علت کندی سرعت اینترنت در آستانه سال نو چیست؟

در روزهای اخیر کاربران با مشکل کندی سرعت اینترنت مواجه شده‌اند، این در حالی است که تاکنون هیچ توضیحی در خصوص این موضوع ارائه نشده است.

در روزهای پایانی سال ۹۹ کاربران با کندی سرعت اینترنت رو‌به‌رو شده‌اند. این کندی به حدی است که کاربران نمی‌توانند در ساعات اوج مصرف ارتباط باکیفیت برقرار کنند. علت اصلی بروز این مشکل هنوز از طرف مسئولان شفاف سازی نشده است.

در تمامی سال‌ها در روزهای پایانی سال و در آستانه سال نو، به علت افزایش حجم استفاده کاربران در ساعات پیک ترافیک از اینترنت، مسئولان تلاش می‌کنند تا ظرفیت شبکه ارتباطی را افزایش بدهند و کیفیت دسترسی به اینترنت را نیز بهبود بخشند. سال قبل به علت فراگیری ویروس کرونا و کاهش سفرهای نوروزی، استفاده از اینترنت با افزایش چشم‌گیری مواجه شد و پیش‌بینی می‌شود که امسال هم در آغاز سال ۱۴۰۰ با افزایش حجم استفاده کاربران از اینترنت رو‌به‌رو شویم. اما با این حال نزدیک به یک هفته است که کاربران از کندی سرعت اینترنت شکایت دارند و کیفیت اینترنت به‌ویژه در ساعات اوج مصرف و شب‌ها با افت زیادی همراه شده است.

این در حالی است که دو روز پیش وزیر ارتباطات اعلام کرده بود که اپراتورهای تلفن همراه قصد دارند تا بسته های شبانه را دوباره برگردانند؛ اما با وجود این مشکلات در اینترنت، استفاده از این بسته‌ها برای کاربران فایده‌ای نخواهد داشت.

پشت پرده اختلالات اینترنت چیست؟ از ادعای مانور تا اختلاف بر سر پهنای باند

اپراتورهای اینترنت ثابت و موبایل در پاسخ به این سؤال که علت کندی سرعت اینترنت در روزهای اخیر چیست، اعلام کردند که ایجاد اعمال محدودیت‌ پهنای باند از طرف شرکت ارتباطات زیر ساخت دلیل اصلی این موضوع است. اما با این حال پیمان قره داغی مدیر کل دفتر حفاظت از حقوق مصرف کننده سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ابتدا این اعمال محدودیت را تکذیب کرد و سپس گفت که علت اصلی اختلالات ایجاد شده در اینترنت قطعی مسیر ارتباطات بین‌الملل زیرساخت ایران (حدود ۸۵۰ گیگ ظرفیت که از طریق قطر تأمین می‌شده) است.

وی مدعی شده است که قطعی در دریای مدیترانه و حد فاصل مصر و ایتالیا اتفاق افتاده است و شرکت بالادست قطری اعلام کرده که تا تاریخ ۴ فروردین به علت مانور نیروهای ناتو نمی‌توان به حریم دریایی نقطه قطع ورود کرد و به همین علت پیش‌بینی می‌شود که قطعی مذکور که معادل با ۲۰ درصد کا ارتباطات بین‌الملل کشور است حداقل تا تاریخ ۱۵ فروردین ادامه پیدا کند.

صرف نظر از اینکه اعلام خبر مذکور با توجه به میزان اهمیت این مسئله، به این صورت از طرف مدیرکل حفاظت از حقوق مصرف کننده در سازمان رگولاتوری شک‌برانگیز است، کارشناسان فنی اظهار می‌کنند که در روزهای اخیر در ساعات اوج مصرف کندی سرعت اینترنت بیشتر شده است و به نظر نمی‌رسد که دلیل این اختلالات قطعی لینک مسیر قطر باشد.

بعضی از شنیده‌ها در فضای مجازی حاکی از آن است که دلیل اصلی بروز مشکل مذکور، درخواست وزارت ارتباطات از شورای عالی فضای مجازی برای دریافت مجوز افزایش ظرفیت پهنای باند بین‌الملل است. به گونه‌ای که مرکز ملی فضای مجازی مطابق با مصوبه حمایت از افزایش ترافیک داخلی، با ایجاد ظرفیت جدید پهنای باند بین‌الملل اعلام موافقت نکرده است و از موقعی که این درخواست مورد موافقت واقع نشده، در دسترسی کاربران اختلال ایجاد شده است.

خبر قطعی فیبرنوری در دریای مدیترانه نیز در حالی مطرح می‌شود که تا به امروز شرکت ارتباطات زیرساخت مستنداتی را در خصوص این موضوع منتشر نکرده است. این در حالی است که در نمونه‌های مشابه قبلی، مسئولان شرکت ارتباطات زیرساخت تصاویری را در خصوص این موضوع منتشر کرده و معلوم می‌شد که اختلال به چه نحوی و از کجا ایجاد شده است؛ اما در این مورد چیزی منتشر نشده است.

حتی اپراتورهای بین‌المللی نیز که همیشه عملکردی شفاف داشته و در صورت ایجاد اختلال و قطعی، سریعا اطلاع‌رسانی می‌کنند تا به حال در ارتباط با قطعی مسیر فیبر دریای مدیترانه مستندات رسمی‌ را به انتشار در نیاورده‌اند.

اختلال شبکه اینترنت بیش از ۲۰ درصد است

میثم سیدصالحی، مدیرعامل یک شرکت ارائه دهنده اینترنت به عنوان یکی از شرکت‌های دارنده پروانه خدمات ارتباطی ثابت (servco) طی یک مصاحبه‌ای در ارتباط با بروز اختلالات در شبکه زیرساخت کشور مطالبی را مطرح کرد و عنوان کرد که بررسی‌های فنی ما مشخص می‌سازد که اختلالات مذکور به شکل کاملا منظم رخ می‌دهند و نمی‌توان آن‌ها را به یک قطعی کلی از یک مسیر ربط داد. لازم به ذکر است که این اختلالات بسیار منظم هستند.

روز گذشته نیز یک حمله سراسری در شبکه اتفاق افتاد که برای خروج اطلاعات سایت‌هایی که دارای کاربر زیادی بودند، فشار زیادی را به شبکه اپراتورها وارد کرد و دسترسی به داخل تمامی IPها برای چند ساعت در زیرساخت قطع شد.

سیدصالحی در ارتباط با اینکه آیا در رابطه با این موضوع شرکت ارتباطات زیرساخت به اپراتورهای اینترنت اطلاع‌رسانی کرده است اظهار کرد که اطلاع‌رسانی زیرساخت در این زمینه بسیار ضعیف بوده است. طبیعتا زیرساخت به عنوان تأمین کننده اینترنت کشور باید در خصوص موضوع‌های این‌چنینی اطلاع‌رسانی دقیق و شفافی را به عمل رساند؛ اما در مورد مذکور اپراتورها پس از اتفاق، با چند ساعت فاصله به اختلال پی برده و در این چند ساعت کاربران به مشکل برمی‌خورند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا تنها ۲۰ درصد شبکه با اختلال مواجه شده است بیان کرد که اختلال در روزهای گذشته از ۲۰ درصد بسیار بیشتر است و به نوعی کل شبکه را با اختلال مواجه کرده و در نهایت کاربر نهایی عملا از دسترس خارج می‌شود.

یاسر جلالی، دستیار رئیس سازمان تبلیغاتی اسلامی نیز در توئیتر در واکنش به بعضی از توئیت‌ها در رابطه با قطعی لینک دریایی قطر و ممنوعیت تعمیرات به علت عملیات ناتو، نوشت که «ناتو؟! این حرف‌ها را خیلی جدی نگیریم! اکنون زمان آن رسیده که در مورد خط ترانزیت ترافیک قطر – ایران – ارمنستان شفاف‌سازی شود. اضافه کنید جزئیات سی‌دی‌ان فیس‌بوک (اینستاگرام و واتس‌اپ) در ارمنستان (یوکام) را و نسبت آن با توافقات مربوط به این خط ترانزیت و منافع مادی و معنوی به‌وجود آمده را.»

اسفند ماه سال ۹۷ وزیر ارتباطات  از امضای قرارداد سه جانبه ایران، ارمنستان و قطر به منظور ترانزیت دیتا خبر داد و اعلام کرد که در ملاقات با وزیر ارتباطات ارمنستان قرارداد سه جانبه قطر، ایران و ارمنستان به‌منظور ترانزیت دیتا جنوب به شمال امضا شد. در حال حاضر جزئیات بیشتری از این قرارداد منتشر نشده است.

به هر ترتیب حتی در صورت قطعی فیبرنوری در دریای مدیترانه و دلیل آن برای کندی سرعت اینترنت کشور، شرکت زیرساخت که مدعی است تمهیدات لازم را برای ظرفیت پشتیبان پهنای باند در شرایط قطع مسیرهای ورود به کشور‌ اندیشیده است، در ارتباط با وضعیت مذکور برای مسیرهای پشتیبانی، هیچ راه‌حلی را ارائه نکرده است. پیگیری‌های صورت گرفته از شرکت ارتباطات زیرساخت و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در روزهای گذشته نتیجه‌ای در بر نداشته و مسئولان وزارت ارتباطات حاضر نیستند که درباره مشکل ایجاد شده توضیح بدهند.

تشکیل کارگروه نظارت بر خدمات ICT در نوروز ۱۴۰۰

با این حال روز گذشته رگولاتوری در اطلاعیه‌ای از تشکیل کارگروه نظارت بر خدمات ICT در نوروز ۱۴۰۰ با هدف حفظ و ارتقای کیفیت خدمات در نوروز، مدیریت ترافیک و ارائه خدمات باکیفیت به مشترکان و با حضور رگولاتوری، شرکت ارتباطات زیرساخت، مخابرات و اپراتورهای اینترنت و موبایل خبر داده است.

مجید حقی، معاون رگولاتوری در رابطه با این موضوع عنوان می‌کند که قبل از تشکیل کارگروه نوروز ۱۴۰۰، با هدف حفظ کیفیت خدمات به خصوص در ساعات پرترافیک نزدیک سال تحویل، دریافت مجوزهای تردد برای تیم‌های فنی و عملیاتی اپراتورها و آمادگی برای بالابردن حجم ترافیک صوت و دیتا در نوروز، بخشنامه‌ای به اپراتورها ابلاغ گردیده است.

طبق تصمیم‌های این گروه، اپراتورها وظیفه پیدا کرده‌اند تا اقدامات لازم را در خصوص بررسی و کنترل تغذیه سایت‌ها و تجهیزات ارتباطی و افزایش دوام آن ها انجام دهند و منابع تغذیه پشتیبان برای سایت‌ها را تأمین نمایند. علاوه بر این، اپراتورها مکلف هستند تا ظرفیت لینک‌های ارتباط را افزایش دهند و مشکل اشباع در لینک‌های انتقال و اینترنت را هم برطرف نمایند.

در این کارگروه شرکت ارتباطات زیرساخت و شرکت مخابرات ایران متعهد شده‌اند که لینک‌های مورد نیاز اپراتورها برای حل مشکل اشباع و افزایش شبکه را در اختیار آن‌ها بگذارند و تیم‌های فنی و عملیاتی آن‌ها در هر ساعت از شبانه روز پاسخگوی مشترکان خواهند بود.