آیا مصرف قرص کافئین برای ورزشکاران مفید است؟

قرص کافئین را می توان دارویی عنوان کرد که بر روی سیستم اعصاب مرکزی تاثیر می گذارد و با این کار عملکرد ورزشی ورزشکاران را ارتقا می دهد. اما آیا می توان قرص کافئین را به هر اندازه که بخواهیم مصرف کنیم؟

ورزشکاران مختلف بخصوص علاقمندان به رشته بدنسازی تمایل بسیاری به مصرف قرص کافئین در زمان تمرین دارند تا از این طریق عملکرد خود را ارتقا دهند، اما سوال اینجاست که به چه میزان می توان از قرص کافئین بهره برد و دچار عوارض اووردز نشد؟

کافئین به عنوان یک ترکیب شیمایی در دانه های قهوه، برگ چای و دانه کولا یافت می شود. قرص کافئین نیز در واقع مکملی تهیه شده از خود کافئین است. برخی از این قرص ها از کافئین طبیعی  و برخی دیگر به شکل مصنوعی تهیه می شوند.

مصرف قرص کافئین برای بسیاری از ورزشکاران مشکلی ایجاد نمی کند، اما دزهای بالای این ترکیب شیمایی می تواند برای بدن مضر باشد. بطور کلی برخی افراد باید مراقب مصرف کافئین خود باشند که از آن جمله می توان به این گروه ها اشاره کرد؛ افراد دارای حساسیت کافیینی، مبتلایان به فشار خون، افراد مبتلا به بیماری های قلبی، کودکان و سالخوردگان، زنان و مردانی که قصد دارند بچه دار شوند و در نهایت زنان باردار و مبتلایان به رفلکس معده.

با هر قرص کافئین به میزان ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم کافئین خالص را به بدن وارد می کنید که معادل یک لیوان کامل از قهوه است. قرص کافئین در مواردی آهسته رهش است و در موارد دیگری یکباره سیستم اعصاب مرکزی را تحت تاثیر خود قرار می دهد. به هر حال باید مراقب دزهای پیشنهادی بر روی برچسب دارو باشیم، زیرا در صورت زیاده روی در مصرف قرص کافئین دچار عوارض اووردز می شویم.

به طور کلی مصرف ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین در طول روز برای بسیاری از ورزشکاران مشکلی بوجود نمی آورد، اما به یاد داشته باشید که اگر ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین را از قرص کافئین دریافت می کنید ممکن است در طول روز خوراکی های دیگری را مصرف کنید که دوز کافئین دریافتی را در بدن شما افزایش دهند که از جمله این مواد می توان به چای، نوشابه انرژی زا، شکلات داغ، کولا، شکلات پروتیینی و شکلات اشاره کرد.

مکمل کافئین یا خود قهوه

در سالهای پس از ۱۶۰۰ میلادی که قهوه برای نخستین بار وارد آمریکا شد، بسیاری آن را برای سرحال شدن های صبحگاهی و بیدار ماندن های شبانگاهی استفاده می کردند. با این وجود افراد بسیاری هستند که به دلایل زیر مصرف قرص را ترجیح می دهند؛

برخی از آنها طعم قهوه را دوست ندارند، مگر اینکه مملو از شکر و شیر باشد و به همین خاطر برای این دسته از افراد که تمایلی به مصرف کالری اضافه شده به قهوه ندارند، مصرف قرص می تواند گزینه خوبی باشد. کافئین همچنین حالت اسیدی دارد و برای بسیاری مشکل گوارشی ایجاد می کند. این دسته از افراد هم می توانند قرص کافئین را جایگزین کنند. از سوی دیگر قهوه دارای ترکیبات چرب است که می تواند سطح کلسترول افراد را بالا ببرد. قهوه ادرارآور است و جالب اینکه مصرف قهوه در مقایسه با قرص کافئین بیشتر ادرارآور خواهد بود.

به هر حال در زمان مصرف قهوه و یا قرص کافئین به یاد داشته باشید که در حال خوردن یک نوع دارو هستید و باید بشدت مراقب میزان مصرف باشید.

مزایای مصرف مکمل کافئین

کافئین امکان ابتلا به برخی بیماری ها و نیز سرطان را کاهش می دهد، اما هنوز مشخص نیست که این مزیت به خاطر وجود آنتی اکسیدان موجود در قهوه است و یا عامل دیگری در این زمینه نقش دارد.

چند دقیقه پس از مصرف قرص کافئین مغز و سیستم مرکزی عصبی تحت تاثیر آن قرار می گیرد و دچار تاثیرات مثبتی از جمله کاهش سردرد، افزایش سطح انرژی بدن، کاهش نشانه های افسردگی، امکان بیدار ماندن طولانی مدت، تقویت حافظه و بالا رفتن قدرت تمرکز می شود. به این فواید باید ارتقا اجراهای ورزشی، کاهش احساس درد و کاهش یبوست را افزود.

عوارض جانبی و نشانه های اوور دوز با کافئین

مصرف متعادل کافئین می تواند برای بدن مفید باشد. اما در صورت زیاده روی، به صورت عکس عمل کرده و برای بدن مضر خواهد بود. دوز بالای کافئین، سیستم اعصاب مرکزی را بیش از حد تحریک می کند و ممکن است عوارضی از جمله سردرد، مشکلات گوارشی، اسهال، اختلال در جذب کلسیم و کاهش تراکم استخوانی، افزایش ضربان قلب، سرگیجه و بالا رفتن فشار خون، بی خوابی، کاهش باروری در مردان، تحریک پذیری و مشکلات ماهیچه ای به همراه داشته باشد.

در تحقیقات دیگری نشانه های اووردز با کافئین را در افزایش ضربان قلب، غش، تهوع و استفراغ، آشفتگی و  بی حسی، عصبی شدن، بی قراری، تشنگی، لرز، تحریک پذیری، تب، ضعف، اسهال و سر درد خلاصه کرده است.

در مجموع اگر قرص کافئین را با دز متعادل مصرف کنید به شما انرژی لذت بخشی برای انجام فعالیت ورزشی می دهد. همواره به یاد داشته باشید که کافئین یک دارو است و مصرف دارو هم در حد متعادل مفید است. لذا همواره بر اساس دزهای پیشنهادی به مصرف قرص کافئین بپردازید.