راکت هدایت لیزری

راکت هدایت لیزری برای مقابله با حمله زنبوری پهپادها آمده است

استفاده از راکت هدایت لیزری برای سرنگونی پهپادها و موشک‌های کروز ایده‌ای در حال تکامل است که در آینده‌ای بسیار نزدیک رسما وارد خدمت می‌شود.

حمله زنبوری پهپادها و موشک‌های کروز راهکاری برای سرکوب پدافند و گذر از سد آن به منظور رسیدن به اهداف با ارزش و نابودی آن‌هاست. حمله زنبوری به معنی حمله هماهنگ در تعداد بالا است؛ درست مشابه حمله‌ زنبورهای یک کندو به فرد مهاجم.

در حمله زنبوری به دلیل تعداد بالای پهپادها و موشک‌های کروز مهاجم، سیستم پدافند هوایی قادر نیست تا با همه آن‌ها درگیر شود و شمار زیادی از مهاجمان موفق به گذر از آن می‌شوند. حال نیروی هوایی آمریکا راهکاری جدید برای مقابله با چنین حمله‌هایی دارد که استفاده از راکت هدایت لیزری است.

پهپادهایی که در حمله زنبوری استفاده می‌شوند هواگردهایی ارزان قیمت و یک بار مصرف هستند که در نهایت خود را به هدف کوبیده و با مواد منفجره‌ درون خود آن را تخریب می‌کنند.

در غرب حراست از آسمان در لایه اول بر عهده جنگنده‌ها و سپس پدافند هوایی است. موشک‌های هوا به هوایی که جنگنده‌ها حمل می‌کنند دارای جستجوگر راداری فعال یا حرارتی هستند که تجهیزات گران قیمتی بوده و برای مقابله با پهپادهای ارزان قیمت در تعداد بالا مناسب نیستند. همچنین امکان حمل آن‌ها در تعداد بسیار بالا وجود ندارد؛ در حال حاضر بیشترین تعداد موشک هوا به هوای قابل حمل برای یک جنگنده 22 عدد است که این تعداد در جنگنده F-16 (ستون فقرات نیروی هوایی آمریکا) به 14 تیر کاهش می‌یابد.

راکت هدایت لیزری

پس بایستی به موشکی جدید مسلح شد که ضمن وزن کم و ابعاد کوچک به منظور حمل تعداد بالا، هزینه کمی داشته باشد. اینجاست که توجه معطوف راکت هدایت لیزری AGR-20A APKWS می‌شود. این سلاح که در اصل یک موشک است، با افزودن جستجوگر لیزری ارزان قیمت و بالک متحرک به راکت غیرهدایتی 70 میلی‌متری هایدرا 70 ساخته می‌شود.

هایدرا 70 راکتی بسیار پرکاربرد است که روی تمامی هواگردها،‌ اعم از هواپیماهای جنگنده، هلیکوپترها و پهپادها نصب و هنگام حمله در شمار بالا به سوی هدف شلیک می‌شود. این راکت ساختاری ساده داشته و بسیار ارزان قیمت است. همچنین تنها 14.5 کیلوگرم وزن داشته و سرجنگی آن قدرت لازم برای نابودی یک هواگرد سبک همچون پهپاد یا موشک کروز و حتی جنگنده را دارد.

این راکت‌ها و البته نوع هدایت لیزری آن در غلاف‌هایی با گنجایش 7 و 19 عدد حمل و یک فروند F-16 با حمل 9 عدد غلاف 7 عددی زیر هر بال و یک غلاف 19 عددی زیر بدنه مجموعا 145 موشک ارزان قیمت و کوچک با هدایت دقیق همراه خود می‌برد. تمامی این موشک‌ها حدود 2 تن وزن دارند، در حالی که F-16 قادر به حمل 8 تن مهمات است. همراه داشتن 2 تن مهمات که برابر با یک چهارم توان حمل این جنگنده است، نه تنها برد و سرعتش را افزایش می‌دهد، بلکه چابکی و توان مانور بالای آن را نیز حفظ می‌کند.

ترکیب راکت هدایت لیزری APKWS با رادار پیشرفته AN/APG-83 که روی F-16 نصب شده و اهداف کوچک و کم سرعت نظیر پهپاد و موشک کروز که در ارتفاع بسیار پایین نزدیک سطح زمین پرواز می‌کنند را به راحتی کشف می‌کند، از این جنگنده یک مدافع تمام عیار برای مقابله با حملات زنبوری ساخته است. این جنگنده همچنین در نوک هر بال خود یک آویزگاه دیگر برای حمل موشک هوا به هوای گران قیمت دارد که برای دفاع از خود یا اهداف بسیار با ارزش نظیر هواپیمای مادری که پهپادها را حمل می‌کنند هستند.

این جنگنده زیر بدنه خود جمعا 3 آویزگاه دارد که یکی از آن‌ها همانطور که پیش‌تر اشاره شد می‌تواند برای حمل یک غلاف با گنجایش 19 راکت یا مخزن سوخت به منظور افزایش پیوستگی پرواز باشد. دو آویزگاه دیگر نیز برای حمل غلاف‌های هدف یابی و تعقیب آن، نشانه گذاری و دیگر سنسورها هستند.

راکت هدایت لیزری

غلاف اسنایپر زیر بدنه F-16

در روش هدایت لیزری جنگنده بایستی یک پرتو لزری کد گذاری شده را روی هدف بتاباند و موشک به سمت بازتاب آن می‌رود. نشانه گذاری لیزری یک هدف زمینی به صورت دستی کار آسانی است، اما وقتی هدف هوابرد باشد مسئله برای انسان سخت می‌شود. از این رو غلاف هدف یابی پیشرفته AN/AQ-33 اسنایپر که زیر یکی از آویزگاه‌های زیر بدنه سوار می‌شود پس از هدف یابی با استفاده از سنسور فروسرخ جلونگر در کنار سنسور اپتیکی خود و کمک رادار AN/APG-83 موجود در دماغه جنگنده، خود به صورت کاملا اتوماتیک و بی‌نیاز از خلبان هدف را تا لحظه برخورد موشک به آن با لیزر نشانه گذاری می‌کند.

F-16 پیشتر در آزمایش‌های انجام شده با رادار جدید خود موفق به کشف یک هدف کوچک در ارتفاع بسیار پایین و سپس شلیک موشک APKWS به سمت آن شد. پس از شلیک نیز غلاف اسنایپر به صورت خودکار موشک را به سمت آن هدایت و هدف را سرنگون کرد.

و اما این تمام ماجرا نیست. هوش مصنوعی نیز به زودی وارد کارزا خواهد شد و به جنگنده این امکان را می‌دهد تا بدون دخالت خلبان اهداف را در حملات زنبوری کشف، همزمان آن‌ها را تعقیب و همزمان چندین موشک را به سمت چندین هدف هدایت کند. بدین ترتیب جنگنده‌ها کیلومترها دورتر از مرز، هواگردهای مهاجم را نابود و مانع از رسیدن آن‌ها به مناطق حساس و مهم می‌شوند. یک اسکادران 12 فروندی از F-16 می‌تواند 1740 راکت هدایت لیزری APKWS همراه داشته باشد و مهاجمان در هر تعدادی که باشند را نابود کنند. البته هیچ گاه تعداد پهپادها و موشک‌های کروز در حمله زنبوری یک چهارم این تعداد نیز نمی‌رسد.

از این موشک‌ها علاوه بر اهداف هوایی، می‌توان به اهداف زمینی نیز حمله کرد. همچنین پهپادهای سبک نیز قادر به حمل آن‌ها و مقابله با موج حملات پهپادهای انتحاری یک بار مصرف شوند. هر موشک APKWS بیش از 11 کیلومتر برد دارد و سرعت آن نیز 3 برابر سرعت صوت (3 ماخ) است که آن را تبدیل به سلاحی مناسب برای سرنگونی اهداف پر سرعت و مانور دهنده نیز تبدیل می‌کند.

ناگفته نماند نیروی هوایی آمریکا قصد دارد تا روی جنگنده‌های خود توپ لیزری نیز نصب کند که مجددا سلاحی مناسب برای رزم هوایی و سرنگوگی پهپادها هستند. این توپ‌ها ساخته شده‌اند و در حال گذراندن مراحل آزمایشی خود هستند.