در ادامه با ما همراه باشید تا نحوه تماشای اولین بارش شهابی سال که با نام بارش شلیاقی (Lyrid meteor shower) شناخته میشود را بررسی کنیم.
بارش شهابی شلیاقی (Lyrid meteor shower) که اولین بارش شهابی سال جاری میلادی بوده، امروز آغاز شد. در این مطلب نحوه تماشای این پدیده شگفتانگیز از مناطق مختلف سیاره زمین را بررسی میکنیم.
طبق اطلاعات موجود و همانطور که در روزهای پیش، مقالهای در مورد این رویداد فضایی جالبتوجه در گجت نیوز منتشر کردیم، بارش شلیاقی در 22 آوریل (2 اردیبهشت) شروع شده است. در واقع هرسال که سیاره ما در اواخر ماه آوریل، از بقایای به جا مانده از یک ستاره دنبالهدار خاص در منظومه شمسی عبور میکند، تعداد زیادی سنگ آسمانی وارد اتمسفر زمین شده و آنچه با نام بارش شلیاقی شناخته میشود را به وجود میآورد.
این سنگها در اثر اصطکاک موجود با هوای جو زمین، میسوزند و مناظر خیره کنندهای را در آسمان ایجاد میکنند. هرکدام از سنگهای سوخته برای چندین ثانیه در اتمسفر باقی میمانند و وقتی اولین بارش شهابی امسال به اوج خود میرسد، هر ساعت بین 10 تا 20 شهاب سنگ وارد جو زمین شده که با چشم غیر مسلح قابل رویت هستند. البته از آنجایی که در هفته جاری، ماه در حالت نیمه کامل قرار داشته و حدودا 68 درصد وضعیت حداکثری خود در آسمان نور پخش میکند، تماشای سنگهای آسمانی مورد نظر کمی چالشبرانگیز میشود. به همین خاطر نکات مهمی برای تماشا و لذت بردن از اتفاق پیش رو وجود دارند که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
تماشای اولین بارش شهابی سال
بهترین زمان برای تماشای بارش شلیقای قبل از طلوع آفتاب است؛ در بهترین حالت تا زمان رفتن ماه از آسمان که در حدود ساعت 4 صبح رخ میدهد، صبر کنید و سپس، با کمی دقت سنگهای آسمانی و رد درخشان آنها را پیدا کنید. به واسطه درخشش ماه تا پیش از قابل رویت بودن این جرم آسمانی، دیدن شگفتیهای بارش شهابی مورد نظر کمی دشوار است.
از طرف دیگر، توصیه میشود که از نورهای مصنوعی شهری دور شده و به مناطقی بروید که آلودگی نوری کمتری وجود دارد. همراه خود کیسه خواب و یا پتو داشته باشید و همچنین، نیازی نیست تا تلسکوپ و یا دوربینهای مختلفی را همراهتان ببرید؛ برای تماشای اولین بارش شهابی سال جاری به هیچ وسیلهای احتیاج نیست و حتی گفته شده که برای بهتر دیدن شگفتی رویداد مورد نظر با چشم غیر مسلح به آسمان خیره شوید.
در وبسایت ناسا گفته شده که روی زمین و یا یک سطح صاف دراز کشیده و پاهای خود را به سمت شرق قرار دهید. در این وضعیت قسمت زیادی از آسمان شب در دید شما قرار دارد و شانس تماشای بارش شهابی شلیاقی بیشتر میشود. کارشناسان توصیه میکنند که برای عادت کردن چشمانتان به تاریکی باید چیزی در حدود 30 دقیقه زمان صرف شود و بعد از این اتفاق، سنگهای آسمانی نورانی برای شما قابل رویت میشوند.
نیازی نیست تا در قسمت خاصی از آسمان دنبال شهابها بگردید، اما بهتر است که بعد از پیدا کردن صورت فلکی شلیاق در نزدیکی ستاره نورانی وگا، آن قسمت از آسمان را نشانه کرده و تا رد شدن سنگها از اتمسفر زمین صبر کنید. نکته جالب این بوده که نام اولین بارش شهابی سال جاری به واسطه پدیدار شدن آن در صورت فلکی شلیاق انتخاب شده است.
یکی از قدیمیترین بارشهای شهابی
بهترین زمان برای تماشای این پدیده، صبح پنجشنبه 22 آوریل، قبل از طلوع آفتاب است؛ با این حال اگر این زمان را از دست دادید، جای هیچ نگرانی نیست چرا که بارش شلیاقی امسال تا 30 آوریل ادامه دارد. معمولا این پدیده تا روز 25 آوریل هر سال قابل رویت است، اما در سال 2021 وضعیت مداری زمین و سنگهای آسمانی موجود به گونهای هستند که مشاهده پدیده تا چندین روز امکانپذیر خواهد بود.
حدودا سه هزار سال است که بشریت وقوع بارش شهابی شلیاقی را در نوشتهها و اسناد خود ثبت کرده است؛ اولین مورد از مشاهده این پدیده به سال 687 قبل از میلاد در چین برمیگردد. طبق اطلاعات موجود در وبسایت ناسا، نام دنبالهداری که سنگهای آسمانی به وجود آورنده بارش شهابی مورد نظر را در فضا به جا گذاشته، “۱۸۶۱ G1 Thatcher”، به افتخار ستاره شناسی با نام تتچر انتخاب شده که در قرن نوزده میلادی این جرم آسمانی را کشف کرد.
دنبالهدار تتچر در هر چهار قرن یک دور کامل در مدار خود میزند و تا سال 2276 میلادی این جرم آسمانی به سیاره ما نزدیک نمیشود. همانطور که اشاره شد، هر 415 سال یک بار با عبور این دنبالهدار از مسیر مشخص خود مقدار زیادی سنگهای آسمانی و بقایای دنبالهدار در این مسیر به جا میماند و هر سال که سیاره ما از این مسیر رد میشود، بارش شهابی شلیاقی هم اتفاق میافتد.
پس از پایان یافتن اولین بارش شهابی سال جاری میلادی، هنوز 11 بارش شهابی دیگر وجود دارند که در ماههای آینده آسمان سیاره را نورانی خواهند کرد. یکی از معروفترین این رویدادها بارش برساوشی (Perseids) نام دارد که در یازدهمین روز ماه آگوست آینده، به وضعیت حداکثری خود میرسد.