تعداد ماهواره های استارلینک که روزانه در جو زمین میسوزند، رو به افزایش است. این پدیده میتواند پیامدهای جدی برای زمین و مدیریت فضا داشته باشد.
اسپیس ایکس (SpaceX) از سال ۲۰۱۹ تاکنون نزدیک به ۱۰ هزار ماهواره Starlink به مدار پایین زمین ارسال کرده است. با گسترش این پروژه و سایر شبکههای ماهوارهای، کارشناسان نگران تبعات این روند هستند.
افزایش سوختن ماهواره های استارلینک در جو
به گفته جاناتان مکداول، اخترفیزیکدان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان، هماکنون روزانه ۱ تا ۲ ماهواره استارلینک در جو زمین میسوزند. او پیشبینی میکند این تعداد در سالهای آینده و با ورود شبکههایی مانند آمازون کویپر (Amazon Kuiper) به ۵ ماهواره در روز برسد. این ماهوارهها که در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتری مدارگردی میکنند، به دلیل مقاومت هوای کم، به تدریج ارتفاع از دست داده و پس از حدود ۵ سال میسوزند. با برنامهریزی برای افزایش ناوگان Starlink به ۳۰ هزار ماهواره، نرخ سوختن نیز بیشتر خواهد شد.
خطرات طوفانهای خورشیدی و سندرم کِسلر
طول عمر ماهوارهها به فعالیتهای خورشیدی وابسته است؛ طوفانهای خورشیدی مقاومت جو را افزایش داده و باعث از دست دادن سریعتر ارتفاع میشوند. برای مثال، در فوریه ۲۰۲۲، حدود ۴۰ ماهواره Starlink در نتیجه یک طوفان ژئومغناطیسی از بین رفتند. خطر برخورد در فضا نیز با افزایش چگالی اجرام در مدار افزایش مییابد که میتواند به تولید زبالههای فضایی و وقوع سندرم کِسلر (Kessler Syndrome) منجر شود.
پیامدهای محیط زیستی برای جو زمین
سوختن ماهوارههای استارلینک ذرات اکسید آلومینیوم (aluminium oxide) تولید میکند که در لایههای بالایی جو انباشته میشوند. یک مطالعه مدلسازی آمریکایی تخمین میزند که تا سال ۲۰۴۰، سالانه ۱۰ هزار تن اکسید آلومینیوم آزاد خواهد شد. این مقدار میتواند لایههای بالایی جو (مزوسفر/ترموسفر) را حدود ۱.۵ درجه سلسیوس گرم کرده و فرآیندهای شیمیایی در لایه ازون را تغییر دهد. با این حال، این نتایج بر اساس مدلسازیها با عدم قطعیتهایی همراه هستند. هر ماهواره Starlink با وزن ۲۵۰ کیلوگرم، حدود ۳۰ کیلوگرم اکسید آلومینیوم تولید میکند.
لزوم قوانین بینالمللی برای مدیریت فضا
اگرچه در حال حاضر خطر فوری برای زندگی روزمره وجود ندارد، اما ریسک زبالههای فضایی، برخوردها و پیامدهای زیستمحیطی با هر ماهواره جدیدی که به مدار پایین زمین اضافه میشود، افزایش مییابد. در حالی که دستورالعملهای بینالمللی برای دفع ماهوارههای از کار افتاده وجود دارد، هیچ قانون جهانی الزامآوری برای مدیریت صورتهای فلکی عظیم ماهوارهای وجود ندارد. کارشناسان خواستار رویکردی هماهنگ بینالمللی برای کنترل ایمنی در مدار و کاهش پیامدهای احتمالی برای جو زمین هستند.
- اسپیس ایکس فضاپیمای جدید سیگنوس XL را به ایستگاه فضایی بینالمللی پرتاب کرد
- اسپیس ایکس، ۲۱ ماهواره نظامی برای ارتش آمریکا به مدار زمین فرستاد
- پروژه کویپر آمازون؛ یک رقیب واقعی برای استارلینک ایلان ماسک
- روسیه رقیب اینترنت ماهوارهای استارلینک را میسازد
- استارلینک اینترنت 10 گیگابیت بر ثانیه را در بزرگترین کشتی کروز جهان راهاندازی میکند