چرا ترک عادت لمس صورت به طور مستمر دشوار است؟

ترک عادت لمس صورت برای جلوگیری از ابتلا به کووید 19، بیماری ناشی از کروناویروس جدید، ضروری است. اما عده زیادی این کار را به صورت ناخودآگاه انجام داده و ترک آن برایشان دشوار شده است.

شیوع ویروس کرونا جدید با نام SARS-CoV-2، عامل بیماری کووید 19، ترس به جان مردم سراسر دنیا مخصوصا مردم چین، ایران، کره جنوبی و ایتالیا انداخته و آن‌ها در پی افزایش اطلاعات خود درباره نحوه جلوگیری از ابتلا به این بیماری تنفسی هستند. اوایل شیوع بیماری، مردم (به تشویق سلبریتی‌های بی‌سواد!) استفاده از ماسک را بهترین روش جلوگیری تصور می‌کردند، اما بر اساس گفته‌های سازمان‌ها و نهادهای بهداشتی مختلف در سراسر دنیا، برای پیشگیری از بیماری کروناویروس نیازی به ماسک تنفسی نیست! در واقع تاثیر آن‌ها بسیار اندک و ناچیز است. بیشتر از قرار دادن ماسک، عدم لمس صورت تاثیرگذار خواهد بود.

موثرترین روش بر اساس گفته‌های محققان سراسر دنیا، خودداری از لمس بینی، چشم‌ها و دهان با دست است. تاکید بر شستشو مداوم دست نیز با در نظر گرفتن همین موضوع بیان می‌شود. متاسفانه برای بسیاری، لمس صورت تبدیل به یک عادت شده است، به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند افراد به وسیله شستشوی مداوم دست، از ورود ویروس به بدنشان در صورت لمس ناخودآگاه صورت جلوگیری کنند.

بر اساس گفته‌های کوین چپمن (Kevin Chapman)، یک روانشناس مرکز کنترل اختلالات روانی در کنتاکی، تمایل به لمس صورت یک عادت رایج بین انسان‌ها است. دلیل این کار، تلاش برای ارسال سیگنالی مبنی بر خودآگاهی شما به دیگران محسوب می‌شود. به عبارتی به وسیله لمس کردن صورت خود، به صورت ناخودآگاه، حقیقی بودنتان را اثبات خواهید کرد.

طبق گفته‌های این روانشناس، خودآگاهی عمومی به آگاهی ما درباره خودمان از دیدگاه بقیه مربوط می‌شود. این نیاز در ارتباط با سایر افراد به طور ناخودآگاه احساس می‌شود. به طور طبیعی، انسان‌ها در ارتباط با دیگران توجه خاصی به صورت آن‌ها داشته و نسبت به علائم، حساسیت نشان می‌دهند. به عنوان نمونه باید به درک سریع بشاش، خوشحال، ناراحت یا عصبانی بودن فرد دیگر بلافاصله بعد از تماشای چهره وی اشاره کرد. به همین دلیل لمس چهره خود می‌تواند مربوط به گرایش طبیعی ما به خاطر حساسیت به زبان چهره باشد.

یک مطالعه در آوریل سال 2014 نشان داد لمس صورت خود به کاهش تنش و کمک به شکل‌گیری حافظه کمک می‌کند. از آن جایی که لمس کردن اعضای صورت ابزاری ارتباطی رابطه‌ای است، انسان‌ها از ابتدای جوانی این کار را آغاز کرده و رفته رفته برایشان تبدیل به یک عادت می‌شود. با گذر زمان و بالا رفتن سن، ترک این عادت حتی در شرایط خطرناک کنونی دشوار خواهد شد. شاید پیش از این به لمس پیاپی صورت خود به صورت مستمر، به طور ناخودآگاه، توجهی نداشتید، اما اکنون، به انجام این کار بدون داشتن تصمیم پی برده‌اید.

ترک عادت لمس صورت ضروری است

از نظر رواشناسی، انسان‌ها اشکال مختلف تهدید و آلودگی که به وسیله لمس صورتشان ایجاد می‌شوند را تفسیر نکرده و به همین دلیل به بیماری‌های متعددی مبتلا می‌شوند. بر اساس این گفته کوین چپمن می‌توان حدس زد شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل ابتلای ما به سرماخوردگی‌های متداول در طول سال بین دو الی سه مرتبه (یا حتی بیشتر)، عادت غلط لمس اعضایی همچون بینی، دهان و چشم به صورت ناخودآگاه است. متاسفانه میزان لمس صورت در افرادی که از بیماری‌های روانی و استرس رنج می‌برند بیشتر شده و ترک آن دشوارتر است.

از طرفی می‌بینیم در جوامع مختلف مثل ایران، شیوع کرونا سبب افزایش استرس مردم شده است. با در نظر گرفتن تاثیر استرس و اضطراب در افزایش میزان لمس چهره به شکل ناخودآگاه، بیشتر باید مراقب این عادت بد بود.

توجه دائمی برای به یاد آوردن قانون «عدم لمس صورت» خود یک نوع فشار روی ذهن انسان ایجاد می‌کند. به همین دلیل نباید دائما ذهن را درگیر این موضوع نگه داشت. در صورتی که اکنون بعد از پی بردن به وجود این عادت ناخودآگاه در انسان‌ها، به درگیر شدن شدید خود به آن پی برده‌اید، می‌توانید برای ترک کردنش از روش‌هایی مثل قرار دادن ساعت هشدار در بازه‌های زمانی مشخص به منظور یادآوری استفاده کنید. سرگرم کردن خود با وسایلی همچون توپ استرس نیز گزینه بسیار مناسبی است. به این ترتیب دستتان همیشه مشغول مانده و فرصتی برای رفتن به سمت صورت پیدا نخواهد کرد.