کاوشگر کنجکاوی (Curiosity) ناسا، اجسام عجیب و غریبی را در مریخ کشف کرد. این اجسام عجیب شبیه به فسیل هستند و احتمالا حیات بیگانه باستانی در سیاره مریخ را تایید میکنند.
آیا اثر فسیل موجودات فرازمینی در مریخ کشف شده است؟ بری دی گرگوریو محقق زیست شناسی فضایی در انگلیس با مرور عکس های ارسال شده از مریخ پیمای Curiosity با تصاویری فسیل گونه مواجه شده است. این محقق که نویسنده کتاب های “مریخ:سیاره زندگی” و “میکروب های مریخ” نیز هست میگوید :
کشف اجسام عجیب در مریخ احتمالا نشان دهنده پیدایش فسیل های مربوط به دوران اردویسین در مریخ است. این فسیل ها دقیقا شبیه به اجسامی است که در زمین کشف شده و مورد بررسی قرار گرفته اند. اگر این اجسام فسیل نیستند پس چه توجیه دیگری برای ماهیت تصاویر وجود دارد؟
جزییات کوچک اما بسیار مهم
دی گرگوریو سوال خود را برای دانشمند پروژه تحقیقاتی کنجکاوی، اشوین واساوادا، از آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا در پاسادانای کالیفورنا ارسال کرد. واساوادا به این موضوع اشاره کرد که اجسام نشان داده شده در این تصویر بسیار کوچک هستند. به طور کلی آن ها حدود 1 الی 2 میلیمتر عرض و نهایتا 5 میلی متر طول دارند.
این اجسام عجیب در مریخ ابتدا در تصاویر سیاه و سفید ثبت شده بوند. به همین خاطر دانشمندان، مریخ پیمای کنجکاوی را به محل بازگرداندند تا با استفاده از دوربین با لنز دستی مریخی یا MAHLI، عکس های رنگی از این محیط بگیرند.
واساوادا گفت:
این تصاویر به قدری منحصر به فرد بودند که ما با این که حتی نمی دانستیم مریخ پیمای “کنجکاوی” این تصاویر را در کجا عکسبرداری کرده، این ربات را به محل بازگرداندیم تا عکس ها را به صورت دقیق تر برای ما ارسال کند.
کریستوفر ادواردز،یکی از اعضای پروژه کنجکاوی، زمین شناس دانشگاه آریزونا به بازگردانی مریخ پیما برای مطالعه روی اجسام عجیب در مریخ، اشاره کرد. او در گزارشی نوشت:
این منطقه به قدری جالب بود که سعی کردیم محل دقیق قرار گیری قبلی مریخ پیما را بازیابی کنیم. در فضایی که در این محل، برابر مریخ پیما وجود داشت، اجسام فوق العاده عجیب و غیر قابل تصوری یافت شد.
فرایند های زمین شناختی یا زیست شناختی؟
این که منشاء دقیق اجسام عجیب و غریب دقیقا زمین شناختی هستند و یا زیست شناختی، در هاله ای از ابهام قرار دارد.واساوادا در این مورد گفت:
با توجه به پیدایش اثر فسیل در مریخ، وجود آنها غیر قابل انکار خواهد بود و ما از تصاویر به عنوان اولین یافته هایمان استفاده می کنیم. اما با نگاهی دقیق تر به اجسام متوجه می شویم که دارای ظاهر چند وجهی و زاویه دار هستند. این مسئله نشان می دهد که اجسام مورد نظر شباهت زیادی به کریستال سنگ دارند و شاید دارای ساختار قالب های کریستالی باشند . قالب هایی که در حال حاضر در زمین یافت می شوند.
واساوادا گفت:
موارد بالا تنها یکی از چندین احتمالی است که در مورد اجسام وجود دارد. اگر موارد بیشتری از این دست پیدا کنیم متوجه خواهیم شد که در منطقه Vera Rubin Ridge وقایع جالبی در حال رخ دادن است.
ماموریت غیر ممکن
دانشمندان پروژه کنجکاوی، برای کشف ماهیت اجسام درون تصویر، تحقیقات زیادی به عمل آورده اند. آیا در پایان، کاوشگر ناسا می تواند تفاوت بین یک اثر زمین شناختی (مثلا کریستال موجود در سنگ) یا زیست شناختی را مشخص کند؟
این مسئله حتی روی زمین هم بدون نمونه برداری و آزمایش در آزمایشگاه کار بسیار دشواری خواهد بود. برای تشخیص این که یک جسم، زیستی بوده یا خیر، ابزار توانمندی لازم است.
در حال حاضر ربات کنجکاوی، به علاوه دوربین MAHLI دارای دوربین های تشخیص مواد شیمیایی و دوربین ایکس ری آنالیزور ذرات آلفا نیز هست که هر کدام می توانند ویژگی های خاص مواد را بررسی کنند.
بیوتوربیشن (Bioturbation) یا ساخت های زیستی
پاسکال لی، دانشمند سیاره ای در مؤسسه مریخ و موسسه SETI (جستجو برای حیات فرا زمینی) در مانتین ویوو کالیفرنیا، گفت:
تصاویر گرفته شده توسط مریخ پیمای کنجکاوی واقعا کنجکاوی ما را بر می انگیزد. تشخیص این که اجسام شگفت انگیز چه چیزی هستند و از چه موادی تشکیل شده اند، بسیار سخت است.
لی در اولین نگاه به تصاویر و با بررسی زمین شناسانه گفت:
اولین فکری که با دیدن عکس ها به ذهن من خطور می کند، فرایند بیوتوربیشن است. فرایندی که از طریق آن ارگانیزم های جانوری در رسوبات می توانند ساختار آن ها را بر هم بزنند، بیوتوربیشن نام دارد.
انباشته شدن کرم ها در رسوبات و فسیل شدن این جانوران و تغییر شکل به صورت توده های سنگی یک نوع بیوتوربیشن است.
دستاورد های این کشف
لی گفت:
بیوتوربیشن در مقیاس این چنینی، می تواند به تولید ارگانسیم های میکروسکوپی چند سلولی منجر شود، این مسئله به معنی وجود یک نوع پیچیدگی فراتر از موجودات تک سلولی است. اگر ادعا کنیم که ما شاهد بیوتوربیشن در مریخ بوده ایم، این ادعا دنیا را تکان خواهد داد!
لی به گفته ی یکی از ستاره شناسان به نام کارل ساگان اشاره کرد که ادعاهای بزرگ مستلزم شواهد بزرگ نیز هستند.
نتایج به دست آمده از تصاویر مریخ پیمای کنجکاوی برای اثبات هرگونه ادعایی نیاز به شواهد دقیق تری دارد، شواهدی که بتواند به طور قطع وجود بیوتوربیشن در مریخ را اثبات کرد.
لی در پایان اشاره کرد که:
تصاویر واقعا جذاب هستند و من امیدوارم که مریخ پیما زمان بیشتری را صرف بررسی این منطقه کند تا شواهد بیشتری از اجسام یافت شود.
توده های موجود در این تصاویر
دیرک شولزه مکوچ، پروفسور دانشگاه فنی برلین در آلمان و استاد راهنما در دانشگاه ایالتی آریزونا و دانشگاه ایالتی واشنگتن، گفت: وجود فرایندهای فیزیکی، می تواند موجوداتی شبیه به بیوتروبراسیون را نشان دهد.
وی ادامه داد:
به نظر می رسد که تصاویر، بیوتوربیشن را نشان می دهد و به احتمال زیاد اگر تصاویر از روی زمین گرفته شده بود به راحتی این اجسام قابل شناسایی بودند. وی با تاکید بر ساختار مواد معدنی رسوب شده گفت: اما توده ها خیلی بیشتر شبیه به یکدیگر هستند و در مورد مریخ به نظر میرسد که این اجسام همان انباشت توده های معدنی باشد.