آیا کامپیوتر های کوانتومی در سال 2022 می توانند راه خود را پیدا کنند و مسائل دشوار و مختلف بسیاری را برای انسانها حل کنند؟
یک کامپیوتر کوانتومی قدرتمند میتواند کدگذاریها را شکسته و مشکلاتی را که ماشینهای کلاسیک غیرممکن میدانند حل کند. اگر چه هنوز هیچ کس موفق به ساخت چنین دستگاهی نشده است، اما اخیراً شاهد سرعت پیشرفت زیادی در این زمینه بودهایم. بنابراین آیا سال 2022 میتواند سال کامپیوترهای کوانتومی باشد؟
انقلاب کامپیوتر های کوانتومی در سال 2022
در حال حاضر، تلاشها بر روی نقطه عطف مهمی به نام سبقت یا برتری کوانتومی متمرکز شدهاند: نقطهای که در آن یک کامپیوتر کوانتومی میتواند محاسباتی را انجام دهد که یک کامپیوتر کلاسیک قادر به انجام دادن آن در مدت زمان معقولی نیست.
گوگل برای اولین بار در سال 2019 با استفاده از دستگاهی با 54 کیوبیت – معادل کوانتومی بیتهای محاسباتی معمولی – به این نتیجه رسید تا یک سری محاسبات اساساً بیفایده به نام محاسبه نمونهبرداری تصادفی انجام دهد. در سال 2021 نیز، تیمی در دانشگاه علم و صنعت چین با استفاده از 56 کیوبیت، مشکل نمونهگیری پیچیدهتری را حل کردند و بعداً حتی با 60 کیوبیت آن را حل نمودند.
اما باب سوتور از IBM معتقد است که این بازی جهشی، دستاوردی علمی است که هنوز چندان تاثیر واقعی زیادی ندارد. برتری واقعی این کامپیوتر، تنها زمانی حاصل میشود که یک کامپیوتر کوانتومی به طور قابل توجهی در تمام جهات بهتر از کامپیوترهای کلاسیک باشد و بتواند مسائل مختلفی را حل کند، نه اینکه فقط محاسبات نمونهگیری تصادفی را که به عنوان معیاری برای درست کار کردن آن است، انجام دهد.
او میگوید که شرکت IBM به سمت «مزیت تجاری کوانتومی» در حرکت است؛ نقطهای که در آن یک رایانه کوانتومی میتواند مشکلات واقعاً مفیدی را برای محققان یا شرکتها به طور قابل توجهی سریعتر از رایانههای کلاسیک حل کند. سوتور میگوید که:
این کامپیوترها هنوز نیامدهاند و نباید انتظار آنها را در سال 2022 داشته باشیم اما میتوان امیدوار بود که در دههی آینده از راه برسند.
اما نیر مینربی (Nir Minerbi) بنیانگذار شرکت نرم افزار کوانتومی Classiq، در این باره خوشبینتر است. وی بر این باور است که در سال 2022 کامپیوترهای کوانتومی خواهند توانست مسائل مفید و جدیدتری را حل کنند. مینربی میگوید:
یادتان میآید که اولین خودروهای الکتریکی چه زمانی به بازار آمدند؟ آنها برای رانندگی تا فروشگاه مواد غذایی مفید بودند اما شاید برای اینکه 300 مایل رانندگی کنید و فرزندتان را از مدرسه بیاورید چندان مناسب به نظر نمیرسیدند! همچون ماشینهای الکتریکی، کامپیوترهای کوانتومی نیز روز به روز بهتر و بهتر میشوند و قادر به حل مسائل مختلف در طیف وسیعتری خواهند شد.
البته موانعی برای حل مشکلات عملی وجود دارد. اولین فاکتور این است که این کامپیوترها برای انجام چنین کارهایی به هزاران کیوبیت دیگر نیاز دارند و باید پایدارتر و قابل اعتمادتر از قبل شوند. این احتمال نیز وجود دارد که محققان نیاز داشته باشند تا آنها را به صورت دستهای با هم گروهبندی کنند تا به عنوان یک «کیوبیت منطقی» کار کنند.
در تئوری خوب به نظر میرسد اما در واقعیت پیشرفت کار را تقریبا غیرممکن میسازد زیرا هزاران کیوبیت منطقی ممکن است به میلیونها کیوبیت فیزیکی نیاز داشته باشد. محققان همچنین روی اصلاح اشتباهات کامپیوترهای کوانتومی که منجر به نقص فنی آنها میشود، کار میکنند.
گوگل در ژولای سال 2021 اعلام کرد که کامپیوتر کوانتومی وی، سیکامور، میتواند به عیب یابی کیوبیتهای ابررسانا بپردازد و آنها را درست کند اما برای اینکه بتوان عیوب بیشتری را برطرف کرد، باید سخت افزار بیشتری در اختیار داشت. محققان مؤسسه مشترک کوانتومی در مریلند بعداً موفق شدند با کیوبیتهای یونی به دام افتاده خود، از آن آستانه حیاتی عبور کنند.
اسکات آرونسون از دانشگاه تگزاس در آستین میگوید اگر یک کامپیوتر کوانتومی همه منظوره یک مشکل مفید را در سال 2022 حل کند، ‘بسیار تکان دهنده’ خواهد بود.