پهپاد مریخی نبوغ (Ingenuity) یکی از هیجانانگیزترین قسمتهای پروژه کاوشگر مریخی جدید ناسا بوده که به تازگی اخباری مهمی از پیشرفت ماموریت آن منتشر شده است.
پهپاد مریخی نبوغ (Ingenuity) بالاخره روی سطح سیاره سرخ قرار گرفت؛ ناسا اخیرا به صورت رسمی تایید کرد که پس از انتظارات فراوان، هلیکوپتر شگفتانگیز مورد نظر از کاوشگر استقامت جدا شده و روی سطح سیاره سرخ قرار گرفته است.
از مدتی پیش خبر تلاشهای ناسا برای آماده کردن نبوغ به منظور انجام پرواز تاریخیاش منتشر شده بود. در واقع از تابستان گذشته که آژانس فضایی آمریکا کاوشگر پیشرفته و جالبتوجه استقامت (Perseverance) را به سمت سیاره سرخ در فضا رها کرد، صحبتهای زیادی در مورد بالگرد مریخی همراه با استقامت مطرح شده بود. در فوریه گذشته استقامت با موفقیت به مریخ رسید و در زیر این مریخ نورد، پهپاد کوچک نبوغ قرار داشت که همراه با کاوشگر مادر خود روی مقصد نهاییاش فرود آمد.
اهمیت نبوغ از آنجایی پررنگ میشود که تاکنون سابقه نداشته که بشریت وسیلهای پروازی را روی یک جرم آسمانی به غیر از زمین به هوا بفرستد. این اولین بار است که پیشرفتهای حوزه هوافضا این امکان را به دانشمندان دادهاند که پهپادی را به سیاره مریخ ارسال کرده و در اقدامی رکوردشکن، این پهپاد را از سطح سیاره بلند کنند.
پهپاد مریخی نبوغ
طبق اطلاعات موجود پرههایی با قابلیت چرخش در خلاف جهت یکدیگر روی بالگرد مریخی نبوغ نصب شدهاند که به بهترین شکل ممکن این وسیله پروازی را از زمین بلند میکنند. همانطور که اشاره شد، نبوغ در زیر قسمت شکم کاوشگر استقامت به سطح سیاره سرخ فرستاده شده بود و طراحان ماموریت این بالگرد در نظر داشتند که مدتی پس از رسیدن مریخ نورد به مقصد، نبوغ را از کاوشگر مادر جدا کرده و آن را روی سطح بنشانند.
هماکنون ناسا رسما تایید کرده که پهپاد مریخی نبوغ روی سطح مقصدش قرار گرفته و از استقامت جدا شده است. در تمام مسیر 400 میلیون کیلومتری از زمین تا مریخ، نبوغ به ربات استقامت متصل بوده و این اولین بار است که بعد از گذشت چندین ماه از شروع سفر کاوشگر مورد نظر، نبوغ از استقامت جدا میشود. ناسا اعلام کرده که اولین پرواز تاریخساز این بالگرد در چند روز آینده عملی خواهد شد.
البته شاید در نگاه اول کار قرار دادن نبوغ روی سطح سیاره سرخ چندان هم سخت به نظر نرسد، اما بروز کوچکترین اشتباهی میتواند باعث خراب شدن کل پروژه 85 میلیون دلاری ساخت این پهپاد شود. به همین دلیل دانشمندان ناسا از چندین روز پیش مشغول آماده کردن مقدمات این بخش از ماموریت بودهاند و خبر خوشحال کننده نشستن نبوغ روی سطح نشان دهنده موفقیت دانشمندان در این مرحله است.
پهپاد مریخی نبوغ پیش از جدا شدن، تنها 10 سانتیمتر از سطح سیاره سرخ فاصله داشت و برای جدا شدن از استقامت، باید از این فاصله کوتاه رها میشد. با این وجود سیستم فنری تعبیه شده در زیر پهپاد به خوبی ضربه ناشی از این پرتاب کوچک را تحمل کردهاند. هلیکوپتر نبوغ باتریهای قابل شارژی را دارد که از طریق نور خورشید انرژی مورد نیاز پهپاد را تامین میکنند.
شبهای سرد مریخی
این پهپاد 2 کیلوگرمی شبهای فوقالعاده سرد مریخ را با گرمای به وجود آمده از طریق یک سیستم حرارتی مخصوص تامین میکند که انرژی خود را از باتریهای مورد نظر میگیرد. تا پیش از جدا شدن از استقامت، بالگرد نبوغ حرارت مورد نیاز برای زنده ماندن را از انرژی هستهای موجود در قسمت مرکزی کاوشگر مادر میگرفت.
همانطور که اشاره کردیم، شبهای مریخی فوقالعاده سرد میشوند و گاهی اوقات، دمای هوا تا 90- درجه سلسیوس هم میرسد. تجهیزات به کار رفته برای ساخت پهپاد مریخی نبوغ نسبت به افت دما حساس هستند و به همین دلیل، سیستم گرمایشی طراحی شده به گونهای است که شبها دمای پهپاد را در محدوده 7 درجه سلسیوس نگه میدارد.
طبق اطلاعات موجود، ناسا برنامه دارد تا نبوغ را در تاریخ 11 آوریل به پرواز دربیاورد. دادههای جمعآوری شده از این پرواز ابتدایی در تاریخ 12 آوریل به زمین میرسند و برای تنظیم وسیله به منظور انجام پروازهای بعدی، مورد استفاده قرار خواهند گرفت. آژانس فضایی آمریکا 85 میلیون دلار برای ساخت هلیکوپتر مریخی خود صرف کرده و پیش از این سابقه نداشته که یک وسیله پروازی با چنین هزینهای به یک سیاره دیگر فرستاده شود.
در صورت موفقیت نبوغ در پرواز اولیه و پروازهای آینده، درهای جدیدی برای کاوش سیاره سرخ به روی بشریت باز خواهند شد و در ماموریتهای کاوشی پیش رو، شاهد ساخت پهپادهای پیشرفتهتر و بزرگتری خواهیم بود که در آسمان مریخ به پرواز درمیآیند.