سنگهایی از ماه سالها پیش و پس از سفر انسان به ماه به زمین آورده شد. اما چه بر سر آنها آمد و این نمونههای بیهمتا در نهایت از کجا سر درآوردند؟
نیل آرمسترانگ و باز آلدرین در حدود ۴۹ سال پیش و پس از سفر تاریخی خود، سنگهایی از ماه را به عنوان نمونه با خود به زمین آوردند. آنها نخستین انسانهایی بودند که پا بر روی قمر ماه گذاشتند و نیز افتخار نمونهبرداری از یک جرم آسمانی برای اولین بار را به خود اختصاص دادند. آنها دستخالی به زمین بازنگشتند بلکه با خود سنگهایی از ماه را برای زمینیها به ارمغان آوردند.
این دو ستارهشناس پس از سفر تاریخی خود در جریان ماموریت آپولو به ماه، در حدود ۲ هزار و ۲۰۰ نمونه سنگ را از ماه با خود به زمین آوردند که وزن جمع نمونهها به ۳۸۲ کیلوگرم میرسید. سنگهایی از ماه که به زمین آورده شد موردمطالعه دانشمندان قرار گرفت و این مطالعات تا امروز ادامه دارد.
سنگ هایی از ماه برای نسل آینده
تاکنون دانشمندان تنها موفق شدهاند تا بر روی ۱۶ درصد سنگهایی از ماه که به زمین رسیدهاند تحقیق کنند. در ناسا سعی شده است تا از تخریب نمونههاجلوگیری شود تا این فرصت به دانشمندان علاقهمندی که در آینده قصد مطالعه بر روی نمونهها را دارند به آنها دست بدهد. هرچند نمونههای بهدست آمده از مأموریت آپولو بیشتر از هر چیزی دارای ارزش علمی تلقی میشوند، اما نباید از این مهم غافل شد که سنگهایی از ماه که به زمین آورده شدهاند همچنین دارای اهمیت و ارزش فرهنگی و تاریخی هستند و از این بعد نیز باید مورد توجه قرار گیرند.
این موضوع که پژوهشگران آینده فرصت مطالعه بر روی نمونهها را داشته باشند همچنان دارای اهمیت بالایی است، زیرا نسل آینده سؤالاتی متفاوت خواهد پرسید و از سطح متفاوتی از فناوری برای پاسخ به این سؤالات برخوردار است.
دهههای متمادی از ورود نمونههای آپولو به زمین میگذرد و طی این مدت توسعه فناوریهای جدید به محققان این امکان را داده تا اسرار جدیدی را از این نمونهها فاش کنند.
سنگ هایی از ماه و ارتقا درک انسان از منظومه شمسی
در واقع سوغات آپولو درک انسان را از منظومه شمسی تغییر داده است. طی شش سال ۳۵۱ تقاضا به ناسا برای آزمایش بر روی نمونههای سنگ و خاک ماه ارسال شد و در مجموع هر ساله برای ۶۹۲ نمونه تقاضا ارسال شده بود. البته ناسا به تمامی تقاضاهای ارسالی برای مطالعه بر روی نمونهها پاسخ مثبت نخواهد داد.
به طور کلی هر ساله تنها ۵۲۵ نمونه در اختیار دانشمندان قرار میگیرد که این خود بدان معناست که ۷۵ درصد تلاش دانشمندان و محققان جهت مطالعه بر روی سنگهایی از ماه که در اختیار ناسا قرار دارد بینتیجه میماند. برای دسترسی به نمونهها باید توجیه علمی مشخصی وجود داشته باشد و به هر حال ناسا تقاضا و شوق محققان آینده را در نظر دارد و بر این اساس، بخشی از نمونهها را برای نسل آینده ذخیره کرده است.
هر چند سنگهایی از ماه که سوغات آپولو به زمین بود، در حال حاضر و با وجود توجیه علمی در اختیار دانشمندان سراسر جهان قرار میگیرد، اما خوشبختانه در حدود ۸۴ درصد نمونهها همچنان دستنخورده باقی ماندهاند. این بدان معناست که دانشمندان، ستارهشناسان و زمینشناسان آینده آنقدر نمونه در اختیار خواهند داشت تا از طریق آن بتوانند برای رمزگشایی اسرار ماه و منظومه شمسی تلاش کنند.