رباتهای نرم در تازهترین تحقیقات دانشمندان آمریکایی برای حفاری رباتیک به کار گرفته شدهاند و اینطور که به نظر میرسد، این اختراعات دنیای زیرزمینی را به راحتی کاوش میکنند.
حفاری رباتیک موضوع پژوهش جدیدی در دانشگاه کالیفرنیای آمریکا بوده که با استفاده از ربات نرم، امکان کاوش دنیای زیرزمینی را بدون بروز مشکلات مختلف فراهم کرده است.
در واقع رباتهای نرم (soft robots) تا به امروز برای انجام کارهای گوناگون در محیطهای مختلفی از هوا گرفته تا اقیانوسها به کار گرفته شدهاند. البته روی خشکی هم از این نوع رباتها استفاده شده و به لطف محققان دانشگاه کالیفرنیا، هم اکنون امکان انجام حفاریهای گوناگون به کمک این تجهیزات فراهم شده است. سازندگان اختراع مورد نظر برای این پژوهش از گیاهان و حیوانات موجود در طبیعت الهام گرفتهاند؛ موجوداتی که در طول میلیونها سال تکامل، به شکلی طبیعی توانایی حفاری در زیر زمین را به دست آوردهاند.
به گفته این محققان، حفاری رباتیک به این روش بسیار سریع و بیدردسر انجام میشود و در کنار بالا بودن دقت سوراخکاری و کاوش محیط زیر سطح، کمترین صدمات ممکن هم به محیط وارد میشود. تیم دانشگاه کالیفرنیا میگوید که پژوهش آنها مقدمات ظهور نسل جدیدی از رباتها را فراهم میکند.
نیکولاس ناکلریو (Nicholas Naclerio)، یکی از اعضای تیم تحقیقاتی میگوید که در بحث حفاری، نیروهای وارده به تجهیزات چالش ویژهای را به وجود میآورند؛ برای جابهجایی در این نوع محیطها ربات یا تجهیزات دیگر باید خاک، شن، گل و مواد دیگر موجود را کاملا به کنار زده و با نیروهای به وجود آمده توسط آنها مقابله کند.
حفاری رباتیک با رباتهای نرم
برای توسعه طرح اخیر، دانشمندان از موجودات زندهای که در موادی مانند شن و خاک به راحتی نفوذ میکنند، الهام گرفتند. این موجودات اصول خاصی را برای چنین کاری رعایت میکنند و آنالیز مکانیسم فعالیت آنها به ما کمک میکند تا رباتهایی با قابلیت تقلید از این جانداران به وجود آوریم.
همانطور که در کلیپ منتشر شده از دستاورد دانشگاه کالیفرنیا برای حفاری رباتیک پیداست، ربات نرم به کار رفته عملکرد خاصی دارد؛ گفته شده که این ربات از گیاهانی الهام گرفته که با رشد خود در زیر زمین، داخل خاک یا شنها حفاری میکنند. در چنین روشی بدنه گیاه هیچ تغییر یا جابهجایی ندارد و تنها با بلندتر شدن طول انتهای گیاه، عمل سوراخکاری انجام میشود.
به همین شیوه، ربات نرم به کار رفته در جای خود ثابت میماند و قسمت انتهایی آن بزرگتر و بزرگتر میشود. در واقع با به کار گیری چنین تکنیکی نیروهای وارده به بدنه ربات به حداقل میرسند و بدون نیاز به غلبه بر فشارهای ایجاد شده به هنگام جابهجایی، ربات تنها باید با نیروهای ناشی از رشد قسمت انتهایی مقابله کند. دانشمندان میگویند که اگر از چنین شیوهای استفاده نمیشد و ربات درون شن حرکت میکرد، نیروهای اصطکاک به وجود آمده به هنگام حرکت به حدی زیاد میشدند که در نهایت امکان حرکت بیشتر ربات داخل شن وجود نداشت.
حیوانات حفار هم الهامبخش قسمت دیگری از طراحی ربات اخیر بودند. طبق اطلاعات موجود، از قابلیت ویژه موجود در بدن این جانداران الهام گرفته شده تا تکنیکی به نام سیالیت دانهای در ربات پیاده شود. با این تکنیک، ذرات شن همانند ذرات موجود آب یا هوا، به حالت معلق در آمده و از این طریق، در جریان حفاری رباتیک میتوان به راحتی به نیروهای موجود در شن یا خاک غلبه کرد.
معرفی ربات نرم حفار
یکی از جاندارانی که چنین تکنیکی را پیاده میکند، «اختاپوس شن و ماسه جنوبی» نام دارد؛ این هشتپا با فوران کردن آب در قسمتی از شن، ذرات موجود را معلق کرده و در همان لحظه با استفاده از پاهایش، خود را به درون قسمت نرم شده وارد میکند.
دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا تمامی این تکنیکها را برای ساخت رباتی کوچک و کارآمد به کار گرفتهاند. رباتی که در بالا دیدیم این تکنیکها را به منظور حفاری رباتیک در هر محیطی که وضعیت شن مانند داشته باشد، به کار میگیرد. در میان کاربردهای پیشنهاد شده میتوان به نمونهبرداری از خاک، کار گذاشتن تجهیزات در زیر زمین و مقابله با فرسایش اشاره کرد.
از طرف دیگر، کاربرد هیجانانگیز دیگری که باعث همکاری محققان مورد نظر با آژانس فضایی آمریکا شده، پتانسیل این ربات نرم برای انجام اکتشافات گوناگون روی سطح ماه است. در حال حاضر ناسا مشغول کار با این محققان بوده و به نظر میرسد که به زودی، از رباتهای نرم برای حفاری در سطح ماه یا اجرام آسمانی دیگر استفاده خواهد شد.