تحقیقات جدید از نقش عجیب وقوع رعد و برق باستانی در پیدایش حیات روی سیاره ما خبر میدهند و اینطور که به نظر میرسد، بدون این جریانهای عظیم برق، حیاتی در زمین به وجود نمیآمد.
رعد و برق باستانی عامل شکلگیری حیات روی سیاره زمین است؛ دانشمندان دانشگاههای ییل در آمریکا و لیدز در انگلستان به تازگی در تحقیقی از نقش مهم این جریانهای برق عظیم در به وجود آمدن جرقه مورد نیاز برای پیدایش زندگی روی سیاره ما خبر دادهاند. این نتیجهگیری در کنار مشخص کردن جزئیات اتفاقاتی که میلیاردها سال پیش زمین را محل زندگی موجودات زنده کردند، به ما کمک میکند تا وضعیت سیارههای دیگر شبیه به زمین را هم مشخص کنیم.
در واقع گفته شده که رعد و برقهای دوران ابتدایی شکلگیری زمین، فسفر لازم برای به وجود آمدن مولکولهای زیستی را آزاد کردهاند و در نهایت، پدیدار شدن حیات زمینی را ممکن کردهاند. بنجامین هس (Benjamin Hess)، سرپرست تحقیقات اخیر میگوید که چنین یافتههایی برای پی بردن به شرایط مورد نیاز به منظور شکلگیری ارگانیسمهای کوچک روی سیارههای دیگر اطراف زمین حیاتی هستند.
نقش رعد و برق باستانی
تیم هس میگوید که فسفر نقشی کلیدی در این ماجرا دارد و با اینکه هماکنون مقدار زیادی از این ماده روی زمین یافت میشود، در میلیاردها سال پیش و قبل از به وجود آمدن اولین ارگانیسمهای زمینی، دسترسی به فسفر کار چندان راحتی نبود. به صورت معمول این ماده درون مواد معدنی غیر قابل حل، در پوسته زمین قرار دارد. همین مسئله باعث شده تا دانشمندانی مانند هس به دنبال پیدا کردن پاسخ این سوال باشند که فسفر مورد نیاز برای شکلگیری دی ان ای، آر ان ای و سایر مولکولهای زیستی از کجا فراهم شده است؟
پیش از کار روی بررسی نقش وقوع رعد و برق باستانی دانشمندان این احتمال را مطرح کردند که شهاب سنگها فسفر مورد نیاز برای پیدایش حیات را به شکلی قابلی استفاده، روی سطح زمین آوردند؛ گفته شده بود که احتمالا سنگهای آسمانی مادهای معدنی به نام “schreibersite” که حاوی فسفر بوده و در آب قابل حل است را به زمین رساندهاند. با این حال از آنجایی که تعداد برخوردهای شهابسنگی با زمین بین 3.5 تا 4.5 میلیارد سال پیش چندان زیاد نبوده، امکان صحت داشتن چنین نظریهای چندان هم قوی نیست.
برخورد صاعقه با زمین
در ادامه، توضیح قابل قبولتری که برای ماجرای فراهم کردن فسفر ارائه شده، نقش رعد برق در تبدیل کردن مواد معدنی سطح زمین به نوعی شیشه با نام “Fulgurites” است. تیم هس میگوید که این نوع شیشه وقتی حرارت شدید برخورد رعد و برق با زمین مواد معدنی سطح را ذوب میکند، شکل میگیرد و فسفر موجود در آن هم در آب حل میشود.
تیم دانشگاههای ییل و لیدز اعلام کردهاند که وقوع رعد و برق باستانی در میلیاردها سال پیش بسیار بیشتر از حال حاضر بوده است؛ به گفته این محققان، شبیهسازیهای کامپیوتری نشان داده که در آن دوران هر ساله بین یک تا 5 میلیارد صاعقه رخ میداده، در حالی که این عدد در عصر حاضر تنها چیزی در حدود 560 میلیون رعد و برق در سال است.
در میان یک تا 5 میلیارد رعد و برق باستانی که در آن زمان رخ میدادهاند، هر ساله بین 100 میلیون تا یک میلیارد از صاعقهها با سطح زمین و خشکیهای سیاره برخورد میکردند. حال اگر چنین اتفاقی در طول چند میلیارد سال به صورت مداوم رخ دهد، مقدار فوقالعاده زیادی فسفر در سطح زمین شکل میگیرد که به راحتی برای به وجود آوردن اشکال مختلف حیات قابل استفاده بودهاند. در نظر گرفتن این موضوع میتواند به ما کمک کند تا وضعیت سایر سیارههای فراخورشیدی را از دیدی تازه بررسی کنیم و این نکته را در نظر داشته باشیم که وقوع رعد و برقهای زیاد روی این اجرام آسمانی امکان شکلگیری حیات روی آنها را بالاتر میبرند.