هپاتیت ؛ معرفی علائم، پیشگیری و روش های درمان

بیماری هپاتیت را می‌توان جزو بیماری های ویروسی معرفی کرد که اگر پیشگیری یا درمان نشود، خطرآفرین خواهد بود. در این مقاله به معرفی علائم، روش های پیشگیری و درمان هپاتیت خواهیم پرداخت.

هپاتیت در حقیقت به التهاب کبد اشاره دارد. با این که هپاتیت می‌تواند دارای علائم بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های خود ایمنی باشد، اما اغلب به دلیل عفونت‌های ویروسی ایجاد خواهد شد. پنج نوع اصلی از هپاتیت ویروسی با نام‌های D ،C ،B ،A و E وجود دارند که بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، رایج‌ترین آن‌ها در ایالات متحده، هپاتیت B ،A و C هستند. معمولا نوع ویروسی این بیماری بدون انجام هیچ درمانی برطرف می‌شود، اما در برخی موارد، ویروس در بدن باقی مانده و منجر به بروز عفونت مزمن می‌شود.

علائم هپاتیت چیست؟

طبق اعلام موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK)، برخی افراد مبتلا به این بیماری، هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند، اما زمانی که علائم ظاهر شوند، شامل موارد زیر خواهند بود:

• زردی (زرد شدن پوست و چشم)
• درد شکم
• بی اشتهایی
• حالت تهوع و استفراغ
• اسهال
• تب

علل ایجاد بیماری هپاتیت

بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده آمریکا (CDC)، هپاتیت می‌تواند به علت مصرف مواد مخدر، الکل، مواد سمی، عفونت باکتریایی، ویروس‌ها، انگل‌ها و بیماری خود ایمنی ایجاد شود؛ شایع‌ترین علت هپاتیت، ویروس‌ها هستند. هپاتیت A و E عفونت‌های حاد (کوتاه مدت) ویروسی هستند که به طور معمول از طریق غذا یا آب آلوده منتقل می‌شوند. بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، هپاتیت E در ایالات متحده بسیار نادر است، اما در سایر نقاط جهان رواج دارد، همچنین بر اساس اعلام موسسه NIDDK، نوع B این بیماری از طریق خون آلوده، تماس جنسی با یک فرد آلوده و در طی زایمان (زمانی که ویروس می‌تواند از مادر به کودک منتقل شود) انتقال می‌یابد. با توجه به اعلام CDC، هپاتیت C عمدتا از طریق تماس با خون فرد آلوده منتقل می‌شود. معمولا این تماس‌ها زمانی رخ می‌دهد که افراد برای تزریق دارو از سوزن مشترک استفاده کنند. در برخی موارد نادر، هپاتیت C می‌تواند از طریق رابطه جنسی یا زایمان هم گسترش پیدا کند.

هپاتیت D از طریق تماس با خون گسترش می‌یابد، اما عفونت با این ویروس تنها زمانی رخ می‌دهد که فرد نیز به نوع B بیماری مبتلا باشد. بر اساس اعلام NIDDK، مصرف کنندگان تزریقی بیشتر در معرض این نوع هپاتیت قرار دارند.

روش تشخیص بیماری

عفونت حاد کبدی معمولا زمانی رخ می‌دهد که بیماران علائمی مانند زردی و خستگی را تجربه کنند و پس از آن، آزمایش‌های خون برای تعیین مقدار ویروس و همچنین آنتی بادی موجود در بدن مورد استفاده قرار خواهند گرفت. در صورت احتمال ابتلا به هپاتیت مزمن B و C و همچنین آسیب کبدی، پزشک ممکن است بیوپسی کبد را پیشنهاد دهد. از آن جایی که آسیب کبدی ممکن است قبل از بروز علائم و نشانه‌ها رخ دهد، برای افرادی که در معرض خطر بالای تماس با ویروس‌ها‌ هستند، انجام آزمایشات معمول نوع B و C توصیه می‌شود. با توجه به دستورالعمل CDC، مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر، افرادی که از داروهای ضد فشار خون استفاده می‌کنند، بیمارن HIV مثبت و زنان باردار باید به طور منظم آزمایش هپاتیت B انجام دهند.

عوارض جانبی مرتبط با هپاتیت

عفونت مزمن و التهاب می‌تواند منجر به آلودگی شدید کبد (سیروز کبدی) و اختلالات عملکرد آن شود. طبق آمار منتشر شده در سیستم نظارت ملی بیماری‌های قابل پیشگیری، در حالی که میزان تخمینی عفونت‌های جدید در ایالات متحده کاهش یافته است، اما کماکان ویروس‌های هپاتیت B و C می‌توانند به عنوان عفونت‌های مزمن ادامه داشته باشند. هر دو مورد از این ویروس‌ها را می‌توان به عنوان عوامل اصلی بیماری‌های مزمن کبدی و سرطان کبد در ایالات متحده آمریکا معرفی کرد.

با توجه به آمار مرکز CDC، حدود 2 تا 6 درصد از بزرگسالان مبتلا به هپاتیت B و حدود 75 تا 85 درصد از افراد مبتلا به هپاتیت C، یک عفونت مزمن را ایجاد می‌کنند. نوزادان و کودکان مبتلا به هپاتیت B، در معرض خطر ابتلا به عفونت مزمن قرار دارند. بر اساس اعلام کلینیک مایو، عفونت‌های نوع B می‌توانند خطر ابتلا به نوع D بیماری را هم افزایش داده و باعث مشکلات کلیوی شوند. بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده آمریکا (CDC)، نوع A و E این بیماری باعث ایجاد عفونت مزمن نخواهند شد، اما در موارد نادر ممکن است افراد مسن و کسانی که به سایر بیماری‌های کبدی مبتلا هستند، دچار نارسایی حاد کبدی شوند.

معرفی روش های درمان

بر اساس اعلام موسسه ملی سلامت ایالات متحده آمریکا (NIH)، اکثر عفونت‌های هپاتیت حاد حاصله از ویروس هپاتیت C ،B ،A و E به مدت چندین هفته یا چندین ماه رفع خواهند شد، با این حال، موارد شدید هپاتیت B حاد می‌تواند با داروهای ضد ویروسی مانند لامیفول درمان شود. عفونت‌های مزمن نوع B و C که بعد از چند ماه بهبود نمی‌یابند، ممکن است با داروهای ضد ویروسی همانند تزریق اینترفرون یا ضد ویروسی خوراکی مانند لامیفولین (برای نوع B) و ریباویرین (برای نوع C) درمان شوند. در صورتی که کبد دچار آسیب شدید شده باشد، ممکن است نیاز به پیوند کبد باشد.

راهکارهایی جهت جلوگیری از هپاتیت

بر اساس اعلام CDC، واکسیناسیون نوع A بیماری در دوران کودکی که در دهه 1990 میلادی در بسیاری از نقاط ایالات متحده آمریکا اجرا شد، به طور قابل توجهی و تا حدود 95 درصد موارد جدید بیماری هپاتیت A را در طول سال‌های 1995 تا 2010 میلادی کاهش داد. به گفته سازمان بهداشت جهانی، واکسیناسیون نوع B نیز در دسترس بوده و حدود 95 درصد در جلوگیری از عفونت‌ های ویروسی و عواقب مزمن آن موثر بوده است. اگر چه هم اکنون واکسنی برای نوع D در دسترس قرار ندارد، اما این بیماری با واکسیناسیون نوع B، قابل پیشگیری است. بر اساس اعلام NIH، نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به نوع B باید طی 12 ساعت بعد از تولد و به منظور پیشگیری از عفونت، ایمن گلوبولین هپاتیت B و واکسن نوع B بیماری را دریافت کنند.