فشار خون به مقدار فشاری گفته میشود که توسط خون به دیواره رگها وارد شده و یکی از علائم حیاتی بدن است. در ادامه به بررسی فشار خون طبیعی خواهیم پرداخت.
فشار خون طبیعی برای زندگی افراد بسیار حیاتی است. فشار، خون ما را مجبور به گردش در سیستم گردش خون میکند و بدون آن هیچ اکسیژن و مواد مغذی از طریق شریانها به بافتها و اندامها منتقل نمیشود. با این حال فشار خون بالا یا بسیار پایین میتواند خطرناک باشد. در این مقاله به میزان فشار خون طبیعی و نحوه اندازهگیری آن خواهیم پرداخت.
فشار خون چیست؟
فشار خون، نیرویی است که خون را از طریق سیستم گردش خون حرکت میدهد. این نیرو بسیار مهم است، زیرا اکسیژن و مواد مغذی را به سیستم گردش خون منتقل میکنند. فشار خون هم بسیار حیاتی است، زیرا گلبولهای سفید و آنتی بادیها را برای سیستم ایمنی بدن و هورمونهایی همانند انسولین فراهم میکند. به همان اندازه که تامین اکسیژن و مواد مغذی مهم است، جمعآوری مواد زاید سمی متابولیسم از جمله دی اکسید کربن و سمومی که از طریق و کبد و کلیهها خارج میشود، هم بسیار ضروری و حیاتی است. توجه داشته باشید که ضربان قلب باعث ایجاد فشار خون در شریانها میشود، اما عوامل دیگری هم نقش دارند.
روش عملکرد فشار خون
گردش خون بدن شبیه به یک لوله کشی بسیار پیچیده است که لوله نقش جریان و آب موجود در لوله نقش خون را بازی میکند. توجه داشته باشید که خون به دلیل اختلاف فشار در بدن ما جاری میشود. فشار خون در ابتدا یعنی به هنگام حرکت از قلب دارای بیشترین مقدار است و هنگامی که وارد آئورت میشود و به امتداد شریانها وارد میشود، کمترین میزان را دارد. اگرچه قلب، حداکثر فشار را ایجاد میکند، اما شریانها هم به همین اندازه مهم بوده و اجازه میدهند که خون در بدن جریان داشته باشد. وضعیت شریانها، فشار خون و جریان خون را تحت تأثیر قرار داده و تنگ شدن شریانها در نهایت میتواند عروق خونی را به طور کلی مسدود کرده و منجر به شرایط خطرناکی همانند سکته مغزی و حمله قلبی شود.
اندازه گیری فشار خون
اسفنجمومتر، وسیلهای است که برای اندازهگیری فشار خون استفاده شده و دارای یک بازوبند لاستیکی و یک دستگاه پمپ است. دستگاه فشارسنج در دو نوع شمارهگیری آنالوگ و الکترونیکی موجود است و برای اندازه گیری فشار باید پس از فشار دادن پمپ دستگاه، تعداد نبضها را شمارش کرد. برای اندازهگیری فشار خون از واحد میلیمتر جیوه استفاده میشود.
خواندن میزان فشار خون از روی دستگاه
گوشی ضربان سنج را بر روی گوش خود قرار داده و بازوبند دستگاه را به طور مناسب بر روی دست بیمار ببندید. توجه داشته باشید که بازوبند خیلی محکم یا خیلی شل نباشد. پمپ پلاستیکی را به سرعت باد کرده و به آرامی دریچه دستگاه را شل کنید تا هوا کم کم از قسمت بازوبند دستگاه خارج شود. به محض خروج هوا از بازوبند صدای ضربان قلب را خواهید شنید و اولین صدای قلب، عدد فشار سیستولیک را نشان میدهد. برخی لحظات صدای ضربان قلب قطع خواهد شد که عدد مشاهده شده در این لحظه، فشار دیاستولیک را نشان میدهد. موسسه ملی بهداشت، فشار خون طبیعی را زیر 120 میلی متر جیوه سیستولیک و 80 میلی متر جیوه دیاستولیک ذکر میکند. با این حال، فشار خون به طور طبیعی تغییر میکند. برای فشار خون بالاتر از رقم 75/115 میلی متر جیوه، هر افزایش 10/20 میلی متر جیوه میتواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را افزایش دهد. دستورالعملهای کلی فشار خون بالا در نوامبر سال 2017 میلادی بروزرسانی شد و از سال 2017، انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه کرده است افراد مبتلا به فشار خون بالا باید مداوا شوند. در دستورالعملهای جدید، AHA توصیه میکند که پزشکان فقط در موارد حمله قلبی، سکته مغزی یا در صورت وجود عوامل خطر برای این شرایط همانند سن، تشخیص دیابت قندی یا بیماری مزمن کلیه باید دارو تجویز کنند. لازم به ذکر است که درمان در مراحل اولیه باید از طریق تغییر سبک زندگی انجام شود.
نکات مربوط به فشار خون طبیعی
دستورالعملهایی که افراد باید به منظور حفظ فشار خون طبیعی به کار گیرند، شامل موارد زیر میشوند:
- حفظ وزن سالم
- مصرف میوهها و سبزیجات و لبنیات کم چرب
- کاهش مصرف نمک
- انجام ورزش هوازی همانند پیادهروی، حداقل 30 دقیقه در روز
- اجتناب از مصرف الکل
انجام این اقدامات میتواند خطر ابتلا به مشکلات موجود برای سلامت بدن را کاهش دهد.