کپسول دراگون اسپیس ایکس به تازگی فضانوردان ناسا را در موفقیتی چشمگیر، به ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) فرستاده است. سفری که روزی انسانها را به ماه باز میگرداند.
کپسول دراگون اسپیس ایکس که با نام دراگون سرنشین دار (Crew Dragon) هم شناخته میشود، در تازهترین پرتاب این کمپانی هوافضای خصوصی، چهار نفر از فضانوردان ناسا را با موفقیت به ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) برد.
پرتاب مورد نظر در یکشنبه گذشته انجام شد و آژانس فضایی آمریکا امیدوار است که استفاده از کپسولهای سرنشین دار اسپیس ایکس به روتینی تبدیل شود که مرتبا فضانوردان این آژانس را از جو زمین خارج کند. چندین ماه پیش بود که کپسول دراگون برای اولین بار با موفقیت دو فضانورد ناسا را به ISS برد و در پروازی آزمایشی، نشان داد که وابستگی آمریکا به روسیه برای رفتن به فضا، به پایان رسیده است.
موفقیت اخیر کپسول دراگون اسپیس ایکس
سه فضانورد آمریکایی به نامهای مایکل هاپکینز (Michael Hopkins)، ویکتور گلور (Victor Glover) و شانون واکر (Shannon Walker) به همراه یک فضانورد ژاپنی به نام سویچی نوگوچی (Soichi Noguchi) در یکشنبه گذشته سوار بر کپسول دراگون اسپیس ایکس از مرکز فضایی کندی فلوریدای آمریکا به ایستگاه فضایی بینالمللی رفتند و نشان دادند که وابستگی آژانس فضایی این کشور به کپسولهای سایوز روسی برای خارج شدن از جو زمین، بعد از یک دهه به صورت کامل به پایان رسیده است.
در واکنش به موفقیت اخیر اسپیس ایکس، رئیس جمهور انتخاب شده آمریکا جو بایدن (Joe Biden) توییت کرد که پرتاب مورد نظر شاهدی به قدرت علم بوده و به ما نشان میدهد که بشریت با بهرهبرداری از دانش و خلاقیت خود میتواند به موفقیتهای شگفتانگیزی دست یابد. معاون رئیس جمهور حال حاضر آمریکا، مایک پنس (Mike Pence) هم که به همراه همسرش این پرتاب را از نزدیک تماشا کرد، گفت که دوره جدیدی در اکتشافات فضایی در آمریکا شروع شده است.
مدت کوتاهی پس از پرتاب کپسول دراگون اسپیس ایکس که نام اختصاصی “Resilience” برای آن انتخاب شده، دقیقا طبق برنامه خود کپسول از موشک فالکونی که آن را به فضا برده بود، جدا شد. در حال حاضر هم تازهترین توییت اسپیس ایکس تایید میکند که فضانوردان مورد نظر با موفقیت به ایستگاه ISS رسیدهاند.
ویدیو پرتاب کپسول دراگون اسپیس ایکس
هماکنون فضانوردان روسی و آمریکایی در ایستگاه فضایی بینالمللی حضور دارند و 4 فضانوردی که به تازگی به این آزمایشگاه معلق رفتهاند، تا شش ماه در ISS باقی خواهند ماند.
همانطور که اشاره کردیم، در ماه می گذشته بود که اسپیس ایکس با موفقیت نشان داد که توانایی فرستادن انسانها به فضا و بازگرداندن آنها را دارد و این موضوع نشان داد که قدرت دسترسی به فضا دیگر تنها در انحصار روسیه نبوده و ایالات متحده هم میتواند از خاک خود فضانوردان را از جو سیاره خارج کند.
کپسول دراگون اسپیس ایکس در اوایل هفته جاری به عنوان اولین فضاپیمایی که بعد از 40 سال رسما مورد تایید ناسا قرار گرفته، نامش را در تاریخ ثبت کرد. آخرین بار شاتل فضایی (Space Shuttle) این عنوان را کسب کرده بود.
دراگون سرنشین دار به صورت کلی یک کپسول بوده که به فضاپیمای قبل از شاتل فضایی شباهت زیادی دارد. راکتی هم که این کپسول را به فضا برد، از نوع موشکهای بازیافتی فالکون 9 (Falcon 9) بوده که در ادامه ویدیو بازگشت آن به زمین و فرودش روی یک پلتفرم دریایی را خواهیم دید.
در پایان ماموریت رساندن فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی، کپسول دراگون به زمین باز خواهد گشت و با استفاده از مجموعهای از چترهای نجات، در اقیانوس خواهد افتاد.
فرود راکت فالکون 9
در سال 2011 ناسا پروژه شاتل فضایی خود که با هدف اصلی کاهش هزینه رسیدن به فضا و افزایش ایمنی سفرهای فضایی استارت خورده بود را رسما متوقف کرد و از آن زمان، از کمپانیهای بوئینگ و اسپیس ایکس خواست تا دسترسی آمریکا به فضای خارج از جو زمین را برای بار دیگر میسر کنند.
در این وقفه 8 ساله فضانوردان آمریکایی با استفاده از کپسولهای سایوز روسی به فضا میرفتند، اما کپسول دراگون اسپیس ایکس این وابستگی را پیش از شرکت رقیب بوئینگ متوقف کرد. ناسا قصد دارد که تا سال 2024 چیزی در حدود 8 میلیارد دلار را روی پروازهای تجاری فضایی هزینه کند. در نهایت این آژانس میخواهد برطرف کردن نیازهای خود در مدار پایینی زمین را به شرکتهای خصوصی واگذار کرده تا بتواند بیشتر روی بحث بازگرداندن انسانها به ماه و همچنین فرستادن فضانوردان به سیاره مریخ تمرکز کند.
شرکت اسپیس ایکس در سال 2002 توسط سرمایهدار جنجالی، ایلان ماسک (Elon Musk) تاسیس شد و همانطور که دیدیم، به طرز شگفتانگیزی از رقیب باسابقه و فوقالعاده موفق خود، بوئینگ پیشی گرفت. بوئینگ در سال گذشته پرواز بدون سرنشین ناموفقی را با کپسول استارلاینر (Starliner) خود انجام داد و به نظر میرسد که تلاشهای این شرکت برای رقابت با اسپیس ایکس به جای خاصی نرسیدهاند.
البته مدیر فعلی ناسا میگوید که موفقیت کپسول دراگون اسپیس ایکس به این معنا نیست که استفاده از کپسولهای روسی کاملا متوقف خواهد شد. در واقع این آژانس قصد دارد تا در زمانهای مختلف، فضانوردان خود را سوار بر فضاپیماهای سایوز به خارج از جو سیاره ببرد و در ازای این کار، به فضانوردان روسی این فرصت را میدهد تا سوار بر کپسولهای تجاری آمریکایی به فضا بروند.
کپسول دراگون اسپیس ایکس در مقابل سایوز روسی
در واقع انتظار نمیرود که کپسولهای اسپیس ایکس به صورت مداوم فعال باشند و باید انتظار اتفاقات مختلف را داشت. به عنوان مثال اگر به هر دلیلی دسترسی ناسا به فضا از طریق کپسول دراگون برای مدت محدودی متوقف شود، این امکان وجود خواهد داشت تا با کمک گرفتن از کپسولهای روسی، فضانوردان را به خارج از جو زمین برد.
اما در واقعیت باید گفت که روابط فضایی بین آمریکا و روسیه که به عنوان یکی از روشنترین نقاط مشترک و پلهای ارتباطی این دو ابرقدرت به شمار میآید، در سالهای اخیر با مشکلاتی مواجه شده و نمیتوان با اطمینان گفت که این دو کشور ارتباط خود را حفظ خواهند کرد.
روسیه به تازگی اعلام کرده که در پروژه آرتمیس (Artemis) ناسا برای بازگرداندن فضانوردان به ماه تا سال 2024 شرکت نخواهد کرد، چرا که این پروژه به گفته مقامات روسی، بیش از حد به ایالات متحده اعتبار میدهد. دیمیتری روگوزین (Dmitry Rogozin)، رئیس آژانس فضایی روسیه هم دائما کپسول دراگون اسپیس ایکس و سایر فناوریهای این شرکت را مورد تمسخر قرار داده و گفته که به زودی مهندسان روسی موشکهایی را میسازند که از راکتهای ماسک بهتر خواهند بود.
روگوزین میگوید که فرود کپسول دراگون در اقیانوس آنقدرها هم تاثیر گذار نبوده و دانشمندان کشورش مشغول ساخت نوعی موشک بازیافتی متان هستند که تا 100 مرتبه میتوان از آن استفاده کرد. با این وجود وقتی میبینیم که یک آژانس فضایی ملی به بزرگی آژانس روسیه خود را با یک کمپانی هوافضای خصوصی مقایسه میکند، میتوان گفت که تصمیمات ناسا برای به کار گرفتن بخش خصوصی در جهت درست بوده و تلاشهای این آژانس به ثمر رسیدهاند.
دموکراتها در کاخ سفید
به علاوه جالب است بدانید که کپسول دراگون اسپیس ایکس درآمد صنعت هوافضای روسیه را هم به خطر انداخته است؛ بر اساس تخمینهای موجود، هزینه فرستادن یک فضانورد به فضا و بازگرداندن او با کپسولهای روسی حدودا 85 میلیون دلار بوده در حالی که اسپیس ایکس هر پرتاب موشک فالکون 9 را با کمتر از 18 میلیون دلار عملی میکند.
از طرف دیگر انتخابات ریاست جمهوری همیشه دوره خاصی برای پروژههای ناسا بوده و انتخاب جو بایدن به جای ترامپ هم مطمئنا تغییراتی را در سیاستگذاریهای ناسا به وجود خواهد آورد. در حال حاضر مدیران ناسا منتظر صدور تاییدیه کنگره آمریکا برای دریافت دهها میلیارد دلار بودجه پروژه آرتمیس هستند و رئیس فعلی ناسا اعلام کرده که تصمیم نهایی برای آرتمیس بر عهده رئیس جمهور بعدی ایالات متحده است.
بایدن تاکنون در مورد هدف حال حاضر ناسا برای رساندن فضانوردان به ماه تا سال 2024 نظری نداده است. بر اساس تحلیلهای موجود، حزب دموکرات آمریکا که از بایدن حمایت میکند، طرفدار برنامههای آژانس فضایی آمریکا برای رفتن به ماه و مریخ بوده، اما به نظر میرسد که روی کار آمدن یک رئیس جمهور دموکرات ناسا را به سمتی میبرد تا با تحقیق روی پدیدههای زمینی، موضوع گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی را بیشتر مورد توجه قرار دهد.