گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
اخیرا با توجه به محدودیت‌هایی که مسئولان برای واردات موبایل به روش مسافری در نظر گرفتند، حواشی زیادی در خصوص وجود انحصار در واردات گوشی مطرح شد که در ادامه این موضوع را بررسی می‌کنیم.
طی ماه‌های گذشته مسئولان مربوطه تلاش‌های متعددی برای جلوگیری از فعالیت سودجویان حوزه واردات موبایل انجام دادند که در این بین واردات گوشی های موبایل به روش مسافری نیز با محدودیت‌های زیادی مواجه شد که این موضوع انتقادات زیادی را مبنی بر انحصارگرایی در این بازار به همراه داشت. در همین رابطه برخی بر این باورند که چنین اقداماتی باعث می‌شود شرکت‌های نوپا نتوانند به این بازار راه پیدا کنند، اما چنین موضوعی در شرایطی مطرح می‌شود که طی 4 ماه اخیر حدود 50 شرکت واردکننده موبایل توانستند مجوز دریافت کنند.
عدم انحصاری بودن واردات موبایل
هم‌اکنون 180 شرکت واردکننده موبایل دارای مجوز معتبر هستند که در این بین بیش از 50 شرکت جدید نیز پس از اتصال سامانه گمرک به ناجا توانستند مجوز واردات دریافت کنند. از روزهای آغازین سال 98 تا به امروز حدود 115 شرکت توانستند ثبت سفارش انجام دهند و 98 شرکت نیز موفق به واردات تلفن همراه شدند. از این رو با توجه به تعداد شرکت‌هایی که در حوزه واردات موبایل فعال هستند، نمی‌توان این حوزه را انحصاری دانست.
متولیان طرح رجیستری عنوان می‌کنند با توجه به آسان‌سازی‌های فراوانی که مسئولان مربوطه در وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام دادند، کلیه افرادی که از لحاظ مالی دارای توان مناسب بوده و کارت بازرگانی در اختیار داشته باشند، قادر خواهند بعد از دریافت تاییدیه سازمان حمایت در خصوص توانمندی ارائه خدمات پس از فروش، فرایند ثبت سفارش و واردات گوشی موبایل را انجام دهند. از این رو تا به امروز اقدامات فراوانی برای آسان‌تر کردن ورود شرکت‌های جدید به حوزه واردات موبایل انجام شده است که مواردی چون حذف شرط الزام نمایندگی رسمی برای واردات و حذف شروط ممنوعیت کارت بازرگانی 97، سقف واردات طبق اطلاعات رتبه‌بندی و متوسط سابقه واردات 2 سال گذشته جزو مهم‌ترین این اقدامات محسوب می‌شوند.
چرا قاچاقچیان از واردات مسافری سوءاستفاده کردند؟
از آنجایی که تا پیش از اردیبهشت 98 سامانه گمرک به سرویس گذرنامه ناجا متصل نبود، هر فرد غیر مسافر این امکان را داشت تا با استفاده از کد ملی خود به صورت سالانه یک دستگاه موبایل توسط رویه مسافری به ثبت برساند، اما اوایل خرداد 98 سامانه گمرک به ناجا متصل شد و به واسطه آن فقط مسافران حقیقی که ورود آنها به کشور توسط پلیس گذرنامه ناجا به تایید رسیده باشد، حداکثر تا 3 ماه پس از ورود به کشور گوشی موبایلی که با خود از خارج به کشور وارد کردند را برای مصرف شخصی می‌توانند ثبت و رجیستری کنند.
در فرایند کنونی سامانه ثبت گوشی موبایل مسافری، گمرک فقط می‌تواند مسافر بودن شخص را مورد بررسی قرار دهد. از آنجایی که این فرایند به صورت غیرحضوری انجام می‌شود و در واقع هیچگونه تشریفات گمرکی برای کالای همراه مسافر از سوی گمرک انجام نمی‌شود، سودجویان از این موضوع سوءاستفاده کردند و با خرید اطلاعات مسافران حقیقی توانستند گوشی های قاچاق را به عنوان مسافری به ثبت برسانند.
نبود قانون یا مشکل در اجرای طرح؟
هیچ نوع خلا قانونی در خصوص واردات موبایل تحت یک کالای همراه فرد مسافر وجود ندارد و قانون مشخصی در این خصوص در نظر گرفته شده است. بر اساس ماده 138 آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی:
کالای همراه مسافر ورودی تا میزان 80 دلار (سالانه) از پرداخت حقوق ورودی معاف و مازاد بر آن به شرط غیرتجاری بودن با اخذ حقوق گمرکی و دو برابر سود بازرگانی قابل ترخیص هستند. چنانچه کالای همراه مسافر جنبه تجاری نداشته باشد، پس از انجام تشریفات گمرکی ترخیص می‌شود و در صورتی که جنبه تجاری داشته باشد، ترخیص آن از گمرک منوط به رعایت مقررات و انجام تشریفات مربوط به کالای تجاری است.
با توجه به این ماده و بند قانونی، شرط کالای همراه مسافر این است که نخست همراه مسافر به کشور وارد شده و در گام دوم به صورت غیر تجاری و فقط برای مصرف شخصی از آن استفاده شود. علاوه بر این، طبق بند (چ) ماده 2 قانون مبارزه با قاجاق کالا و ارز:
واردات کالا به صورت تجاری با استفاده از تسهیلات در نظر گرفته شده در قوانین و مقررات مربوط برای کالاهای مورد مصرف شخصی مانند تسهیلات همراه مسافر در صورت عدم اظهار کالا به عنوان تجاری، قاچاق محسوب می‌شود.
ضرورت استعلام از #7777*
با توجه به اینکه موبایل مسافری فقط برای استفاده شخصی مسافر بوده و برای استفاده تجاری و تطهیر کالای قاچاق منظور نمی‌شود، از این رو مسئولان طرح رجیستری به مردم توصیه می‌کنند اگر خواهان خرید گوشی هستند، حتما پیش از خرید، اصالت گوشی مورد نظر را از طریق کد دستوری ستاره 7777 مربع (#7777*) استعلام بگیرند و به نامی که در کنار بخش عبارت واردکننده در پاسخ استعلام اصالت درج می‌شود دقت کنند تا بتوانند در صورت معتبر بودن واردکننده از گارانتی آن در آینده برخوردار شوند.
جزئیات قطع ارتباط 30 هزار گوشی موبایل
بر اساس بررسی‌هایی که سامانه رجیستری انجام داده است، در فرایند ثبت تعدادی از گوشی های مسافری تخلف صورت گرفته است. از این رو مسئولان طرح رجیستری برای حدود 37 هزار گوشی موبایل پیامک هشدار ارسال کردند، اما هیچ کدام از آنها قطع نشده‌اند و فقط پیامک هشدار برایشان ارسال شد. از بین این 37 هزار گوشی موبایل فقط 7 هزار تلفن همراه در شبکه اپراتوری کشور فعال شدند و این موضوع نشان می‌دهد 30 هزار گوشی موبایل در بازار توزیع نشده و به دلیل اینکه سیم کارتی داخل آنها قرار داده نشده است، این تعداد تاکنون در شبکه فعال نشده‌اند. به طور کلی با این اقدام به موقع سامانه همتا، در گام نخست روش سوءاستفاده از اطلاعات و سهمیه مسافران مسدود شده است و در گام بعدی نیز از فروش این کالاها که حقوق مصرف‌کنندگان را ضایع می‌کردند، جلوگیری شد.
7 هزار دستگاه موبایل در تاریخ 28 شهریور 98 پیامک هشدار دریافت کردند و پس از دریافت این هشدار حدود 1 ما فرصت دارند تا برای اعتراض، مدارک مثبته خود را به ادارات صنعت، معدن و تجارت استان‌های سراسر کشور ارائه دهند. همچنین طبق قانون افراد مسافر نمی‌توانند سهمیه سالانه خود برای واردات موبایل را به دیگران واگذار کنند.
وضعیت عرضه موبایل در بازار چگونه است؟
تا پیش از اینکه سامانه گمرک به گذرنامه پلیس ناجا متصل شود، قسمت زیادی از نیاز بازار تلفن همراه کشور به واسطه روش مسافری تامین می‌شد، اما پس از اتصال این سامانه‌ها میزان واردات موبایل از طریق مسافری کاهش پیدا کرد که البته این موضوع یکی از نگرانی‌های مسئولان مربوطه بود و برای حل مشکل کمبود کالا و اختلال در تنظیم بازار توانستند با اقدامات حمایتی و افزایش شرکت‌های واردکننده این مشکل را برطرف سازند.
اگر بخواهیم به آمار نگاه کنیم، واردات گوشی های موبایل پس از اتصال سامانه گمرک به ناجا در خرداد 98 حدود 350 هزار گوشی بود که در مقام مقایسه این میزان در تیرماه 530 هزار دستگاه، در مرداد 900 هزار دستگاه و در شهریور به بیش از 1 میلیون دستگاه افزایش کرد و سرانجام فقط در نیمه نخست مهر 98 شاهد واردات 760 هزار دستگاه تلفن همراه بوده‌ایم که توسط شرکت‌های معتبر و رسمی به کشور وارد شده‌اند و این میزان از واردات قادر است نیاز بازار را به خوبی تامین کند.
