صبح چهارشنبه 2 تیر 1400 اولین جراحی رباتیک از راه دور ایران با یک ربات بومی بر بستر شبکه همراه اول انجام شد.
صبح چهارشنبه 2 تیر 1400 اولین جراحی رباتیک با سامانه جراحی از راه دور بومی از فاصله ۷ کیلومتری بین بیمارستانهای امامخمینی (ره) و سینا روی یک حیوان انجام شد که در این رویداد سورنا ستاری (معاون علمی و فناوری رئیس جمهور)، سعید سرکار (رئیس پژوهشکده فناوری و تجهیزات پیشرفته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران)، علیرضا میرباقری (عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران) و مرتضی طاهریبخش (معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول) حضور داشتند.
انجام اولین جراحی رباتیک از راه دور ایران
ربات این جراحی از راه دور توسط بخش دانشبنیان با عنوان ربات جراح سینا توسعه پیدا کرده است که دکتر طالبپور مستقر در بیمارستان سینا به کمک این ربات به صورت از راه دور و بر بستر شبکه همراه اول روی سوژه بستری (سگ) در بیمارستان امام خمینی(ره) جراحی انجام داد. این رویداد علاوه بر اینکه نمایشی از توانمندی حوزه پزشکی کشور محسوب میشود، توانست یوزکیس کلیدی مرتبط با فناوری 5G را نیز نمایش دهد که توسط بستر ارتباطی و فناورانه همراه اول به شکل عملیاتی راهاندازی شد.
سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیسجمهور در خصوص برگزاری این رویداد عنوان کرد:
این ربات در دنیا با عنوان داوینچی شناخته میشود که اکنون در کشور ما نیز تولید شده و به دنبال تأییدیههای حیوانی آن هستیم تا بتوانیم در آینده از آنها برای جراحی روی انسان استفاده کنیم. با این اقدام ملی که به عنوان شروع حرکتی بزرگ و نوآورانه در جراحی محسوب میشود میتوان محدودیت فاصله را بین جراح و بیمار از بین برد و مانع بسیاری از خطاهای پزشکی شد که امیدواریم تا یک سال آینده تأییدیههای فنی تست حیوانی را دریافت کند و بتوانیم در مراکز جراحی از ظرفیتهای آن استفاده کنیم.
سعید سرکار، رئیس پژوهشکده فناوری و تجهیزات پیشرفته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در حاشیه این رویداد بیان کرد توسعه ربات جراح از سال 1392 در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر نمونهای از ربات سینا در بیمارستانهای امام خمینی (ره)، شریعتی و سینا وجود دارد و امیدواریم معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در فازهای بعدی که مربوط به آزمونهای بالینی روی انسان است نیز از این طرح حمایت کند.
رئیس پژوهشکده فناوری و تجهیزات پیشرفته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه بیان کرد:
جراحی که امروز ناظر هستید از بیمارستان سینا با فاصله هفت کیلومتری از بیمارستان امام خمینی(ره) انجام شد و بدون همراهی شرکت همراه اول امکانپذیر نبود. همراه اول بدون هیچگونه چشمداشت مالی، تمامی هزینههای توسعه ارتباطات و بستر فنی این کار ملی را تقبل کرد و ریالی از ما تقاضا نکرد که این کار جای تقدیر و تشکر دارد.
مرتضی طاهریبخش، معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول نیز در این رویداد به توسعه بستر امن و پرسرعت برای انجام اموری همچون جراحی از راه دور در شبکه همراه اول اشاره کرد و گفت همراه اول یوزکیس 5G جراحی از راه دور را برای اولین بار در نمایشگاه تلکام 1397 پردهبرداری کرد که امروز شاهد استفاده از آن به شکل واقعی روی حیوان هستیم و در آینده نزدیک نیز توسط پزشکان روی انسان و بر بستر همراه اول استفاده خواهد شد.
معاون فنی و توسعه شبکه همراه اول در ادامه گفتههای خود افزود:
همراه اول در سال ۱۳۹۷ مشارکت در طراحی و ساخت نمونه دانشگاهی جراحی از راه دور را به عنوان یکی از کاربستهای 5G با همکاری دانشگاه تربیت مدرس انجام داد. برای انجام جراحی مهم امروز، پهنای باند 5 گیگابیت در ثانیه را آماده کرده بودیم که عملا حدود 20 درصد آن مصرف شد و پیام خوبی را به ما داد که میتوانیم اقداماتی از این دست و با همین کیفیت بسیار بالا را حداقل با ظرفیت پهنای باندی یک گیگابیت بر ثانیه نیز داشته باشیم.
جزئیاتی از ربات از راه دور بومی
ربات جراح سینا به نام ابوعلی سینا دانشمند ایرانی نامگذاری شده و در حقیقت این ربات متناظر با ربات داوینچی آمریکایی طراحی شده است. این ربات یک سیستم پیشرفته جراحی از راه دور بوده که از طریق یک مانیتور و دو بازوی رباتیک کنترل میشود. این ربات از یک کنسول جراحی بهره میبرد که جراح در پشت آن قرار گرفته و با استفاده از دو بازوی رباتیک میتواند جراحی را کنترل و هدایت کند. در کنار کنسول نیز یک مانیتور وجود دارد که جراح قادر است تاثیر عمل جراحی را با آن ببیند.
نیروهایی که با ابزار جراحی به بیمار انتقال پیدا میکند قابل اندازهگیری بوده تا جراحی با دقت و کیفیت بیشتری به انجام برسد. در عمل جراحی با استفاده از این ربات میزان آسیب به بافتهای سالم کاهش مییابد و بیمار کمترین دوران نقاهت و خونریزی را خواهد داشت. گفتنی است آمریکا تنها کشور دارنده این سیستم بوده که آن را به مرحله تجاری رسانده است و اگر این روش در ایران نیز به مرحله تجاری برسد، ایران به دومین کشور در حوزه ربات جراح تبدیل خواهد شد.
گفتنی است اپراتور همراه اول از سال 95 به حوزه فناوری 5G ورود پیدا کرده و به کمک توان داخلی شامل تیمهای فنی اپراتور و شرکتهای ایرانی توانسته فرایند بومیسازی این فناوری را کامل کند. این اپراتور در اسفند 99 توانست برای اولین بار در شبکه 5G خود به سرعت 3.633 گیگابیت بر ثانیه برسد که یک رکورد بیسابقه است.