یکی از موضوعات جذاب نمایشگاه CES 2022، رونمایی از فناوری HDMI 2.1a بود. در اینجا به بررسی این فناوری و تفاوت آن با دیگر نسخهها میپردازیم.
استاندارد HDMI دائما در حال تغییر و تکامل است. بعد از HDMI 2.1 که تغییرات گستردهای را به همراه داشت، استاندارد HDMI 2.1a به عنوان یک بروزرسانی جدید در سال ۲۰۲۲ معرفی شده است. در این پست به امکانات و تغییرات این پورت جدید و الزامات سخت افزاری برای بهرهمندی از این فناوری خواهیم پرداخت.
HDMI یا رابط چندرسانهای وضوح بالا یک کابل رابط صوتی/ تصویری برای انتقال دادههای صوتی و تصویری از سک دستگاه به دستگاهی دیگر است. این فناوری از سال ۲۰۰۲ که معرفی شد، به یکی از استانداردهای تلویزیونهای با کیفیت و اکثر دستگاههایی که با محتوای صوتی و تصویری سروکار دارند تبدیل شد.
طی این سالها چندین بار در مشخصات HDMI تغییراتی ایجاد شد که باعث به ارمغان آمدن امکانات جدیدی در آن شده تا همواره با فناوری پیش برود. استاندارد HDMI 2.1 اولین تغییر بزرگ این رابط بود. این آپدیت پشتیبانی از پهنای باند این رابط را به ۴۸ گیگابیت بر ثانیه افزایش داد و پشتیبانی از eARC، سیگنال غیرفشرده 8K، فناوری HDMI پویا و چندین فناوری گیمینگ نسل جدید را نیز با خود همراه کرد.
حالا نوبت به استاندارد HDMI 2.1a رسیده است که شاید آپدیت کوچکی باشد، اما به یک قابلیت ویژه به نام SBTM یا تن مپینگ دستگاه مبدأ مجهز است. این استاندارد جدید قرار است در سال ۲۰۲۲ میلادی رسماً عرضه شود.
تن مپینگ دستگاه مبدأ (SBTM) چیست؟
SBTM یک قابلیت برای HDR است که بخشی از تن مپینگ را در دستگاه مبدأ (مثلاً یک کنسول بازی) بارگذاری میکند. تون مپینگ، فرآیند پذیرش یک سیگنال HDR متناسب با ظرفیتهای نمایشگر است. در حال حاضر تمام فرآیند تون مپینگ روی خود تلویزیون یا مانیتور انجام میشود؛ این درحالیست که قاعدتاً توان پردازشی دستگاه مبدأ که میتواند یک کنسول بازی باشد، خیلی بیشتر است.
حتی با وجود SBTM هم بخشی از تن مپینگ بر عهده نمایشگر است، اما وجود این قابلیت به مشتریان این اجازه را میدهد که محتوایی با محدوده دینامیکی بالاتری را دریافت کنند. علاوه بر این، دستگاههای HDMI از این ویژگی برای جلوگیری از کالیبراسیون دستی نمایشگر برای بازیهای HDR استفاده میکنند؛ کاری که اگر کنسول بازی یا خود بازی از دالبی ویژن گیمینگ یا +HDR10 پشتیبانی نکند، وظیفه گیمر است که به صورت دستی آن را انجام دهد.
یکی دیگر از مواردی که SBTM در آن نقش موثری ایفا میکند، فرآیند ترکیب انواع مختلف محتوا است. به عنوان مثال وقتی در حال چرخیدن در منوی یک سرویس پخش مثل نتفلیکس هستید، ممکن است برخی از پیشنمایشها با فرمت HDR و برخی دیگر یا فرمت SDR به نمایش درآیند. در چنین مواردی به جای آنکه به نمایشگر فشار بیاید که خودش را با انواع محتوا مطابقت دهد، منبع محتوا میتواند خروجی HDR را طوری تنظیم کند که بتوانید از تمام مزایای HDR یا SDR و یا توانمندیهای پویای HDR استفاده کنید.
در حقیقت SBTM یک استاندارد HDR جدید نیست؛ بلکه به عملکرد بهتر فرمتهای HDR10 و +HDR10 و همچنین Dolby vision کمک خواهد کرد.
آیا برای تجربه استاندارد HDMI 2.1a به خرید دستگاه جدیدی نیاز است؟
پاسخ مشخصی برای این سوال وجود ندارد که آیا برای تجربه کردن استاندارد HDMI 2.1a لزوماً به خرید سخت افزار جدیدی است یا خیر. نهاد HDMI Licensing Administrator که وظیفه ارائه مجوزهای HDMI را بر عهده دارد، میگوید بسیاری از منابع محتوای HDMI 2.1 (دستگاههای مجهز به این استاندارد) و نمایشگرها با بروزرسانی فریمور میتوانند از SBTM برخوردار باشند.
با این حال، از آنجا که بسیاری از مشخصات استاندارد HDMI 2.1a به محله نهایی نرسیده، حدس زدن این سخت است بدانیم کدام شرکتها چه قصدی دارند و آیا با یک بروزرسانی نرم افزاری به کاربران اجازه خواهند داد که مزایای این پورت استفاده کنند. در هر صورت هم منبع محتوا و هم نمایشگر شما باید بتواند از HDMI 2.1a پشتیبانی کند.
از نظر کابل، در حال حاضر کابلهای پرسرعت یا HDMI 2.1 برای استفاده در تمام استانداردهای HDMI 2.X از جمله استاندارد HDMI 2.1a مناسب هستند. اگر هیچ دستگاهی ندارید که به HDMI 2.1 مجهز باشد و قصد ارتقا دادن آنها را دارید، شما میتوانید از چند وقت دیگر دستگاههایی با HDMI 2.1a را در بازار ملاقات کنید.
آیا تمام دستگاههای دارای پورت HDMI 2.1a حاوی SBTM هم هستند؟
متأسفانه حتی اگر دستگاهی که شما تهیه کردید به یک پورت HDMI 2.1a مجهز باشد، لزوماً بدین معنا نیست که از تن مپینگ دستگاه مبدأ هم پشتیبانی میکند. در واقع این یک فناوری به عنوان یک آپشن انتخابی است.
نهاد HDMI Licensing Administrator، استاندارد HDMI را به عنوان یک مجموعه اجرایی میکند. با هر بروزرسانی جدید، نسخههای قبلی به عنوان یک زیرمجموعه در آخرین استاندارد اجرا میشوند. در نتیجه HDMI 2.1 بعد از عرضه HDMI 2.1a دیگر وجود فنی نخواهد داشت. دستگاههای جدید HDMI که مجوز استفاده از استاندارد HDMI 2.1a را میگیرند، ممکن است از تمام امکانات آخرین نسل این فناوری برخوردار نباشند.
نهاد اجرایی HDMI همچنین از تولیدکنندگان خواسته است که در بازاریابی خود از برچسب HDMI 2.1 یا HDMI 2.1a استفاده نکنند. در عوض آها باید از اصطلاح HDMI استفاده کنند و سپس به فهرستی از ویژگیهای اختیاری از جمله SBTM برای اطلاع مشتریان اشاره کنند. اما واقعیت اینطور نیست و معمولاً بسیاری از تولیدکنندگان به شماره نسخه HDMI اشاره میکنند. بنابراین مشتریان باید خودشان حواسشان به این نکته باشد که هر دستگاه حاوی HDMI 2.1a لزوماً از SBTM پشتیبانی نمیکند.