هوش مصنوعی چینی با غلبه بر خلبانان انسانی در نبردهای هوایی، قدرت خود را به نمایش گذاشت. این پبشرفت، نقطه عطفی در توسعه سیستمهای هوشمند نظامی محسوب میشود.
محققان چینی مدعی شدهاند که یک سیستم هوش مصنوعی طراحی کردهاند که در نبردهای هوایی نزدیک، خلبانان انسانی را با قاطعیت مغلوب میکند. این سیستم، حتی در برابر مانورهای آکروباتیک هوایی که در شبیهسازیهای جنگ هوایی به کار گرفته میشود، عملکردی موفقیتآمیز داشته است.
شکست خلبانان انسانی از هوش مصنوعی چینی
پژوهش جدید دانشمندان چینی که در مجله Journal of Gun Launch & Control منتشر شده، از تکنیکهای پیشرفته تصویربرداری مادون قرمز و مدلسازی پیشبینی هوش مصنوعی بهره برده است. این روش، با تمرکز بر تحلیل دقیق حرکات بال و دم هواپیما، قادر به پیشبینی حرکات هواپیمای دشمن است.
دانشمندان مؤسسه مهندسی برق و مکانیک نورثوست که در این پروژه تحقیقاتی مشارکت داشتند، تأکید میکنند که تحقیقات آنها توانسته است بر یک نقص اساسی در سیستمهای نبرد هوایی هوش مصنوعی موجود فائق آید. این نقص، اتکای بیش از حد به پیشبینیهای مبتنی بر مسیر حرکت هواپیما بوده است.
سیستمهای هوش مصنوعی قبلی، در شناسایی و مقابله با حرکات ناگهانی و غیرقابل پیشبینی خلبانان انسانی با دشواریهایی روبرو بودند. پژوهشگران با تمرکز بر اصول فیزیکی و مکانیکی که بر عملکرد هواپیماهای دشمن حاکم است، توانستند این مانع را از میان بردارند.
این سیستم با بهرهگیری از یک شبکه عصبی اصلاح شده موسوم به YOLOv8، قادر است تصاویر مادون قرمز را به منظور تشخیص تغییرات بسیار کوچک در اجزای کنترلی هواپیمای حریف که در حین پرواز رخ میدهند، تحلیل کند. این دادههای لحظهای، به یک شبکه حافظه LSTM منتقل میشوند. و در این فرآیند، هوش مصنوعی میتواند حرکات و مانورهای هواپیما را قبل از آنکه به طور کامل اجرا شوند، پیشبینی کند.
به گفته محققان چینی، سیستم شبیهسازی جدید در مقایسه با روشهای سنتی، عملکرد را تا ده برابر بهبود بخشیده است. آنها بر این باورند که این سطح از دقت، در صورت ادغام در سیستمهای دفاع هوایی خودکار، این امکان را فراهم میکند که گلولهها حتی در شرایطی که هدف کابین خلبان باشد، با دقت بسیار بالایی به هدف اصابت کنند.
محققان خاطرنشان کردند که تصمیمات خلبانان انسانی اغلب بر اساس غریزه و غیرقابل پیشبینی است، اما فناوری جدید ریشه در اصول مکانیکی دارد و هوش مصنوعی با تمرکز بر این اصول، آنها را قادر به پیشبینی حرکت بعدی میکند.
در یک نبرد شبیهسازی شده، یک فروند جنگنده F-15 اقدام به رهاسازی مهمات در ارتفاعی پایین کرد و سپس با سرعتی بالا به سمت آسمان اوج گرفت. این مانور پیچیده، مستلزم هماهنگی دقیق میان سطوح مختلف کنترل جنگنده است. در سناریوی دیگری، جنگنده مذکور برای گریز از آتش دشمن، حرکات زیگزاگی و شیرجههای سریع و نامنظم را به اجرا درآورد که این حرکات با تغییرات ناگهانی و شدید در سطوح کنترل همراه بود.
نکته قابل توجه در هر دو سناریو، توانایی هوش مصنوعی در پیشبینی تغییرات مسیر جنگنده بود. هوش مصنوعی قادر بود حرکات سطوح کنترل را در عرض چند میلیثانیه شناسایی و تغییرات مسیر را پیشبینی کند، به گونهای که هیچ فرصتی برای فرار از دست جنگنده باقی نمیماند.
برخلاف سلاحهای هستهای که دولتها نقش اساسی در توسعه و استقرار آنها دارند، هوش مصنوعی و فناوریهای مرتبط با آن توسط شرکتهای خصوصی و محققان دانشگاهی در حال توسعه و پیشرفت هستند. طبق گزارش مرکز Belfer، نهادهای نظامی در واشنگتن و پکن عمدتاً در حال جبران عقبماندگی خود در این زمینه هستند و تلاش میکنند محصولات بخش خصوصی را پذیرفته و با آنها انطباق پیدا کنند.
بر اساس گزارشها، چین تا سال 2018 در زمینه ثبت اختراعات مربوط به فناوریهای هوش مصنوعی، 2.5 برابر بیشتر از ایالات متحده اقدام کرده است. علاوه بر این، امسال تعداد فارغالتحصیلان رشته علوم کامپیوتر در چین، سه برابر بیشتر از آمریکا بوده است.