داروهای جادویی کووید 19 اصطلاحی بوده که برای توصیف دو داروی رمدسیویر و هیدروکسی کلروکین به کار رفتهاند و محققان سازمان جهانی بهداشت (WHO) از بیتاثیر بودن آنها میگویند.
تازهترین تحقیق جامع سازمان بهداشت جهانی (WHO) نشان داده که دو ترکیب که با نام داروهای جادویی کووید 19 شناخته میشوند، تاثیر چندانی در مداوای بیماران آلوده به ویروس کرونا ندارند. این دو ترکیب داروی ضد ویروسی رمدسیویر (remdesivir) و داروی ضد مالاریای هیدروکسی کلروکین (hydroxychloroquine) هستند و از چندین ماه پیش، توسط بسیاری از تصمیم گیرندگان و صاحبنظران از جمله رئیس جمهور آمریکا مورد توجه قرار گرفتهاند.
متخصصان WHO میگویند که تاثیر این دو دارو ناچیز و یا در حد صفر بوده و برای رسیدن به این نتیجه هم دادههای جمعآوری شده در شش ماه گذشته توسط متخصصان بررسی شدهاند. همانطور که اشاره شد، از چندین ماه پیش و با اوج گرفتن پاندمی کووید 19 ترکیبات مورد نظر جنجالهای زیادی را به همراه داشتند و سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هم اجازهای اضطراری برای به کار گیری این ترکیبات را صادر کرد.
البته این سازمان عملکرد داروهای رمدسیویر و هیدروکسی کلروکین را تایید نکرده و تصمیم به کار گیری آنها برای مداوای بیماران کووید 19 را به عهده پزشکان و متخصصان گذاشته است.
تحقیق در مورد داروهای جادویی کووید 19
با وجود تایید نشدن عملکرد داروهای جادویی کووید 19 میبینیم که محصولی مانند هیدروکسی کلروکین توسط دونالد ترامپ توصیه شده بود و تحقیقات مختلفی برای بررسی عملکرد این محصول و رمدسیویر روی افراد آلوده به ویروس کرونا انجام شد.
چنین سیستمی برای تغییر کاربری داروهایی که برای درمان مشکلات دیگری استفاده میشوند، از ماهها پیش مورد توجه سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته بود و پروژه «آزمایش همبستگی درمانی» (Solidarity Therapeutics Trial) هم برای همین منظور به راه افتاد؛ به گفته کارشناسان WHO، آزمایش مورد نظر بزرگترین تحقیق انجام شده در مورد تغییر کاربری داروها برای مقابله با پاندمی کرونا به حساب میآید.
برای دستیابی به نتایج تحقیق شش ماهه سازمان بهداشت جهانی، این مجموعه در 405 بیمارستان موجود در 30 کشور دنیا، تاثیر درمان بیماران به وسیله داروهای هیدروکسی کلروکین، رمدسیویر، داروی ضد ویروسی لوپیناویر (Lopinavir) و همچنین اینترفرون (Interferon) را زیر نظر گرفت.
برای این منظور فاکتورهایی مانند میزان نیاز بیماران به تجهیزات تنفس مصنوعی، مدت زمان قرارگیری آنها در بخش مراقبتهای ویژه و تعداد مرگ و میر افرادی که از این داروهای جادویی کووید 19 استفاده کرده بودند، در نظر گرفته شد.
نویسندگان مقاله WHO اعلام کردهاند که با توجه به آمار 405 بیمارستان بررسی شده، داروهای هیدروکسی کلروکین، رمدسیویر، لوپیناویر و اینترفرون تاثیر بسیار کم و اکثرا ناچیزی روی بهبودی بیماران مورد نظر داشتند و وقتی مدت زمان بستری بودن بیماران و نیاز آنها به مراقبتهای ویژه را در نظر میگیریم، خواهیم دید که صحبتهای پیشین در مورد تاثیر معجزهآسای داروهای جادویی کووید 19 اشتباه هستند.
امید غلط به داروهای ضد ویروسی
هنوز نتایج مقاله مورد نظر توسط داوران ژورنالهای بینالمللی تایید نشده و محققان اعلام کردهاند که این نتایج نباید روند درمانی در بیمارستانها را تحت تاثیر قرار دهند. از طرف دیگر این دانشمندان میگویند که تاثیر داروهای مورد نظر برای پیشگیری از آلودگی هم باید مورد بررسی قرار بگیرد و تحقیق اخیر به این مسئله توجهی نداشته است.
با این حال، در زمانی که به فصل آنفولانزا و سرماخوردگیها نزدیک میشویم، میتوان از مقاله مورد نظر نتیجه گرفت که این داروها تاثیری در بهبود حال بیماران آسیب دیده از پاندمی کووید 19 ندارند.
در نهایت نویسندگان تحقیق میگویند که برای بررسی عملکرد هرکدام از این داروهای جادویی کووید 19 چندین هزار بیمار از سراسر دنیا به صورت تصادفی تحت نظر گرفته شدهاند. این داروها در حالت کلی برای مقابله با عوامل ویروسی به کار گرفته میشوند و تغییر کاربری آنها برای مقابله با ویروس کرونا جدید برخلاف نتایج تحقیقات گذشته کار درستی نیست.
تحقیقات امید بخش گذشته در مقیاسهای کوچک و بدون انتخاب تصادفی بیماران، نتیجهگیری کرده بودند که برخی از این داروهای ضد ویروسی کووید 19 را شکست میدهند، اما تحقیق شش ماهه سازمان بهداشت جهانی چیزی خلاف این مسئله را به ما نشان میدهد.