رصدخانه ملی ایران در قله گرگش در حوالی شهرستان کاشان راهاندازی شد. با این رصدخانه ساخت داخل میتوان کهکشانهای پر حجم در فاصله 66 میلیارد میلیارد کیلومتری را رصد کرد.
روز دوشنبه 7 تیر 1400 رصدخانه ملی ایران طی مراسمی با حضور ویدیو کنفرانسی حسن روحانی (رئیس جمهور) و سورنا ستاری (معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری) در قله گرگش در حوالی شهرستان کاشان راهاندازی شد. گفتنی است گنبد و رصدخانه ملی ایران به عنوان بزرگترین پروژه علوم پایه کشور محسوب میشود.
جزئیاتی از رصدخانه ملی ایران
رصدخانه ملی ایران در ارتفاع 3600 متری کوه گرگش کاشان ساخته شده است و با قرار گرفتن در کنار 7 رصدخانه بزرگ دیگر در نیم کره شمالی زمین میتواند زنجیره اتصال رصد ستارگان بین اروپا تا هند را تکمیل کند. این تلسکوپ حدود 90 تن وزن داشته و از 40 هزار قطعه ساخته شده است. این رصدخانه ایرانی از لحاظ سایت آینه و کیفیت عکس در سطح بالایی قرار دارد و جزو چند سایت برتر جهان است.
برای ساخت این رصدخانه طی چند سال بیش از 40 قله کوه در مناطق مختلف کشور مورد اندازهگیری قرار گرفت و سرانجام کارشناسان منطقه کامو کاشان را برای استقرار این تلسکوپ حرفهای انتخاب کردند. گفتنی است در این طرح از چندین فناوری جدید نظیر یاتاقان هیدرواستاتیک برای تعبیه تلسکوپ، طراحی و ساخت سامانههای اپتیک فعال و آزمون سطوح اپتیکی چند متری با سطوح چند نانومتری استفاده شده است.
دکتر حبیب خسروشاهی، مجری طرح رصدخانه ملی در خصوص ساخت این پروژه عنوان کرد:
این طرح ترکیبی از مکانیک، اپتیک، سخت افزارها و نرم افزارهای کنترل در درون سازه ۹۰ تنی این رصدخانه است که باید آینه ۹۰ را با دقت ۵ ده هزارم درجه در حضور باد به شکل بیدرنگ کنترل کند. به کمک این تلسکوپ میتوان کهکشانهای پر حجم در فاصله ۶۶ میلیارد میلیارد کیلومتر را رصد کرد. همچنین در ساخت این رصدخانه ساخت ایران بیش از ۱۲۰ هزار قطعه مکانیکی و اپتیکی استفاده شده است.