بدترین نقص های فنی خودروها که باعث مرگ و میر گسترده شدند

برندهای خوشنامی در صنعت خودرو مثل فورد، تویوتا و آئودی، خودروهایی را با نواقص فنی خطرناکی عرضه کردند که منجر به مرگ دردناک عده زیادی شد.

اگر تاکنون با نقص فنی خطرناکی در خودروی خود مواجه نشده‌اید، قطعاً بسیار خوش‌شانس بوده‌اید. سال‌ها قبل، برخی از بهترین خودروسازان دنیا خودروهایی را عرضه کردند که نقص فنی آن‌ها نه‌تنها موجب تصادفات و حوادث متعدد شد، بلکه مرگ بسیاری از سرنشینان را رقم زد. در ادامه به بدترین نقص‌هایی می‌پردازیم که باعث مرگ و میر گسترده شدند و شرکت‌ها را مجبور به فراخواندن حجم زیادی از خودروهای خود جهت تعمیر کردند.

انفجار باک بنزین خودرو فورد پینتو

فورد در سال 1971 در تلاش برای ورود به بازار خودروهای ساب کامپکت، فورد پینتو را روانه بازار کرد که خودرویی سبک، کم‌مصرف و در عین حال جذاب بود. به گفته «موزه ملی تاریخ آمریکا» (National Museum of American History)، ایمنی خودروها تازه اواخر دهه 60 به‌صورت جدی مورد توجه خودروسازان قرار گرفته بود. فورد پینتو توانست با موفقیت به تقاضای مردم برای خودروهای کامپکت پاسخ بدهد و با توجه به مجله مادر جونز در سال 1977، این خودرو طی ده سالی که در خط تولید بود موفق به فروش بیش از 2 میلیون دستگاه شد.

با این حال، به گفته American Museum of Tort Law، یک نقص فنی در فورد پینتو همان اوایل دردسرساز شد درحالی که برای رفع آن خیلی دیر شده بود. باک بنزین خودروهای فورد پینتو در صورت برخورد از عقب با خودروها یا موانع، آتش می‌گرفت و در اغلب مواقع درب‌ها هم قفل می‌شد و سرنشینان توانایی خروج از خودرو را نداشتند؛ یعنی یک جهنم واقعی!

طبق آمار و ارقام مقاله مادر جونز، این نقص فنی موجب مرگ 500 نفر شد. فورد پس از پرداخت میلیون‌ها دلار برای دعاوی قضایی و انتشار مقاله مادر جونز، تازه رسماً این خودروها را برای تعمیر فرا خواند. 6 نفر از 500 نفر مذکور، بعد از صدور فراخوان جان باختند. البته این تنها بخشی از فاجعه است. یک یادداشت داخلی لورفته فاش می‌کند که فورد پس از انجام محاسبات، به این نتیجه رسیده بود که پرداخت غرامت برای قربانیان کمتر از رفع نقص فورد پینتو در پروسه تولید هزینه خواهد داشت!

شتاب‌گیری خودسر خودرو آئودی 5000

آئودی سال 1970 با آئودی 100LS وارد بازار آمریکا شد و به تدریج رشد پیدا کرد. این خودروساز آلمانی سال 1978 آئودی 5000 را برای رقابت در بازار خودروهای لوکس به عرضه رساند ولی چندان خوش‌شانس نبود. بارها گزارش رشد که آئودی 500 هنگام خروج از پارک، ناگهان شتاب می‌گیرد. همین نقص صدها تصادف را رقم زد. به گزارش واشنگتن پست در سال 1986، حتی حادثه بسیار دردناکی نیز رخ داد. مادری در یک گاراژ پشت فرمان خودرو قرار گرفته بود و وقتی خودرو ناگهان به سمت جلو شتاب گرفت، نتوانست آن را کنترل کند و نهایتاً به فرزند خود برخورد کرد و باعث مرگ آن شد.

آئودی در ابتدا گمان می‌کرد که علت تصادفات، خطای خود راننده‌ها است اما گروه‌های ایمنی مصرف‌کننده و گروهی از مالکان آئودی اظهار داشتند که مشکل اصلی مربوط به خودرو است. فولکس‌ واگن آمریکا تصمیم به صدور فراخوان گرفت و راهکار آن، استفاده از شیفت لاک بود که از تعویض دنده بدون ترمز جلوگیری می‌کرد.

البته هیچ‌وقت مطالعه‌ موثقی نشان نداد که نقص این قطعات است که موجب شتاب‌گیری ناگهانی می‌شود. حتی موسسه‌هایی در کانادا و ژاپن پس از انجام تحقیقات نتوانستند نقصی را در آن‌ها پیدا کنند. درحالی که ثابت نشد آئودی مقصر است، این شرکت به اندازه کافی تلاش کرد تا این نقص را برطرف کند و از خسارات احتمالی به مال و جان رانندگان جلوگیری کند.

تغییر دنده از حالت پارک به دنده عقب در خودروهای فورد

به گزارش «مرکز ایمنی خودروها» (Center for Auto Safety) در آمریکا، نقصی در گیربکس خودروهای فورد از سال 1966 تا 1977 باعث می‌شد اهرم دنده ناگهان از روی حالت پارک به سمت حالت دنده عقب بلغزد و در نتیجه منجر به حرکت خودرو شود. اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراه‌ها در ایالات متحده آمریکا یا به اختصار NHTSA، حدود 23 هزار مورد شکایت از این نقص فنی دریافت کرد. این نقص فنی سبب صدمه 1710 نفر و مرگ 98 نفر شد.

فورد در سال 1980 با دولت آمریکا به توافق رسید تا برچسبی را به مالکان خودروها ارسال کنند که به رانندگان یادآوری می‌کند پیش از خروج از خودروی خود آن را خاموش کنند.

فورد که پیش‌تر با مسئله مشابه‌ای مواجه شده بود، به دنبال این بود تا ضرر مالی ناشی از فراخوان جدید را به حداقل برساند. پس از صدور فراخوان فورد جهت ارائه برچسب به مالکان خودروها، در سال 1984 نیویورک تایمز گزارشی را منتشر کرد مبنی بر اینکه به دنبال مرگ 77 نفر دیگر بر اثر نقص فنی گیربکس، مرکز ایمنی خودروها خواستار این است تا فورد فاجعه رقم‌خورده را جبران کند. با وجود این، هیچ اقدام دیگری صورت نگرفت. امروزه می‌توان این برچسب‌ها را روی داشبورد برخی از خودروها در گورستان‌های خودروی آمریکا مشاهده کرد؛ برچسب‌هایی که هیچ تاثیری در جلوگیری از چنین فاجعه‌ای نداشتند.

ایربگ‌های تاکاتا

ایربگ‌ که اولین بار در سال 1972 ارائه شد، یکی از بزرگ‌ترین پیشرفت‌ها در زمینه ایمنی خودروها بوده و جان سرنشینان در بسیاری از تصادفات را نجات داده است. با وجود این، یک ایربگ معیوب می‌تواند به قیمت جان فرد تمام بشود و ایربگ‌های شرکت ژاپنی «تاکاتا» (Takata) نمونه بارز این موضوع هستند.

تاکاتا چند دهه تامین‌کننده اصلی ایربگ برای برندهای متعددی در آمریکای شمالی، اروپا و آسیا بود ولی به گفته مجله The Christian Science Monitor، زمانی ایربگ‌هایی را تولید کرده بود که نواقصی جدی داشتند. طبق گزارش آسوشیتد پرس، زنی در مالزی پس از برخوردی جزئی در ترافیک، بر اثر ترکیدن ایربگ خودروی هوندای خود دچار خونریزی از ناحیه قفسه سینه شد و جان خود را از دست داد. در واقع محرک موجود در ایربگ، باعث پرتاب محکم یک قطعه فلزی به سمت بدن سرنشین می‌شود. تا سال 2016، 11 نفر بر اثر نقص ایربگ تاکاتا جان باختند و بیش از 100 نفر مجروح شدند.

بر پایه داده‌های NHTSA، این مشکل همچنان پابرجا است و از آنجا که همواره خودروهای بیشتری برای رفع این نقص فنی فراخوانده می‌شود، ارزیابی تعداد تصادفات، صدمات و مرگ و میر دشوار است. این فراخوان خودروهای شرکت‌های مختلف در چندین قاره را در بر می‌گیرد و بزرگ‌ترین فراخوان خودرو تاکنون به حساب می‌آید. NHTSA در سال 2019 و 2020 از افزوده شدن حدود 3 میلیون دستگاه خودرو به جمع خودروهای فراخوانده‌شده خبر داد درحالی که پیش‌تر 42 میلیون دستگاه فرا خوانده شده بود.

شتاب‌گیری سرخود خودروهای تویوتا

سال 2003 کمی بعد از اینکه تویوتا کنترل الکترونیکی ساسات را در خودروهای خود ارائه داد، گزارشات متعددی از شتاب‌گیری ناگهانی خودروهای این شرکت سر و صدای زیادی به پا کرد.

پس از آن، تویوتا و NHTSA تحقیقات خود درباره علت این مشکل را که منجر به مرگ حداقل 56 نفر شده بود، آغاز کردند و تویوتا رسماً برخی از خودروهای خود را فرا خواند. این شرکت معتقد بود پدال گاز زیر کف‌پوش‌ خودرو گیر می‌کند. با این حال، با ادامه‌ پیدا کردن این مشکل، تویوتا دوباره برای خودروهای خود فراخوان صادر کرد و این بار تصمیم گرفت پدال‌های کوتاه‌تری را با پدال‌های کنونی جایگزین کند تا زیر کف‌پوش قرار نگیرند.

در نهایت، وزارت حمل و نقل ایالات متحده آمریکا تحقیقات درمورد این مسئله را ادامه داد. حتی مهندسانی را از ناسا به کار گرفت تا برنامه‌نویسی واحد کنترل الکترونیکی خودروها را بازبینی کنند و همچنین تست عملی پدال گاز، کنترل الکتروینی ساسات و کف‌پوش‌های خودروهای تویوتا را آغاز کرد. وزارت حمل و نقل آمریکا پس از این تحقیقات دقیق و گسترده اعلام کرد که خودروهای تویوتا نقص فنی ندارند و علت اصلی حوادث، خطای رانندگان بوده است.

سوئیچ خودرو جنرال موتورز

با توجه به جدول زمانی ارائه‌شده توسط NPR، تحقیقات درباره تصادفات و مرگ و میر ناشی از نقص فنی سوئیچ خودروهای جنرال موتورز، در سال 2005 آغاز شد ولی این نقص مدت‌ها قبل‌تر در سال 2001 در سترن آیون و شورلت کوبالت شناسایی شده بود. مشکل خودروهای جنرال موتورز این بود که سوئیچ ناگهان خاموش می‌شد و باعث غیرفعال شدن فرمان، ترمز و ایربگ می‌شد که می‌توانست حوادث جبران‌ناپذیری را رقم بزند. با توجه به آمار و ارقام موجود تا انتهای سال 2013، حداقل 31 نفر به دلیل سوئیچ معیوب خودروهای جنرال موتورز تصادف کردند و حداقل 13 بر اثر این نقص جان خود را از دست دادند.

در آخر، جنرال موتورز برای حدود 10 میلیون دستگاه خودرو فراخوان صادر کرد، با شکایات متعددی دست و پنجه نرم کرد و متحمل پرداخت جریمه مدنی 35 میلیون دلاری به دولت آمریکا شد.

حضور افتخاری پراید!

در این بین، بد نیست به خودروی داخلی پراید اشاره کنیم. آمار قابل توجه‌ای درباره تاثیر «مستقیم» نواقص فنی پراید روی تصادفات و حوادث موجود نیست اما نقش این خودرو در تصادفات جاده‌ای در سراسر کشور بر همه آشکار است. به گزارش مشرق نیوز در اردیبهشت 1399، بهرام پارسایی، سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که از بیش از 16 هزار فوتی ناشی از تصادفات جاده‌ای، 5 هزار 441 مورد سرنشینان پراید بوده‌اند. وی اشاره داشت که خودروهای سایپا از جمله پراید از کیفیت لازم برخوردار نیستند و 40 درصد تصادفات به دلیل کیفیت پایین محصولات این شرکت است.