گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
دولت بریتانیا مجوز دستکاری ژنتیکی محصولات غذایی را برای بازدهی هرچه بیشتر آن‌ها صادر کرد. این در حالی است که بسیاری نگران این موضوع هستند.
جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا به دولت بریتانیا این اجازه را داده است که بدون در نظر گرفتن قوانین سختگیرانه اتحادیه اروپا، مجوز دستکاری ژنتیکی محصولات غذایی را صادر کند و با تسهیل کردن تولید محصولات کشاورزی با مقاومت بالا در برابر آفات، بتواند تولید محصولات غذایی را هم افزایش دهد. در همین راستا بسیاری از فعالان صنعت نسبت به ویرایش عمدی ژن محصولات غذایی ابراز نگرانی کرده‌اند و با اقدام دولت بریتانیا که دستکاری ژنتیکی را به یک فناوری عمومی تبدیل کرده، مخالفت خودشان را اعلام کردند.
از قرن‌ها قبل، برای تولید مثل چهارپایان اهلی و محصولات کشاورزی باکیفیت‌تر از روش کشت و تولیدمثل انتخابی استفاده می‌شد. اما «ویرایش ژنتیکی» که دولت بریتانیا باعث شده دوباره بر سر زبان‌ها بیفتد، می‌تواند تغییر در ویژگی‌های انواع گونه‌های گیاهی و جانوران را سریع‌تر از روش‌های قدیمی حاصل کند.
محققان با تغییر ژن گیاهان موفق به پرورش محصولاتی شده‌اند که نه تنها از ارزش غذایی بیشتری بهره می‌برند، بلکه در برابر انواع بیماری‌ها و آفت‌ها نیز مقاوم‌تر هستند. در نتیجه علاوه بر این که بازدهی محصولات کشاورزی افزایش پیدا می‌کند، کشاورزان برای دفع آفات مختلف نیاز کمتری به سموم شیمیایی که به محیط زیست هم آسیب می‌رساند پیدا می‌کنند.
نباید ویرایش ژن با اصلاح ژنتیکی اشتباه گرفته شود. در دستکاری ژنتیکی، ژن‌های یک گونه ویرایش پیدا می‌کند، در حالی که در اصلاح ژنتیکی، دی ان ای یک گونه در داخل گونه متفاوتی قرار می‌گیرد. در ادامه مفصل‌تر به این موضوع خواهیم پرداخت.
منظور از دستکاری ژنتیکی یا همان ویرایش ژنی چیست؟
گیاهان و جانوران به واسطه داده‌هایی که در داخل ژن‌های خود دارند، پرورش پیدا می‌کنند. به مجموعه روش‌هایی که برای تغییر DNA ارگانیسم‌ها به کار گرفته می‌شود، دستکاری ژنتیکی گفته می‌شود. محققان به لطف این فرآیند علمی موفق به ایجاد تغییرات مثبتی در ویژگی‌های جانوران (به طور مثال تغییر رنگ چشم در جانداران) و گیاهان و محصولات کشاورزی (به طور مثال کاهش دادن خطر انواع بیماری‌ها) شده‌اند.
ویرایش ژن که در علم پزشکی با نام «ویرایش ژن کریسپر» شناخته می‌شود، فناوری برش و چسباندن ژن‌ها در یک دی ان ای است که از آن می‌توان برای درمان بیماری‌ها، اصلاح ژن در نوزادان یا حتی افزایش طول عمر در جانداران و گیاهان استفاده کرد.
حامیان دستکاری ژنتیکی معتقدند که این فرآیند باعث ایجاد هیچ تغییرات عجیب و غریبی نمی‌شود، بلکه فقط دستکاری‌هایی که با استفاده از روش‌های سنتی کشت و تولید مثل هم ممکن است را سرعت می‌بخشد. در واقع، استفاده از روش‌های سنتی مستلزم زمان بیشتری است و از تغییر ژن می‌تواند برای کاهش این زمان و رسیدن سریع‌تر به نتیجه استفاده کرد.
سازمان استانداردهای غذایی اروپا با تأیید این فناوری می‌گوید:
تغییراتی که می‌تواند به صورت طبیعی با استفاده از روش سنتی کشت و تولید مثل هم رخ دهد، با استفاده از فناوری ویرایش ژن سریع‌تر و دقیق‌تر رخ می‌دهد. دستکاری ژنتیکی کاربردهای مختلفی دارد که از اعمال تغییرات کوچکی در DNA گرفته تا اضافه کردن ژن‌های جدید برای بهبود خصوصیات در یک ارگانیسم را شامل می‌شود.
دیوان دادگستری اروپا در سال 2018 طی صدور یک رأی، می‌گوید قوانینی که برای ویرایش ژن در نظر گرفته شده مشابه همان قوانین تنظیم شده برای اصلاح ژنتیکی است. اما اکنون بریتانیا که از اتحادیه اروپا هم جدا شده، با تغییراتی در این قوانین، ویرایش ژن را تسهیل کرده است تا در نتیجه محصولات کشاورزی و دامی سالم‌تر و فراوان‌تری تولید شود.
نظر مخالفان ویرایش ژنی چیست؟
در این بین سازمان‌هایی از جمله GM Freeze نیز وجود دارند که نسبت به اطلاعات محدود ویرایش ژنی ابراز نگرانی می‌کنند و به دنبال شفاف‌سازی پیامدهای آن هستند. این سازمان با انتقاد از دولت بریتانیا می‌گوید، ظاهرا چیزهایی که هنوز اطلاع زیادی از آن‌ها نداریم برای این دولت اهمیتی ندارد و بدون توجه نسبت به اثرات منفی احتمالی ویرایش ژنی گیاهان، جانوران و انسان‌ها می‌خواهد روی محیط زیست شرط‌بندی کند.
یکی دیگر از مخالفان این فناوری، جوانا لوئیس، مدیر سیاست‌گذاری و استراتژی در انجمن خاک است که معتقد است تغییر در DNA محصولات کشاورزی و همچنین جانداران، نمی‌تواند راه حل بلند مدتی برای ایمن نگه داشتن آن‌ها در برابر بیماری‌ها باشد. او می‌گوید در گام نخست باید روی کاهش عوامل بروز انواع بیماری و آفات سرمایه‌گذاری کرد. سپس باید کربن خاک در حیات وحش را افزایش داد و رفاه جانوران در مزارع را به خوبی تأمین کرد تا جلوی بحران تغییرات اقلیمی گرفته شود و بشر همچنان به زیستن روی کره زمین ادامه دهد.