در مقالهای ما به مرگ ویندوز فون پرداختیم و در آنجا آیفون را مقصر دانستیم. اما حالا به ابعاد تازهای دست پیدا کردیم که نشان میدهد قاتل ویندوز فون در واقع اندروید گوگل است.
اینک به ما ثابت شده است که ویندوز فون به استثنای تعداد کمی از دستگاه های مجهز به ویندوز 10 موبایل، دیگر مرده است. اما بر روی سنگ قبر این پلتفرم علت مرگ به دروغ نوشته شده است؛ در واقع اندروید باعث و بانی این کار بوده است نه اپل و استیو جابز افسانهای!
اپل همه چیز را در حوزه موبایل تغییر داد، اما در سالهای پر هرج و مرج پس از عرضه، فرصت بسیار بزرگی وجود داشت که میتوانست به یک جایگزین همیشگی در بازار تبدیل شود. مایکروسافت قصد داشت آن جایگاه را از آن خود کند، اما این گوگل بود که پیشقدم شد. ما در پست اول به مناسبت دهمین سالگرد عرضه آیفون های اپل در مورد آنچه که برای گوشی های هوشمند رخ داده بود صحبت کردیم. همین قضیه باعث شد تا ما عمیقتر به رخدادهای پیش از ورود آیفون نیز گذری بزنیم. ورود آیفون باعث شد تا برخی از نقل قولهای خندهدار از سوی کسانی منتشر شود که اکنون هیچ جایگاه ثابتی ندارند. جیم بالسیلی مدیرعامل وقت بلک بری آن زمان عنوان کرد: «از لحاظ نوع تغییر برای بلک بری، من فکر میکنم که آن اغراق آمیز است». اد کالیگن مدیرعامل پالم به حالت تمسخر عنوان کرد «طرفداران کامپیوتر هیچگاه چنین چیزی را نمیخواهند» و استیو بالمر مدیرعامل وقت مایکروسافت نیز در آن زمان حرف جنجالی را زد که شاید اگر کمی بیشتر در موردش فکر میکرد، هیچگاه آن را به زبان نمیآورد. وی در یک مصاحبه معروف با تمسخر آیفون اپل اپل اعلام کرد «این نمیتواند مشتریان را متقاعد کند، زیرا فاقد یک کیبورد است».
پس از تمامی این اظهارنظرهای جنجالی، تمامی این مدیران اجرایی تلاش کردند (که البته شکست خوردند) تا واکنش درستی را در برابر آیفون نشان دهند. بلک بری نرم افزارهای اضافی را بر روی پلتفرم سالخورده خود نصب کرد و تلاش کرد تا یک نمایشگر همراه با یک دکمه غول پیکر ایجاد کند. پالم این کار را با webOS انجام داد اما نتوانست پشتیبانی شرکتهای مخابراتی را دریافت کند و محصولات آنها نیز به اندازه کافی خوب نبودند تا بتوانند توجه مصرف کنندگان را جلب کنند.
پاسخ مایکروسافت به آیفون، ویندوز 6.5 بود که یک هک بر روی سیستم عامل قدیمی آنها بود و به طور کامل برای دیوایس های لمسی طراحی نشده بود. پس از آن ویندوز فون 7 که یک راه اندازی مجدد قابل تحسین با ایدههای طراحی جدیدی بود. با این حال خیلی دیر شده بود و سرگردان بود. ویندوز فون 8 وضعیت بدی را به دست آورد و بعد از آن که باعث فریب خوردن و به تبع آن عصبانیت شدید طرفداران مایکروسافت شد، آنها متوجه شدند که نمیتوانند با دستگاههایشان ارتقا نرم افزاری را دریافت کنند. وضعیتی که دقیقا برای ویندوز فون 10 نیز رخ داد، اگرچه آن زمان کمتر مورد توجه رسانهها قرار گرفت. فراموش نکنیم که مایکروسافت در آن زمان نوکیا را خریداری کرد و با نام تجاری بزرگترین و معتبرترین گوشی ساز جهان سعی بر آن داشت تا نبض بازار را در دست بگیرد؛ یک کار بسیار جذاب! در حالی که مایکروسافت هیچ مزیتی نداشت، به شدت ادعا میکرد که تمامی تحرکاتش ربطی به آیفون ندارد. در واقع دشمن واقعی آنها شرکت دیگری بود که پیش از عرضه آیفون، برنامه ریزیهای مایکروسافت را به خود اختصاص داده بود. مطمئنا آن شرکت گوگل بود که البته میخواست جای آیفون را بگیرد. گوگل هدف همیشگی مایکروسافت بود.
پنجرهی پیش روی کمپانی گوگل زمانی که اندروید را ساخته بود، به نوعی با دعوای قانونی آنها با شرکت اوراکل در سال 2012 بر سر جاوا بود. موضوعی که خود به جنگی طولانی تبدیل شد و در حال حاضر نیز به طور قطع مشخص نیست که تقصیر کار کدام یک از این دو شرکت هستند. در زیر مصاحبهای کوتاه با مدیرعامل وقت شرکت گوگل، اریک اشمیت (Eric Schmidt) در مورد ایجاد اندروید را میتوانید بخوانید.
هنگامی که اندروید آمد و آقای رابین بر روی صندلی خود نشست، آیا استراتژی تجاری در مورد آنچه که اندروید میتواند انجام دهد وجود داشت؟
اشمیت: بله
آیا میتوانید اعتراف کنید که آن چه بود؟
اشمیت: خاطرم است که استراتژی در طول سال نخست توسعه یافت، ساخت یک پلتفرم در بین سالهای 2000 الی 2006 بود که آزاد و مجزا از برخی دیگر محدودیتهای این صنعت بود و در واقع جایگزین مناسبی برای بازیگران اصلی آن زمان بود.
بنابراین ایده ما این بود که اگر چیزی را به طور کامل آمادهی ارائه داشتیم، ارزش بسیار زیادی را برای مشتریان مهیا کند؛ آن میتواند یک پلتفرم بزرگ باشد و خیلی سریع رشد کند. اینها تماما برنامههایی بود که به واقع رخ داد.
در آن زمان ما کاملا در مورد محصولات مایکروسافت نگران بودیم. هرچند اکنون سخت است درک آن، اما در آن زمان بسیار نگران بودیم که استراتژی گوشی های هوشمند مایکروسافت موفق شود. این درست است که بازیگر اصلی صنعت موبایل در آن زمان نوکیا بود، شرکتی که صاحب یک سیستم عامل به نام Symbian بود و ما را نگران کرده بود.
اینها تماما پیش از معرفی آیفون و انقلابی که شکل گرفت رخ داده است.
قطعا سخت است اگر حالا ترسی که گوگل از ویندوز فون داشته است را بتوانید درک کنید. پس از همه اینها، ما میدانیم که آیفون همه چیز را در صنعت موبایل تغییر داد و سایر شرکتها نیز پس از آن به بازسازی سیستم عامل خود پرداختند. در واقع این قضیه همراه اندروید اتفاق افتاد. اندی رابین، پدر پلتفرم اندروید نیز این سیستم عامل را زمانی که نخستین آیفون رونمایی شده بود، ارتقا بخشید.
اما در این دادگاه بیایید برای دومین بار به اشمیت بازگردیم. چیزی که او و دیگر مدیران گوگل را نگران کرده بود، با فکر به این که کاربران موبایل همچنان به جستجو در گوگل نیازمند هستند مطمئن شده بودند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده بودند. او به وضوح متوجه شد که در نهایت یک پلتفرم نرم افزاری است که میتواند بسیاری از تولیدکنندگان را به ساخت گوشی های هوشمند وا دارد و گوگل نیز دقیقا همین را میخواست. گوگل به جای آن که به مایکروسافت و نوکیا و هر کس دیگری برای باز گذاشتن سیستم عاملشان اعتماد کند، فقط رو به جلو حرکت کرد و خود این کار را انجام داد. پس از آن بود که هر کسی اجازه داشت بدون هزینه و به صورت رایگان از پلتفرم اندروید استفاده کند و این در حالی بود که مایکروسافت همچنان ویندوز فون را تحت پوشش خود داشت.
در واقع قاتل ویندوز فون اندروید است که به بازار عرضه شد. مدت زمان زیادی مایکروسافت به عنوان یک رقیب جدی برای آیفون بود (تا سال 2010 میتوان گفت). در آن زمان اندروید تنها 2 سال داشت و ورایزن نیز تنها یک سال بود که دروید را میفروخت. در آن زمان با وجود اختلاف بسیار زیادی که آیفون در بازار با سایر رقبا داشت، شرکتهای مخابراتی آمریکایی هنوز قدرت تعیین برندگان و بازندگان این صنعت را نداشتند. در حالی که تنها شرکت AT&T به فروش آیفون مشغول بود، سه شرکت دیگر ایالات متحده همچنان در مورد محصولات رقابتی خود تصمیم نگرفته بودند. اما ورایزن قصد داشت به یک پادشاه در بین شرکتهای مخابراتی آمریکایی تبدیل شود. در سال 2008، این شرکت بر روی گوشی بلک بری استورم دست گذاشت که شکست عظیمی را برای این شرکت به همراه داشت. یک سال بعد، ورایزن به دنبال چیز دیگری در اطراف خود میگشت تا با کمپانی AT&T بتواند به رقابت بپردازد. پالم نتوانست ورایزن را متقاعد به انتخاب ویندوز فون 7 کند تا سرانجام اندروید به این کمپانی بیاید.
قاتل ویندوز فون با برنامههای خود مایکروسافت به موفقیت رسید
پس از آن بازار به حد خیلی زیادی ساده شد. به طور مثال نوکیا کاملا از صحنه محو شد و پالم و بلک بری و سایر رقبا نیز به حدی اشتباه داشتند که از اشتباهات آنها میتوان یک کتاب قطور نوشت. اما به راستی در دنیای موبایل، هیچ چیزی به بزرگی ویندوز فون وجود ندارد. هر چیزی که باعث موفقیت اندروید شد، دقیقا مواردی بود که مایکروسافت در ابتدا سعی در انجام آن داشت. این تنها چیزی است که مایکروسافت آن را نادیده گرفت: آنها پلتفرم خود را آزاد نگذاشتند تا خیلی زود دیر شود!