محدودیت های ضمانت نامه در مورد تعمیر محصول توسط شخص ثالث خیلی وقتها باعث کلافگی خریداران میشود و حالا کمیسیون فدرال تجارت آمریکا میخواهد گامی در جهت لغو آنها بردارد.
چند روز پیش، کمیسیون فدرال تجارت آمریکا (US FTC) گزارشی منتشر کرد که تأیید میکرد شرکتهای بزرگ از روشهایی استفاده میکنند که محصولاتشان توسط دیگران قابل تعمیر نباشند. به همین خاطر این کمسیون در راستای لغو محدودیت های ضمانت نامه قصد دارد تمام تلاش خود را به کار گیرد.
وبسایت iFixIt وقت زیادی را صرف حمایت از حقوق مصرف کننده برای تعمیر کرده است و علاوه بر فراهم آوردن ابزارها، قطعات و دستورالعملهای تعمیر بسیاری از دستگاههای امروزی برای خریداران، وقت زیادی را نیز صرف حمایت از حق تعمیر مصرف کنندگان کرده است.
یافتههای موجود در این گزارش چندین بار به برخی موارد نگران کننده اشاره کرده است: «ضمانت نامه ها مرتباً به دلیل نقض قانون ضمانت نامه مگنوسون ماس باطل میشوند». این قانون که در سال ۱۹۷۵ تصویب شد، بر ضمانت نامه محصولات نظارت دارد. تخلفی که در اینجا از آن نام بردیم در واقع باطل شدن ضمانت نامه به دلیل تعمیر محصول توسط یک شخص یا سرویس غیر مجاز است.
موضوع مورد بحث دیگر این است که فشار و محدودیت های ضمانت نامه اعمال شده بیشتر متوجه افراد کم درآمد میشود. در آخر هم به موضوع همه گیری ناشی از کرونا اشاره میکند که چطور تأثیرات منفی محدودیت های تعمیر را برای مصرف کننده تشدید کرده است.
FTC در این گزارش به چندین استراتژی انحصاری اشاره میکند که توسط شرکتها برای محدود کردن تعمیرات مستقل یا تعمیرات توسط مصرف کننده اعمال شده است.
این محدودیت ها شامل این موارد میشود: طراحی محصولات به گونهای که تعمیر آنها سخت باشد یا به طور کلی قابل تعمیر نباشند؛ قطعات محصول و یا دستورالعملهای آن در دسترس نباشد؛ طراحی محصولات به گونهای که تعمیر آن توسط تعمیرکاران مستقل به درستی انجام نشود؛ سیاستها یا بیانیههایی که مشتریان را به سمت شبکههای تعمیر تولیدکننده، قفل نرم افزار و بهروزرسانی فریمور سوق میدهد.
توجه داشته باشید که همه این یافتهها محصولات مصرفی همه صنایع از تلفن هوشمند گرفته تا اتومبیل و ماشین آلات کشاورزی را در برمیگیرند.
وبلاگ Ifixit و دیگر حامیان این موضوع پیشتر به FTC اطلاع داده بودند که تولیدکنندگان، محصولات را به گونهای طراحی میکنند که موانع زیادی برای تعمیر آنها ایجاد شود و مصرف کننده را مجبور کند تا از شرکتهای خدماتی خود تولیدکننده استفاده کند که این کار به مصرف کننده ضربه میزند و رقابت را از بین میبرد.
تولیدکنندگان طوری رفتار میکنند که انگار همه چیز طبق روال عادی پیش میرود، حتی با این استدلال که دسترسی به تعمیرات، امنیت محصولات آنها را به خطر میاندازد کارهای خود را توجیه میکنند.
بر اساس این گزارش، استدلالهای تولیدکنندگان علیه تعمیرکنندگان مستقل و یا تعمیر توسط خود کاربر قابل توجیه نیست.
تولیدکنندگان اینگونه استدلال میکنند که ارائه اطلاعات قطعات، تعمیرات و ابزارها حقوق مالکیت معنوی محصولات آنها را زیر پا میگذارد. اما؛ FTC ادعای آنها را اینگونه رد میکند: «در بسیاری از موارد، حقوق مالکیت معنوی مانعی برای تعمیرات نیست.»
FTC تصدیق کرد که تولیدکنندگان با ادعای اینکه نگران ایمنی محصول خود هستند، خطراتی را میآفرینند که خود آنها امکان تعمیر مناسب را از بین میبرند. FTC در این مورد اظهار کرد: «تولیدکنندگان با در اختیار نگذاشتن قطعات و دفترچههای راهنما به افراد و تعمیرکاران مستقل، ایمنی محصولات را به خطر میاندازند؛ یعنی همان چیزی که در مورد آن ابراز نگرانی میکنند.»
علاوه بر اینها، هیچ مدرکی دال بر این مورد وجود ندارد که تعمیرکاران مستقل بیشتر از تعمیرکاران مجاز، از اطلاعات مشتری سوء استفاده میکنند.
تولیدکنندگان اظهار میکنند که تعمیرات نامناسب توسط افراد یا تعمیرکاران مستقل، اعتبار شرکت آنها را خدشه دار میکند. اما؛ FTC در گزارش خود بیان کرد: «تولیدکنندگان هیچ مدرک معتبری را برای تأیید نگرانی خود درباره ضربه به اعتبار آنها که از تعمیر اشتباه تعمیرکاران شخص ثالث منجر شده باشد، ارائه ندادهاند.»
IFixit خاطرنشان کرد که این بخش از گزارش FTC بسیار مهم است. چرا که؛ تولیدکنندگان مدتها است که از آن بهعنوان استدلالی برای لابی علیه حقوق ایالتها برای لایحه تعمیرات استفاده میکنند.
FTC در ادامه عنوان کرد: «هزینه بالای تعمیرات به خودی خود، مردم را تحت فشار مالی قرار میدهد؛ حال، محدودیت های تعمیرات موجب بیکار شدن تعمیرکاران مستقل میشود و مشکلات پیش روی مشاغل خرد میتواند به طور ناعادلانهای روی مشاغل متعلق به افراد رنگین پوست تأثیر بگذارد.»
FTC تأکید دارد تا با ایجاد قوانین جدید تحت عنوان قانون FTC، محدودیت های ضمانت نامه ناعادلانه را ممنوع کنند. این کمیسیون متعهد شده است تا با قانون گذاران در سطح ایالتی و فدرال همکاری کند تا مطمئن شود که مشتریان و تعمیرکاران مستقل دسترسی لازم به قطعات تعویضی، دستورالعملها و نرم افزارهای تشخیصی دارند.
شرکتهای بزرگ مدت زیادی است که محصولات خود را طوری میسازند که تعمیر آنها دشوار باشد و تعویض قطعات نیز برای کاربر گران تمام شود. گزارش FTC گامی در جهت حمایت از مصرف کنندگان آمریکایی و صاحبان تعمیرگاههای مستقل است تا خودشان بتوانند کالایشان را تعمیر کنند یا از یک شخص ثالث بخواهند تا آن را تعمیر کند.