محل تولد ستاره ها در دانش اختر شناسی با نام توده ابر مولکولی شناخته میشود که اخیرا تصویری خیره کننده از آن توسط رصدخانه ملی ستاره شناسی رادیویی منتشر شده است.
محققان رصدخانه ملی ستاره شناسی رادیویی آمریکا به تازگی تصویری شگفتانگیز از محل تولد ستاره ها به اشتراک گذاشتهاند که یک توده عظیم از ابرهای مولکولی را به ما نشان میدهد.
این توده ابری عظیم “W49A” نامگذاری شده و همانطور که اشاره شد، درون این توده ستارهها به واسطه متراکم شدن اجرام و ذرات موجود، بعد از طی شدن فرآیندی چند میلیون یا میلیارد ساله، پدیدار میشوند. برای ثبت تصاویر رادیویی این پدیده با کیفیتی فوقالعاده بالا، از «آرایه بسیار بزرگ» (VLA) به عنوان یکی از شناختهشدهترین تجهیزات ستاره شناسی رادیویی در سراسر جهان استفاده شده است.
توده W49A حدودا 36 هزار سال نوری از سیاره ما فاصله دارد و دانشمندان از چندین دهه پیش مشغول بررسی و زیر نظر گرفتن آن بودهاند. با این تفاصیل جالب است بدانید که از زمان انجام اولین رصدها از این محل تولد ستاره ها تاکنون، اتفاقات قابل توجهی رخ داده و وضعیت توده مورد نظر به شکل منحصر به فردی تغییر کرده است. این رصدها در سالهای 1994 و 1995 انجام شدند و اکنون با گذشت بیش از بیست سال از مشاهدات اولیه، تحلیل تغییرات رخ داده هیجان ویژهای دارد.
تصویری از محل تولد ستاره ها
لایههای نارنجی قابل مشاهده در تصویر بالا امواج رادیویی هستند که روی تصاویر مادون قرمز ثبت شده از پدیده مورد نظر قرار گرفتهاند. تصاویر رادیویی ثبت شده شکل و حرکت تودههای عظیم هیدروژن یونیزه شده در ابرهای W49A را به ما نشان میدهند. در واقع ستارههای جوان تشعشعات شدیدی از امواج ماورا بنفش را ایجاد میکنند و همین امواج باعث پیدایش گازهای موجود میشوند.
در همین رابطه، وقتی تصاویر جدید ثبت شده از این محل تولد ستاره ها با عکسهای دو دهه پیش مقایسه میشوند، تغییرات به وجود آمده در وضعیت ابرها به خوبی قابل مشاهده بوده و از این طریق میتوان نتیجه گرفت که تنها در فاصله زمانی فوقالعاده کوتاه بیست سال، توده W49A جنب و جوش فراوانی داشته است. یکی از این جنب و جوشها جتهای باریک و سریعی بوده که در یک منطقه خاص از توده به وجود آمدهاند. در سه منطقه دیگر هم حرکت مافوق صوت گازها قابل رویت بوده و همچنین، در منطقهای دیگر روشنایی رادیویی به مقدار قابل توجهی کم شده است.
تحقیقات آینده
ستاره شناسان قصد دارند تا در آینده به رصد این ابرها ادامه دهند تا از این طریق اطلاعات بیشتری در مورد تمامی جزئیات فرآیند شکلگیری ستارهها در کیهان کسب شود. این فرآیند به نوبه خود فوقالعاده پیچیده بود و فرصت زیر نظر گرفتن W49A بسیار نادر و ارزشمند است. در کنار این تحقیقات آنالیز تمامی تشعشعات و اجرامی که از ستارههای جوان به بیرون فوران میکنند بسیار جالبتوجه خواهد بود و این محل تولد ستاره ها شامل تعداد زیادی از اجرام آسمانی میشود که در میلیونها سال دیگر هرکدام قسمتی از فضا را نورانی میکنند.
ستاره شناسان رصدخانه ملی ستاره شناسی رادیویی ایالات متحده یافتههای خود در این زمینه را در ژورنال “Astronomical Journal” منتشر کردهاند و گفته شده که در آینده هم پژوهشهای بیشتری انجام خواهد شد که در قالب مقالات مختلف، نتایج آنها در اختیار علاقهمندان قرار میگیرد.