این روزها بیشتر اخبار فضایی برای سفر انسان به مریخ حول شرکتهای خصوصی همچون space-x و blue origin میچرخد و باعث میشود اینگونه فکر کنیم که آینده این سفر در دستان افرادی همچون ایلان ماسک است. اما رییس جمهوری آمریکا، باراک اوباما از سفر انسان به مریخ تا سال 2030 خبر میدهد تا همچنان ناسا به عنوان رهبر بزرگ اکتشافات فضایی از رقبای کوچک خود عقب نیفتد.
اوباما در مصاحبه ای که از شبکه CNN پخش شد، گفت :
یکی از اولین خاطرات من نشستن روی دوش پدربزرگم بود که پرچم کشورمان را برای بازگشتن فضانوردانمان به هاوایی تکان میدادیم.آن زمان یک سال قبل از فرود اولین انسان بر روی ماه بود.
وی ادامه میدهد:
فصل جدیدی در صنعت فضایی در پیش است، فرستادن انسان بر روی سطح مریخ و سالم بازگرداندن آنها به زمین، با این هدف جاهطلبانه که روزی برای مدتی طولانیتر بر روی مریخ اقامت داشته باشیم.سفر به مریخ نیاز به همکاریهای مستمر بین دولت و شرکتهای خصوصی دارد و ما کاملا آماده چنین همکاریهایی هستیم.
در ماه آگوست چنین همکاریای شکل گرفت و قطعه جدیدی به ایستگاه فضایی بینالمللی با همکاری شرکتهای خصوصی متصل شد. این آغازی بود بر ادامه این همکاریها برای استفاده از فضاپیماهای دو شرکت بویینگ و اسپیس-ایکس که در آیندهای نه چندان دور برای رسیدن به سیاره سرخ انجام خواهد گرفت.
به همین منظور در دو سال آینده، اولین فضانوران توسط شرکتهای خصوصی به ISS منتقل میشوند و گامهای بعدی، رسیدن به ماورای مدار زمین است. اوباما میگوید که برای رسیدن به این هدف، ناسا در حال مذاکره و کار با شرکای تجاری خود است تا طراحی سیستمهای اقامتی را انجام دهند که فضانوردان را در مسیر خود به مریخ و همچنین روی سطح آن زنده نگه دارد. این برنامه جدید که پیش از این نیز برخی جزئیات آن ارائه شده بود، با همکاری شش شرکت بر روی نمونههای اولیه به نام کپسولهای اقامتی فضایی در حال انجام است.
یکی از مدیران ناسا به نام چارلز بولدن (Charles Bolden) میگوید:
ایده موردنظر این است که این کپسولها به فضاپیماهایی توسعه پیدا کند که توانایی جادادن و انتقال فضانوردان را در مسیرهای طولانی همچون سفر به مریخ داشته باشد.
هرچند ماموریتهای این کپسول به عنوان بخش آزمایشی خواهد بود، اما برای ماموریتهای آینده که روی سفر انسان به مریخ متمرکز شده، گامی مهم تلقی میشود. چرا که به ما میآموزد انسانها در شرایط سخت و اقامت طولانی در فضا چگونه عمل خواهند کرد.
بعد ازینکه آزمایشات زمینی این کپسولها با موفقیت انجام گرفت، از آنها در روی سطح ماه استفاده خواهد شد تا رفته رفته برای آزمون اصلی مریخ آماده شوند.
با اینحال هرچند که برخی از اطلاعاتی که اوباما به اشتراک گذاشته است جدید است، اما در مجموع صحبتهایی که شده است در ادامه و تاکیدی بر برنامهای است که اوباما در سال 2010 خطاب به ناسا اعلام کرده است.
اوباما اضافه میکند که:
با اینکه گاهی از برنامه ناسا مبنی بر سفر انسان به مریخ انتقاد میشود که به کندی پیش میرود، اما باید به یاد داشت که رویای فرستادن انسان به سیاره سرخ گام بسیار بلندی است که یک شبه محقق نمیشود و نیازمند سالها آزمون و خطا و صبر است. به علاوه اینکه بودجه ناسا شدیدا کنترل میشود و تصمیمات این آزانس فضایی بایستی متناسب با میزان بودجه اختصاصیافته به آن باشد.
اگر بار دیگر نگاهی به شرکتهای خصوصی داشته باشیم، میبینیم که پس از چند هفتهای که خبرها بیشتر بر ماموریت وویجر متمرکز شده بود، این روزها رسانهها بیشتر اخبار شرکتهای خصوصی فضایی همچون اسپیس ایکس و بوئینگ را منتشر میکنند که هربار با اعلام برنامه جدیدی برای سفر به مریخ خبرساز میشوند. مثلا همین هفته پیش بوئینگ اعلام کرد که برای رسیدن به مریخ از شرکت اسپیس ایکس پیشی خواهد گرفت. ماه گذشته نیز اسپیس ایکس اعلام کرده بود که تا سال 2025 پروژه ارسال انسان به مریخ را عملی خواهد کرد. اما با کنکاش بیشتر به این نکته پی خواهیم برد که برخی از این برنامهها در جزئیاتشان آنچنان که باید دقیق و حسابشده نیستند و همچنین بودجههایی که در اختیار دارند کمتر از آن است که اجرای چنین پروژه های بزرگی برای آنها را بتوان به سادگی قابل اجرا دانست.
در مقابل برنامههای ناسا گرچه ممکن است کمی آهستهتر به نظر برسد، اما بدون شک با اطمینان و قطعیت بیشتری به پیش میرود. همچنین خوب است که بدانیم بیش از یک سوم شرکتهای خصوصی که در حال حاضر در زمینه فضایی فعالند، توسط افرادی که در ناسا کار میکنند بنیان نهاده شدهاند.
با تمامی رقابتهایی که بر سر زودتر رسیدن به مریخ وجود دارد، سخت است که بگوییم چه کسی و در چه زمانی اولین گام را بر این سیاره خواهد گذاشت، اما هرچه که هست رقابت بزرگی شکل گرفته که تماشای ادامه آن بسیار هیجانانگیز خواهد بود.