دانشمندان پیری زودرس را یکی از مشکلات بزرگ بشر برای زندگی در مریخ میدانند. در همین راستا گروهی از محققان قصد دارند یک ماموریت فضایی را برای بررسی تاثیر فضا روی پیری سلولها به انجام برسانند.
بسیاری از دانشمندان بر این باورند فضانوردانی که باید 65 میلیون کیلومتر را برای رسیدن به مریخ در فضا بپیمایند، دچار پیری زودرس شده و سریعتر از ساکنان روی زمین پیر خواهند شد. در همین راستا محققان کلینیک مایو در روچستر مینهسوتا قصد دارند با ارسال خدمه غیر نظامی به ایستگاه فضایی بینالمللی طی ماه آینده، احتمال پیری زودرس را مورد مطالعه قرار دهند.
مشکل پیری زودرس در مسافران مریخ
محققان قصد دارند طی این مطالعه نشانههای اولیه پیری را در خدمه غیر نظامی که طی ماه آینده به ایستگاه فضایی سفر خواهند کرد کشف کنند؛ در این فرایند سلول پیر شده و تقسیم نمیشود، اما از بین هم نخواهد رفت. از این رو در بافتهای سراسر بدن جمع شده و باعث شکلگیری نشانههای پیری میشود.
البته این مسافران به مدت 10 روز به ایستگاه فضایی بینالمللی سفر خواهند کرد و طی این مدت کوتاه با خط پیری به شکل جدی مواجه نخواهند شد. در واقع محققان با مشاهده علائم اولیه پیری در این مسافران میتوانند شرایط سفرهای طولانیتر را به خوبی پیشبینی کنند.
دکتر جیمز کرکلند، سرپرست این مطالعه عنوان کرد اگر در این سفر 10 روزه علائمی از پیری مشاهده شود، برای مطالعات بیشتر یک ماموریت طولانیتر را به انجام خواهیم رساند. ناسا و چین قصد دارند در دهه 2030 میلادی فضانوردانی را به مریخ بفرستند؛ سفری بسیار طولانی که برای رسیدن به سیاره سرخ باید 65 میلیون کیلومتر را پیمود. البته ایلان ماسک، بنیانگذار اسپیس ایکس قصد دارد در همین دهه میلادی فضانوردان را به مریخ بفرستد.
در راستای بررسی احتمال پیری زودرس در فضانوردان، شرکت فضایی Axiom Space قصد دارد در اواخر ماه فوریه 2022 میلادی یک گروه شامل 4 فضانورد غیر نظامی را با یک کپسول کرو دراگون متعلق به شرکت اسپیس ایکس به ایستگاه فضایی بینالمللی اعزام کند. این ماموریت با نام Axiom Mission 1 به انجام خواهد رسید و مایکل لوپز الگریا (Michael López-Alegría) فضانورد سابق ناسا و قائم مقام شرکت اکسیوم اسپیس نیز به عنوان فرمانده به همراه 3 نفر دیگر در این سفر حضور خواهند داشت.
محققان کلینیک مایو قبل و بعد از این ماموریت از 4 خدمه نمونههای خون و ادرار دریافت خواهند کرد. همچنین بدن آنها را برای پیدا کردن نشانههای پیری مورد بررسی قرار خواهند داد. نتایج این پروژه بسیار حائز اهمیت خواهد بود؛ چرا که با انجام این ماموریت میتوان به این پرسش پاسخ داد که آیا پروازهای معمولی فضایی باعث پیری سلولی میشوند یا خیر؟ همچنین اگر نشانههای پیری زودرس مشاهده شد، میتوان اقداماتی را برای آن پیش از سفر به مریخ انجام داد.
ایستگاه فضایی بینالمللی در کمربند ون آلن مستقر است؛ ون آلن یک حباب مغناطیسی بوده که در اطراف زمین قرار داشته و باعث میشود تاثیر تشعشعات خورشیدی کاهش پیدا کند. از این رو فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی در برابر بدترین تاثیرات ممکن در امان خواهند بود، اما هنگام سفر به مریخ چنین محافظی وجود نخواهد داشت.
دکتر کرکلند تاکید کرد به کمک این ماموریت به این پرسش نیز پاسخ خواهیم داد که آیا بدون فراتر رفتن از کمربند ون آلن با پیری زودرس یا پیری سلولی مواجه خواهیم شد یا خیر؟ گفتنی است محققان در مطالعات قبلی خود دریافتند افرادی که به کره ماه سفر میکنند، 5 برابر بیشتر از فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی با مشکل مرگ بر اثر بیماری قلبی مواجه میشوند.
محققان کلینیک مایو اعلام کردند هنگامی که انسان به دوران پیری میرسد، سلولهای داخل بدن در حالت سالخوردگی قرار میگیرند که در این حالت سلولها نه زنده و نه مرده هستند. در واقع این حالت مانع جایگزینی سلولهای غیر فعال بدن میشود و این سلولها در طول زمان جمع شده و مواد شیمیایی که باعث التهاب میشوند را پمپاژ خواهند کرد. طبق اعلام محققان، این سلولها در جوانی بسیار حائز اهمیت هستند؛ چرا که با جمع شدن در اطراف آسیبها به سیستم ایمنی بدن سیگنال میدهند تا آسیب هرچه سریعتر ترمیم شود.
طبق گفته محققان، شرایط گرانش کم باعث تغییر شکل سلول شده و در نیروهای بالا مانند زمان برخاستن موشک باعث پیری سلولی DNA میشوند. دکتر کرکلند افزود برای خدمه مستقر در ایستگاه فضایی بینالمللی نگرانی خاصی وجود ندارد، اما اگر فضانوردان در انجام ماموریتهای مریخی با وقوع شراره خورشیدی مواجه شوند، چه اتفاقی برای آنها خواهد افتاد؛ چرا که آثار مخرب شراره خورشیدی همانند تشعشات اتمی خواهد بود.
دکتر کرکلند در ادامه گفتههای خود بیان کرد مطالعات اولیه حاکی از آن است که دوزهای بسیار پایین از تشعشع اتمی قادر است بسیار بیشتر از سطوح بالای اشعه ایکس یا گاما سلولها را در معرض پیری قرار دهد. همچنین تشعشعات اتمی به آسانی از فضاپیما عبور کرده و به همین دلیل توقف آنها بسیار دشوار است. از این رو یک ماموریت مریخی میتواند به یک مشکل بسیار بزرگ تبدیل شود.