مصرف الکل از مهم‌ترین عوامل مرگ افراد است

از بین تمامی عواملی که حیات یا سلامت انسان را تهدید می‌کنند، مصرف الکل جایگاه ویژه‌ای در فهرست دارد. این نتیجه‌ای است که بر اساس برآوردهای جهانی، با بررسی وضعیت سلامت افراد و میزان مصرف نوشیدنی های الکلی توسط آن‌ها به دست آمده است.

تقریبا هر یک هفته در میان، نتایج مطالعه‌‌‌ی تازه‌ای که روی مضرات یا مزایای مصرف الکل تاکید دارد، انتشار می‌یابد. اما جدیدترین ارزیابی صورت گرفته در قالب برنامه تحقیقاتی بار جهانی بیماری‌ها (GBD)، منکر این تصور است که مصرف نوشیدنی‌های الکلی به میزان کم، موجب افزایش سلامت و طول عمر خواهد شد. در واقع برای افرادی که در بازه سنی 15 تا 49 سال قرار دارند، الکل مهم‌ترین تهدیده کننده‌ی سلامت در سطح جهان شمرده شده است.

«مکس گریسولد» از مرکز سنجش سلامت دانشگاه واشنگتن، هدایت این کار تحقیقاتی را که شامل بررسی نتایج صدها مطالعه‌ی دیگر و آنالیز داده‌های سلامت‌سنجی حدود 28 میلیون نفر می‌شد، بر عهده داشت. بر اساس یافته‌‌های او، هرگونه فواید احتمالی مصرف الکل تحت‌الشعاع اثرات سمی و زیان‌بار چنین نوشیدنی‌هایی قرار می‌گیرد.

تعدادی از مطالعات پیشین، به نقش حفاظتی الکل برای بدن در برخی شرایط اشاره داشتند؛ اما یافته‌های ما نشان می‌دهد که مصرف هر مقدار نوشیدنی‌های الکلی، می‌تواند خطرات تهدید‌کننده‌ی سلامت افراد را افزایش دهد.

تخمین زده می‌شود که 2.4 میلیارد نفر (حدود یک سوم جمعیت دنیا)، نوشیدنی الکلی مصرف می‌کنند و بخش عمده‌ی این رقم به مردان اختصاص دارد. همچنین زنان به طور میانگین، حجم کمتری نوشیدنی الکلی در روز مصرف می‌کنند؛ به طوری که این رقم برای زنان حدود 7.5 گرم و برای مردان نزدیک به 20 گرم الکل ارزیابی شده است.

مصرف الکل در بین مردان، بیش از 2.5 برابر زنان است

بنابراین شاید آگاهی از نقش پررنگ‌تر مصرف الکل در مرگ مردان نسبت به زنان، چندان غافلگیرکننده نباشد. بر اساس آمارها در سال 2016، نوشیدنی‌های الکلی در مرگ نزدیک به 4 درصد از زنان بین 15 تا 49 سال نقش کلیدی ایفا کردند؛ در حالی که این رقم برای مردان همین گروه سنی، 12.2 درصد گزارش شده است.

چنین آماری سبب شد که الکل یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر زودرس افراد بالغ در سال 2016 لقب بگیرد. این نقش مرگبار عمدتا به تاثیر نوشیدنی‌های الکلی در تشدید بیماری‌هایی چون سل یا تاثیر روی سلامت ذهنی افراد نسبت داده می‌شود که می‌تواند وقوع تصادفات جاده‌ای یا خودزنی را در پی داشته باشد.

در میان بزرگسالان بالای 50 سال، اثر مرگبار نوشیدنی‌های الکلی به این شدت ارزیابی نشد؛ اما در مورد بیماران مبتلا به برخی انواع سرطان، داستان متفاوت بوده و الکل در مرگ 27.1 از زنان و 18.9 درصد از مردان نقش داشته است.

البته به اندک فواید الکل برای افراد مبتلا به بیماری‌های ایسکمیک قلبی یا دیابت نیز اشاره شده است؛ اما به گفته‌ی محققان، این اثرات مثبت چندان معنی‌دار نیستند و در میان خطراتی که الکل با خود به همراه می‌آورد، کاملا گم خواهند شد. لذا این تصور که مصرف برخی نوشیدنی‌های الکلی سبب افزایش طول عمر خواهد شد، نادرست است.

این برای اولین بار نیست که یکی از گزارش‌های GBD به چنین نتایجی اشاره دارد؛ اما مطالعات پیشین عمدتا روی خوداظهاری و آمار فروش نوشیدنی‌های الکلی متکی بوده‌اند و این در حالی است که معمولا این اطلاعات کمتر از حد واقعی گزارش می‌شوند. در مطالعه‌ی اخیر اما برای اطمینان از اعتبار داده‌های موجود، منابع متعددی مورد استفاده قرار گرفته که سبب افزایش دقت و صحت نتایج حاصله شده است.

«رابین بولتون» از کینگ کالج لندن که نقشی در این کار تحقیقاتی نداشت، ضمن واضح و نامبهم خواندن این نتایج گفت:

مصرف الکل یکی از مهم‌ترین معضلات در رابطه با سلامت عمومی جوامع محسوب می‌شود و فواید اندکی که به نوشیدنی‌های الکلی نسبت می‌دهند، قابل قیاس با اثرات زیان‌بار آن‌ها از جمله احتمال ابتلا به سرطان نیست.

گریسولد نیز باور عمومی درباره نقش مثبت نوشیدنی‌های الکلی در سلامت افراد را مستلزم تغییر می‌داند و اطلاع‌رسانی در مورد اثرات مرگبار مصرف الکل را به عنوان یکی از راه‌های اصلاح این باور غلط پیشنهاد می‌دهد. او همچنین اتخاذ سیاست‌هایی برای به حداقل رساندن مصرف الکل در جوامع را، امری ضروری برای افزایش سطح سلامت عمومی توصیف کرده است.