کاووش های باستانی قدمت ۷ هزار ساله تهران را تأیید کرد

چند باستان‌شناس با اشاره به اینکه محل کشف اسکلت در کاوش‌های باستان‌شناسی جنوب خیابان مولوی سکونتگاهی پیش از تاریخ بوده است، قدمت هفت هزارساله در محدوده شهری تهران را تأیید کردند.میرعابدین کابلی باستان‌شناس پیشکسوت نظر کاوشگران «مسافر چشمه علی» را اصطلاحی برای تداعی برخی ویژگی‌های «ارتباطی» و «مبادلاتی» بین تپه چشمه علی و مکان تازه کشف شده در جنوب خیابان مولوی دانست و نه نامی خاص برای فرد تدفین شده یا تعیین هویت او.

183449_315

وجود سکونت
وی گفت: سازه حرارت دیده در بالای محل دفن اسکلت نشان از آن دارد که این منطقه به طور یقین سکونتگاهی بوده که در آنجا زندگی جریان داشته و پخت و پز انجام می‌شده است.
کابلی با اشاره به اینکه این اسکلت بنابر شواهد، متعلق به زمانی است که مردگان را در کف اطاق‌ها دفن می‌کردند، افزود: در جایی که تکه‌های استخوان و سازه حرارتی وجود دارد به طور یقین سکونت وجود داشته است.
این باستان‌شناس تصریح کرد: در حال حاضر گروه کاوش فقط یک گور را پیدا کرده در صورتی که حفاری‌ها ادامه یابد، شاید بقایای معماری و گورهای دیگری هم آشکار شود.

قدمت سکونت
کابلی با اشاره به فاصله ۷ کیلومتری مکان کشف این اسکلت با تپه چشمه علی به خط مستقیم، اظهار داشت به طور حتم در اطراف تپه چشمه علی محوطه‌ها و روستاهایی وجود داشته و هیچ بعید نیست محل مورد بحث از جمله چنین سکونتگاه‌هایی بوده است.
این باستان شناسِ با سابقه تاکید کرد: با شواهد موجود، می‌توان به این نتیجه رسید که قدمت سکونت در محدوده‌ای که امروزه به تهران موسوم است، به هفت هزار سال می‌رسد.

فرهنگ پیش از تاریخ فلات مرکزی
صادق ملک شهمیرزادی، متخصص باستان‌شناسی فلات مرکزی با سابقه ۴۴ ساله پژوهش در این حوزه و دوران پیش از تاریخ نیز با اشاره به اهمیت کاوش‌های انجام شده در محدوده شهری تهران که سابقه استقرار را در حوزه جغرافیای شهری تهران به هفت هزار سال می‌رساند و تاکید بر ادامه این کاوش‌ها، چهار دلیل عمده زیر را تاییدی بر درستی اظهار نظر کاوشگران برشمرد.
وی افزود: نخست از نظر فرهنگی با توجه به یافته‌های بدست آمده شامل آثار معماری، نوع تدفین و نوع سفال‌های بدست آمده، این آثار معرف فرهنگ پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران است.
ملک شهمیرزادی دلیل دوم از نظر خرده فرهنگ، آثار بدست آمده معرف حوزه فرهنگی دشت ری دانست و گفت: دلیل سوم اینکه از نظر جامعه‌شناسی، این اطلاعات معرف جامعه طبقاتی پیش از تاریخی در حوزه فرهنگی دشت ری است؛ چون در دشت ری ما با سه نوع تقسیم بندی مواجه‌ایم؛ اول جوامع بی‌طبقه، دوم جوامع طبقاتی و سوم جوامع سلسله مراتبی.

جوامع طبقاتی
این باستان‌شناس پیشکسوت افزود: به دلیل بدست آمدن اسکلت و نوع تدفین، هدیه گور و نوع معماری، این آثار را احتمالا متعلق به جوامع طبقاتی است که در صورت انجام کاوش‌های گسترده، اطلاعات ما از آن کامل‌تر خواهد شد.
ملک شهمیرزادی چهارمین دلیل را قدمت تخمین اسکلت دانست و اظهار داشت: نوع تدفین و سفال بدست آمده در کنار آن بر اساس مطالعات مقایسه‌ای و شناخت‌شناسی در ادبیات باستان‌شناسی در بازه زمانی ۶۲۵۰تا۷۲۰۰سال قبل قرار می‌گیرد، به همین جهت بیشتر باستان‌شناسان عدد رند یا‌‌ همان ۷هزار ساله را در نظر می‌گیرند.

تایید قدمت نسبی
مهدی رهبر، دیگر باستان‌شناس پیشکسوت، درباره کشف اسکلتی که قدمت سکونت در تهران را هفت هزارساله کرده است، گفت: با توجه به ظرف قرمز منقوشی که بالای سر اسکلت پیدا شده، می‌توان بدون تردید اعلام کرد که این ظرف متعلق به سنت سفالگری رایج در تپة چشمه علی بوده است. او براین اساس قدمت نسبی تخمین زده شده برای اسکلت را تأیید کرد.
به گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری این باستان‌شناس با رد هرگونه اظهار نظر در باب تک افتاده بودن اسکلت و تعجیل در تعیین هویت و جایگاه اجتماعی او خاطر نشان کرد که تا پیش از تکمیل پژوهش‌های علمی، هنوز برای نتیجه گیری‌هایی از این دست خیلی زود است.

کاوش‌ها ادامه یابد
محمود موسوی، باستان‌شناس پیشکسوت دیگر نیز گفت: این کشف بزرگی است که باید با گسترش ابعاد ترانشه‌های باستان‌شناسان به دنبال آثار و نشانه‌های دیگری هم بود.
وی در عین حال اشاره کرد: وجود آثار کشف شده را به رغم کم شمار بودن به هیچ عنوان نباید بی‌اهمیت دانست و باید برای مباحث تحلیلی از ادامه کاوش‌ها حمایت کرد. او مسئولان را به پشتیبانی جوانان پژوهشگری که با علاقه و اهتمامی مثال زدنی و به رغم مشکلات فراوان اجرایی طی دو ماه گذشته به چنین کشف مهمی نایل شده‌اند، فراخواند.

تدفین طبق رسوم خاص
خسرو پوربخشنده، باستان‌شناس با سابقه در میراث فرهنگی تهران نیز با اشاره به آثار باستانی نویافته در جنوب خیابان مولوی و به ویژه بازار تهران گفت: تا به حال نمونه‌ای همچون اسکلت تازه کشف شده در این منطقه شناسایی نشده است و این کشفی منحصر به فرد است.
وی افزود: شواهد نشان می‌دهد که به طور یقین تدفین طبق آیین و رسوم خاصی انجام شده که شواهد آن را از دوران پیش ازتاریخ شمال مرکز فلات ایران سراغ داریم.
به گفته پوربخشنده، برای اظهار نظر در مورد اینکه تدفین کشف شده گوری تک بوده و یا به قسمتی از مجموعه تدفین‌های هزارة پنجم پیش ازمیلاد تعلق دارد، کمی زود است زیرا برای اثبات آن به ادامه کاوش‌ها و دستیابی به آثار بیشتر نیازمندیم.
گفتنی است، یکی از باستان‌شناسان پس از انتشار خبر هفت هزار ساله شدن تهران، در گفت گویی اعلام کرد بود که با پیدا کردن یک اسکلت و تک سپاری، نمی‌توان قدمت تهران را به هفت هزار سال پیش نسبت داد.