاید خودتان شگفت زده شوید که چقدر به یاد می‌آورید.
سوراچه افزود:
برعکس، افرادی که شرایطی مانند دمانسیا دارند و دو زبانه هستند، ممکن است بیشتر در معرض اشتباه گرفتن زبان‌ها و بازگشت به استفاده فقط از زبان مادری خود قرار گیرند. دانشمندان این پدیده را «بازگشت زبانی» نام گذاری کرده‌اند و حتی پس از یک عمر استفاده از هر دو زبان می‌تواند رخ دهد.