یک مرد 61 ساله تصمیم میگیرد که با موشک آماتوری خود، جانش را در معرض خطر جدی قرار دهد. اما آیا راهکار دیگری برای اثبات کروی بودن زمین یا تخت بودن آن نیست؟
آیا این احتمال وجود دارد که باورهای 2000 ساله ما به کلی اشتباه باشند؟ آیا واقعا ما بر روی یک دیسک تخت و ثابت در دنیا زندگی میکنیم؟
در قرن بیست و یکم، دیگر بر کسی پوشیده نیست که زمین هندسهای کروی دارد. ولی با این حال، همچنان نظریهپردازان توطئه در سراسر جهان مشغول تبلیغات برای نظریه زمین تخت هستند. شاید برای شما هم جالب باشد که در عصر مدرن، گروهی در دنیا باشند که با طرح ادعای جنجالی زمین تخت به مرکز توجهات تبدیل شوند! چندی پیش رپری آمریکایی با نام بی. او. بی (B. o. B) ادعا کرد که یک ماهواره برای اثبات تخت بودن زمین به فضا ارسال میکند. این ادعای عجیب، واکنش بسیاری از فضانوردان قدیمی ناسا را در پی داشت که بحث و گمانهزنی پیرامون این نظریه را بیش از پیش قوت بخشید.
با کمرنگ شدن فعالیتهای این رپر آمریکایی در شبکههای اجتماعی، ادعای یک مرد 61 ساله که به تازگی خود را از اعضای زمین تخت گرایان معرفی کرده، رنگ و بوی جدیتری را به این ماجرا داد. مایک هیوز (Mike Hughes)، قصد دارد در روزهای آینده با موشک آماتوری خود به آسمان پرواز کند و در راستای اثبات تخت بودن زمین ، جان خود را به خطر بیندازد.
بحث و گمانهزنی پیرامون تخت و یا کروی بودن زمین، در چند سال اخیر به اوج رسیده و زمین تخت گرایان برای اثبات ادعای خود، از هیچ تلاشی دریغ نمیکنند. به لطف پیشرفتهای قابل توجه علم و فناوری، ما انسانها موفق شدهایم که تصاویر متعددی را از سیاره خود ببینیم. همین تصاویر، مدرکی دال بر کروی بودن زمین هستند؛ اما زمین تخت گرایان اعتقاد دارند که سازمانهای فضایی به دست سیاسیون و همچنین فراماسونها اداره شده و این تصاویر در تمامی موارد جعلی و ساختگی هستند. به عقیده آنها، تا به امروز هیچ عکسی به طور واقعی از سیاره زمین منتشر نشده است!
به طور کلی میتوان گفت که آگاهی افراد از شیوه اصلاح و ویرایش تصاویر دیجیتالی و رشد چشمگیر نظریههای توطئه اینترنتی، از جمله عواملی هستند که منجر به شکلگیری دوباره نظریه زمین تخت شدهاند.
علاوه بر اینها، همواره نظریهپردازان توطئه بر روی بدیهیترین باورهای بشر دست گذاشته و آن را به شیوه دیگری تعریف کردهاند. همین امر، منجر به جذابیت بیشتر این مسائل گشته و آنها را به طرز چشمگیری در مرکز توجهات قرار میدهد. ولی با تمام این اوصاف، انتظار میرود که مایک هیوز بتواند در نهایت سلامت آزمایش خود را به اتمام برساند تا یک بار برای همیشه مشخص شود: زمین تخت است یا کروی؟!
شاید با اجرای واقعی این آزمایش، بر همگان اثبات شود که ما بر روی یک سیاره کروی زندگی میکنیم. اما آیا سفر با یک موشک آماتوری تنها راه موجود برای اثبات کروی بودن زمین و یا تخت بودن آن است؟ مسلما خیر! باید راهکارهای دیگری نیز وجود داشته باشند که کودکان و علاقهمندان به علوم بتوانند آن را مورد آزمایش قرار دهند.
اثبات کروی بودن زمین چگونه ممکن است؟
یکی از اولین روشهای موجود برای پی بردن به انحنای زمین، از یونان باستان به ما ارث رسیده است. در این آزمایش، با مقایسه کردن تفاوت سایه چوبها در نقاط مختلف جهان، میتوان به کروی بودن زمین پی برد. در یک زمین تخت، هیچ تفاوتی بین ارتفاع سایهها وجود ندارد و موقعیت خورشید نسبت به زمین در تمامی نقاط یکسان است. تنها در زمین کروی است که موقعیت خورشید در مورد دو شهر با همدیگر تفاوت دارد. یونانیان باستانی، اولین افرادی بودند که با تشخیص اختلاف موجود در بین ارتفاع سایهها، به انحنای زمین پی بردند.
سپس آنها از این اختلاف، برای محاسبه محیط سیاره زمین استفاده کردند. اراتوستن (Eratosthenes) به عنوان ریاضیدان، شاعر، ورزشکار، جغرافیدان و ستارهشناس یونانی دوران اسکندر، در سال 276 پیش از میلاد مسیح زاده شد. او با محاسبه اختلاف موجود در زاویه خورشید بین شهر آسوان تا اسکندریه، توانست محیط زمین را با یک خطای 10 درصدی محاسبه کند که در نوع خود یک دقت قابل توجه به شمار میرود.
روش دیگری که برای اثبات کروی بودن زمین وجود دارد، اختلاف موجود در بین آسمان شب در نیمکره شمالی و جنوبی است. نمای قابل مشاهده آسمان در این دو ناحیه از زمین، کاملا با همدیگر متفاوت هستند؛ چرا که افراد کاملا در ناحیه دیگری از کره زمین قرار دارند. اگر زمین تخت بود، منظره آسمان نیز باید در تمامی مناطق یکسان باشد. البته همین مسئله را میتوان با تفاوت ساعات شب و روز در نقاط مختلف دنیا نیز محاسبه کرد. علاوه بر اینها، حتی با تماشای سیارات منظومه شمسی نیز میتوان به کروی بودن زمین پی برد. سیارات دیگر نیز همانند زمین در محور خود گردش میکنند و همین امر، به خوبی ساختار کروی شکل آنها را نشان میدهد. مگر اینکه زمین تختگرایان بر این باور باشند که زمین تخت و تمامی سیارات دیگر کروی هستند؟!
علم جعلی، ابزاری پرکاربرد برای زمین تخت گرایان!
اما زمانی که آزمایشات علمی به صورت غلط اجرا شوند، ممکن است نتایجی مخالف با واقعیت را در پی داشته باشند. در این زمان، افراد نتایج آزمایش خود را در شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذارند و به خودی خود، شروع یک نظریه توطئه کاملا جدید را پایهگذاری میکنند. چیزی که در مورد زمین تخت گرایان بیشتر از همه به چشم میخورد، مسئله اجرای نادرست آزمایشات علمی است که قاعدتا نتیجهای مخالف را در پی دارد!
یک مورد شناخته شده در این رابطه، آزمایش رودخانه بدفورد (Bedford) است که برای اولین بار در سال 1838 میلادی برای اثبات تخت بودن زمین به کار گرفته شد. در این آزمایش، دو نشانگر مختلف در ابتدا و انتهای رودخانه بدفورد نصب شد؛ به گونهای که این دو نشانگر با همدیگر نزدیک به 10 کیلومتر فاصله داشتند. اگر زمین کروی بود، با استفاده از تلسکوپ هم نمیشد نشانگر موجود در فاصله دور را مشاهده کرد، چرا که در این حالت انحنای زمین موجب میشد که نشانگر مذکور با ارتفاع کمتری دیده شود و یا اینکه به کلی امکان دیدن آن فراهم نباشد.
ولی نتیجه این آزمایش در نوع خود بسیار عجیب بود! هردوی این نشانگرها به طور همزمان قابل مشاهده بودند و هیچ تفاوتی در ارتفاع آنان به چشم نمیخورد. نتیجه این آزمایش نشان میداد که زمین همچون یک دیسک تخت است و زمین تخت گرایان امروزی نیز همچنان بر این آزمایش سنتی استناد میکنند.
مشکل این آزمایش، عدم توجه به پدیده خطای دید است که به علت شکست نور رخ میدهد. در واقع، نشانگرهای مذکور در آزمایش رودخانه بدفورد، در یک ارتفاع نبودهاند؛ بلکه خطای دید سبب شده که اینطور به نظر برسند! راه حل این مشکل، نصب چندین نشانگر در امتداد رودخانه و سپس مشاهده اختلاف ارتفاع در بین آنان است.
بدون شک یکی از بهترین آزمایشهای موجود برای اثبات کروی بودن زمین این است که یک دوربین فیلمبرداری را به بالن ارتفاع بلند متصل کرده و سپس نتیجه آن را ببینید. چنین آزمایشی را در ویدیوی زیر به خوبی مشاهده میکنید، این ویدیو یک نمای کاملا واقعی از کره زمین را نشان میدهد.
این فیلم نشان میدهد که در ارتفاع بسیار زیاد از سطح زمین، به خوبی میتوان انحنای آن را مشاهده کرد. بنابراین به منظور اثبات کروی بودن زمین و یا تخت بودن آن، نیازی نیست که حتما جان خود را با یک موشک آماتوری به خطر بیندازید!