کالی 5000 شتاب دهنده الکترون خطی است که در هند و توسط سازمان تحقیقات و توسعه دفاعی هند (DRDO) و مرکز تحقیقات اتمی بهابها (BARC) توسعه یافته است.
بر خلاف باور عمومی، این وسیله یک سلاح لیزری نیست، بلکه به گونهای طراحی شده که در صورت شلیک فرضا یک موشک به سمت هند، به سرعت پالسهای قدرتمندی از پرتوهای الکترون نسبیتی را به سمت آن ساتع میکند (پرتوهای الکترون نسبیتی، جریانی از الکترونها هستند که با سرعت نسبیتی حرکت میکنند). در این روش بر خلاف لیزر که با ایجاد حرارت هدف را نابود میکند، دستگاههای الکترونیکی درون هدف از بین میروند.
تاریخچه
ریشههای پروژه کالی به سال 1985 باز میگردد، زمانی که مدیر BARC به فکر یک ماشین شتاب دهنده الکترون افتاد. سازمان تحقیقات و توسعه دفاعی هند نیز در این پروژه مشارکت داشت. این پروژه در سال 1989 آغاز شد و هدف آن تولید پالسهای الکترون در مدت زمان 100 نانو ثانیه و انرژی 1 مگا الکترون ولت بود. بنابراین از این وسیله میتوان برای تولید پرتوهای پر قدرت مایکروویو استفاده کرد. در ابتدا هدف این پروژه، به کارگیری آن در صنعت بود، اما پس از مشاهده ظرفیت بالقوه این تکنولوژی به عنوان یک سلاح، استفاده نظامی از آن بیشتر مورد توجه قرار گرفت و اکنون هند درحال تلاش برای عملی کردن این طرح است.
اولین شتاب دهندهای که ساخته شد قدرتی در حدود 0.4 گیگاوات داشت که در مدلهای بعدی این میزان افزایش یافت. این مدلها عبارتند از کالی 80، کالی 200، کالی 1000، کالی 5000 و کالی 10000.
خصوصیات
کالی 5000 شتاب دهندهای است که میتواند پرتو الکترونی با انرژی 1 مگا الکترون ولت را به مدت 50 تا 100 نانو ثانیه، با میزان جریان 40 کیلوآمپر و قدرت 40 گیگاوات تولید کند. این دستگاهها بسیار عظیم هستند. برای مثال کالی 5000 ده تن و کالی 10000 بیست و شش تن وزن دارند. آنها همچنین بسیار پر مصرف هستند و به مخزنی 12000 لیتری از نفت نیاز دارند. مدت زمان شارژ مجدد آنها هم بیشتر از آن است که در حال حاضر بتوان به عنوان یک سلاح از آن استفاده کرد.
کاربرد
در حال حاضر مشخص نیست که کالی به عنوان یک سلاح مورد آزمایش قرار گرفته یا خیر، اما تاکنون از آن در صنایع نظامی استفادههای زیادی شده است.
از اشعههای ایکس ری ساتع شده از این دستگاهها، در موسسه دفاعی تحقیقات بالستیک برای تصویربرداری از اجسام با سرعت بسیار زیاد استفاده میشود. همچنین از پرتوهای مایکروویو ساتع شده برای تحقیقات الکترومغناطیسی استفاده میشود.
سازمان تحقیقات و توسعه دفاعی هند از این دستگاه برای ارزیابی میزان آسیبپذیری سامانههای الکترونیکی جنگنده تجاس خود استفاده کرد. در همین زمینه این دستگاه به طراحی سپرهای الکترواستاتیکی برای محافظت این جنگنده، تسلیحات مختلف و همچنین محافظت از ماهوارهها در برابر امواج الکترومغناطیسی تولید شده توسط بمبهای هستهای و یا اختلالات کیهانی کمک کرد. این امواج میتوانند مدارهای الکترونیکی درون دستگاهها را از بین ببرند.
نیروی هوایی آمریکا اخیرا سلاح الکترومغناطیسی خود به نام CHAMP را مورد آزمایش قرار داد که با موفقیت چندین کامپیوتر و حتی دوربینی که از آزمایش تصویر برداری میکرد را از کار انداخت.
توانایی تولید پالسهایی از الکترونها و تبدیل انرژی آنها به امواج الکترومغناطیسی، دلیل مورد توجه قرار گرفتن کالی به عنوان سلاحی مانند CHAMP است. پتانسیلهای چنین سلاحی باعث شده که این پروژه به نگرانی جدی برای هند بدل شود. با این حال تبدیل کالی به یک سلاح تمام عیار نیاز به زمان دارد. این سامانه هنوز تحت توسعه است و تلاش بر این است که آن را کوچکتر کنند و زمان شارژ مجددش را نیز کاهش دهند.