به تازگی یک انفجار مرموز که قدرت آن از تمامی توان خورشید برای تولید انرژی در طول زندگیاش بیشتر بوده، توسط تلسکوپ فضایی هابل کشف شده است.
خبر کشف انفجار مرموز یک کهکشان دور دست توسط تلسکوپ فضایی هابل (Hubble Space Telescope) ناسا به تازگی سر و صدای زیادی به پا کرده است. قدرت این انفجار که آثار آن پس از عبور نور انفجار در فواصل عظیم فضایی به زمین رسیده، به سختی قابل تصور است. در بررسی این خبر جالبتوجه با ما همراه باشید.
ثبت انفجار مرموز اخیر
این اتفاق برای اولین بار چند ماه پیش توسط هابل و سایر تجهیزات رصد فضایی مورد توجه قرار گرفت و همانطور که اشاره شد، انفجار تشعشعات گامای مورد نظر، در فاصله دور دست رخ داده بود. گفته شده که روشنایی به وجود آمده از طریق این واقعه تنها در طول مدت نیم ثانیه، بیشتر از تمامی انرژی بوده که خورشید منظومه ما، در تمامی عمر 10 میلیارد ساله خود قادر به تولید آن خواهد بود.
در ماه می 2020، رصدخانه سوئیفت ناسا متوجه روشنایی مورد نظر شد و بلافاصله، تجهیزات تلسکوپ فضایی هابل و بسیاری دیگر از رصدخانههای رادیویی و غیر رادیویی سراسر جهان توجه خود را به منبع این انفجار مرموز متمرکز کردند. هدف اصلی بررسی شرایط کهکشان تولید کننده روشنایی و همچنین اتفاقاتی بود که پس از این واقعه رخ میدهند.
با این حال موقعیت رصد خاصی که تلسکوپ هابل در آن قرار داشت، به ما نشان داد که این انفجار با نور نزدیک به مادون قرمز خود، حدودا ده برابر از آنچه تصور میکنیم، شدیدتر بوده است. به این ترتیب اطلاعات کنونی دانشمندان در مورد وقایع رخ داده پس از انفجار گاما به چالش کشیده شد و همچنین، محققان احتمال دادند که به دنیا آمدن یک ستاره نوترونی فوقالعاده عظیم و مغناطیسی باعث شده تا چنین حجمی از تشعشعات گاما به وجود بیاید.
این نوع ستارهها با نام مگنتار (magnetar) هم شناخته میشوند و جالب است بدانیم که اگر مشاهدات تلسکوپ هابل نبود، دانشمندان واقعه مورد نظر را در میان اتفاقات نسبتا بیاهمیتی که دائما در اعماق فضا رخ میدهند، دستهبندی میکردند. با این حال گفته شده که تکههای پازل آنچه رخ داده با هم همخوانی ندارند، چرا که تشعشعات نزدیک مادون قرمز رخ داده بیش از حد نورانی بودند.
علت وقوع انفجار
دلیل رخ دادن چنین انفجارهایی از تشعشعات گاما، حرکت جتهایی از مواد با سرعتی نزدیک به سرعت نور است. در واقع این مواد جرم زیادی ندارند، اما سرعت بالای آنها باعث میشود تا پدیدهای شگفتانگیز مانند انفجار مرموز اخیر رخ دهد و مقدار فوقالعاده زیادی انرژی در طول موجهای مختلف آزاد شود.
گیف بالا آنچه از فاصله دور توسط تجهیزات زمینی ثبت شده را نشان میدهد و در حالی که ما تنها تغییرات فوقالعاده جزئی در روشنایی یک کهکشان دور دست را میبینیم، اتفاقی که این تغییرات را به وجود آورده در حد غیر قابل تصوری شدید و مهیب بوده است.
یکی از مهمترین نکاتی که در مورد انفجار مرموز اخیر توجه دانشمندان را جلب کرده، ثبت رنج گستردهای از امواج نوری در سراسر طیف الکترومغناطیسی بوده که توسط تجهیزات زمینی رصد شده است. گفته شده که هماکنون اطلاعات بیشتری در مورد این واقعه در حال جمعآوری بوده و دانشمندان هم سخت مشغول تحلیل اتفاقی هستند که این حجم از تشعشعات گاما را در فضا آزاد کرده است. محققان مجبور بودهاند تا اطلاعات قبلی خود در مورد پدیدههای مشابه را چندان جدی نگیرند و در نظر داشته باشند که آنچه در ماه می گذشته به ثبت رسیده، پدیدهای منحصر به فرد و کاملا تازه بوده که باید نظریههای جدیدی برای توضیح آن ارائه شوند.
در واقع دانشمندان انتظار دارند تا بررسی پدیده مورد نظر درک آنها در مورد فیزیک انفجارهای فضایی را تغییر دهد. معمولا انتظار میرود که پس از انفجار گاما یک سیاه چاله به جا بماند، اما در این مورد منحصر به فرد، به نظر میرسد که برخورد دو ستاره نوترونی عظیم، یک مگنتار را به وجود آورده است.