سرماخوردگی در نوزادان غیرطبیعی نیست، اما معمولا نگرانکننده است. در ادامه به علائم و روشهای درمان سرماخوردگی نوزاد خواهیم پرداخت.
همه نوزادان پس از تولد تا حدودی در برابر بیماریها مقاوم هستند، اما کامل شدن سیستم ایمنی بدن آنها به زمان نیاز دارد و این مسئله موجب میشود که نوزادان در معرض عفونتهای ویروسی که باعث سرماخوردگی میشوند، قرار گیرند. در حالت کلی، بیش از 200 نوع ویروس وجود دارد که میتواند باعث سرماخوردگی شود و خوشبختانه بیشتر سرماخوردگیهای کودک به افزایش سیستم ایمنی بدن آنها کمک میکند. با این حال، اولین سرماخوردگی نوزادان میتواند برای والدین ترسناک باشد. کودک میتواند در هر سنی دچار سرماخوردگی شود و این شرایط در نوزادان خطرناک نیست، اما میتواند با شرایطی همانند پنومونی همراه باشد. در حالت کلی، هر گونه بیماری در کودک زیر 2 یا 3 ماه موجب نگرانی والدین میشود، به ویژه اگر با تب همراه باشد.
علائم سرماخوردگی در نوزادان
گرفتگی یا آبریزش بینی میتواند اولین نشانه سرماخوردگی نوزاد باشد. ترشحات بینی معمولا در ابتدا رقیق بوده و با گذشت چند روز غلیظتر شده و رنگ زرد مایل به سبزی پیدا خواهند کرد. این وضعیت کاملا طبیعی بوده و به این معنا نیست که سرماخوردگی نوزاد شما در حال تشدید است. سایر علائم مرتبط با سرماخوردگی در نوزادان عبارتند از:
- نق زدن
- تب
- سرفه، به ویژه در شب
- عطسه
- کاهش اشتها
- به سختی خوابیدن
علائم سرماخوردگی در نوزادان با علائم برخی دیگر از بیماریها همانند آنفولانزا و ذاتالریه مشابه است و همین مسئله موجب میشود تا تشخیص این وضعیت برای والدین در خانه نگرانکننده باشد.
آنفولانزا در نوزادان
در صورتی که نوزاد مبتلا به آنفولانزا باشد، علاوه بر علائم سرماخوردگی، ممکن است دچار لرز، استفراغ و اسهال هم شود. آنها همچنین ممکن است علائمی همانند سر درد، درد عضلات یا بدن و گلو درد را هم تجربه کنند که شما قادر به مشاهده آنها نیستید.
ابتلا به ذاتالریه در نوزادان
سرماخوردگی میتواند بسیار سریع به ذاتالریه منجر شود و علائم آن شامل موارد زیر است:
- لرز
- قرمزی پوست
- تعریق
- تب شدید
- درد شکم
- بدتر شدن سرفه
- تند نفس کشیدن و مشکل در تنفس
در برخی مواقع نوزاد ممکن است دچار کبودی رنگ پوست، لبها و نوک انگشتان هم شود و این بدان معنا است که کودک شما به میزان کافی اکسیژن دریافت نمیکند و باید هر چه سریعتر به بیمارستان منتقل شود.
بیماری کروپ یا خروسک
در صورتی که سرماخوردگی نوزاد تشدید شود، ممکن است علائمی همانند تنگی نفس و سرفه ایجاد شوند. توجه داشته باشید که شنیدن صدای خس خس نوزاد به هنگام نفس کشیدن هم یکی دیگر از علائم این وضعیت است، به همین خاطر به آن خروسک گفته میشود.
دلایل ایجاد سرماخوردگی نوزاد
نام دیگر سرماخوردگی، عفونت تنفسی ویروسی بوده که از عفونتهای باکتریایی نیستند و به آنتی بیوتیکها پاسخ نمیدهند. پزشک برای تشخیص ویروسی یا باکتریایی بودن بیماری، ممکن است آزمایشهایی همانند آزمایش خون، آزمایش ادرار و حتی یک آزمایش پوستی انجام دهد. بد نیست بدانید که گاهی عفونتهای باکتریایی از عوارض عفونتهای ویروسی بوده و میتوانند منجر به شرایط زیر شوند:
- ذاتالریه
- گلو درد
- عفونت گوش
سرماخوردگی در نوزادان غیرطبیعی نیست، اما باید تا حد ممکن از این وضعیت پیشگیری کرد. همانطور که میدانید ویروسهای ایجاد شده توسط افراد مبتلا به سرماخوردگی میتوانند برای مدت کوتاهی در هوا یا روی سطوح دیگر زنده بمانند، به همین دلیل ممکن است انتقال بیماری بدون تماس مستقیم با شخص بیمار صورت گیرد. قرار گرفتن در مطب متخصص اطفال، ارتباط با کودکان مبتلا به سرماخوردگی و حتی نوازش یک فرد بزرگسال مبتلا هم میتواند کودک شما را در معرض میکروبها قرار دهد، بنابراین باید این نکات را مدنظر داشته باشید. جالب است بدانید نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، بیشتر از ابتلا به بیماریها مصون هستند و علت آن هم این است که شیر مادر مقدار گلبولهای سفید و آنزیمهای مورد نیاز بدن نوزاد را تامین خواهد کرد. با این حال، این بدان معنا نیست که نوزادان تغذیهکننده از شیر مادر کاملا از سرماخوردگی در امان هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که سن نوزاد مبتلا به سرماخوردگی، زیر 2 یا 3 ماه باشد، باید حتما به پزشک مراجعه شود. مراجعه به پزشک، از کودک در برابر شرایط جدیتر محافظت کرده و موجب آسودگی خیال شما خواهد شد. یکی از علائمی که بدن نوزاد برای مقابله با سرماخوردگی از خود نشان میدهد، تب است. با این وجود، تب 38 درجه و بالاتر در نوزادانی که کمتر از 2 یا 3 ماه سن دارند، میتواند خطرناک باشد، بنابراین باید به پزشک مراجعه کرد. در صورتی که کودک 3 تا 6 ماهه هم 39 درجه تب داشته باشد، باید به پزشک مراجعه شود. علاوه بر این، اگر تب بیشتر از 5 روز ادامه داشته باشد، فارغ از سن نوزاد باید حتما تحت درمان قرار گیرد. در حالت کلی، به محض بروز هر یک از علائم ذیل باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کرد:
- ظاهر شدن دانههای قرمز بر روی پوست
- استفراغ
- اسهال
- سرفه مداوم
- گریه غیرطبیعی و طولانی
- به سختی نفس کشیدن یا تنفس غیرطبیعی
- مخاط غلیظ سبز رنگ یا مخاط خونین از بینی یا دهان
- تداوم تب بیش از 5 تا 7 روز
- علائم کمبود آب بدن همانند خیسی کمتر از حد معمول پوشک نوزاد
- کبودی رنگ لبها و ناخنها
- ضعف و بیحالی نوزاد
درمان خانگی سرماخوردگی نوزاد
درمان خانگی برای سرماخوردگی در نوزادان شامل کمک به احساس راحتی آنها میشود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- سر کودک خود را بلند کرده تا به راحت نفس کشیدن او کمک کنید. برای انجام این کار میتوانید یک بالش مناسب زیر سر نوزاد خود قرار دهید.
- مایعات زیادی همانند شیر مادر، شیر خشک (در صورتی که کودک شما از شیر مادر تغذیه نمیکند) و آب به او بدهید.
- مخاط بینی نوزاد را توسط ابزار مخصوص آن خارج کنید.
- سعی کنید از یک دستگاه مرطوبکننده در فضای خانه استفاده کنید، البته پیش از انجام این کار بهتر است با پزشک خود در این مورد مشورت نمایید.
- هیچگاه از آنتی بیوتیکها برای درمان سرماخوردگی نوزاد خود استفاده نکنید، زیرا آنها بر روی ویروسها عمل نخواهند کرد.
- بدون تجویز پزشک هیچ دارویی به نوزاد خود ندهید. به عنوان مثال، از داروهای تببر برای کاهش تب استفاده نکنید و در این مواقع نوزاد خود را هر چه سریعتر به بیمارستان منتقل کنید.
- هرگز نباید از داروی آسپیرین برای کودک خود استفاده کنید.
- مصرف داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی برای کودکان زیر 2 سال توصیه نمیشود.
- کودک خود را به شکم نخوابانید.
سایر درمانهای مرتبط با سرماخوردگی نوازادان
هیچ درمان خاصی به غیر از گذشت زمان برای سرماخوردگی وجود ندارد. بهترین کاری که میتوانید انجام دهید آن است که به خوبی از کودک خود مراقبت کنید و به او اجازه دهید تا کاملا استراحت کند.
سرماخوردگی تا چه مدت در نوزادان ادامه دارد؟
بهبود سرماخوردگی در نوزادان معمولا 9 یا 10 روز طول میکشد. پس از گذشت این مدت زمان نوزاد به بهبودی خواهد رسید، اما ممکن است هنوز علائمی همانند ترشحات بینی را داشته باشد که به مرور از بین خواهد رفت.
ارائه نکاتی جهت پیشگیری
شیر مادر میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد کمک کند. این مسئله در مورد آغوز (اولین نوع شیر مادر که هنگام تولد نوزاد در پستان مادر تولید میشود) هم صدق خواهد کرد، زیرا سرشار از آنتی بادی است. برای اینکه نوزاد خود را از قرار گرفتن در معرض برخی میکروبها در امان نگه دارید، بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:
- دستان خود را به طور مرتب بشویید و از اطرافیان خود هم بخواهید که این کار را انجام دهند.
- از تماس با افرادی که بیمار هستند، خودداری کنید.
- از افرادی که با کودک شما در تماس هستند، بخواهید به هنگام سرفه یا عطسه از دستمال استفاده کنند یا در قسمت داخلی آرنج خود عطسه کنند.
جمعبندی
سرماخوردگی در اثر ویروسها ایجاد شده و در نوزادان متداول است. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، بیشتر از سایر نوزادان در برابر سرماخوردگی مصون هستند، اما آنها هم ممکن است به سرماخوردگی مبتلا شوند. سرماخوردگی معمولا جدی نیست، اما میتواند به بیماریهای جدیتر تبدیل شود، بنابراین بهتر است در صورت سرماخوردگی نوزاد به پزشک مراجعه کنید، به ویژه اگر سن نوزاد زیر 2 یا 3 ماه بوده یا دچار تب و علائم دیگری شده باشد.