بیایید دعا کنیم روسیه چرنوبیل را بمباران نکند!

یکی از معروف‌ترین نیروگاه‌های هسته‌ای در جهان چند روز پیش تحت تصرف نیروهای روسیه درآمد و با این اتفاق نگرانی‌های بسیاری به وجود آمده که اگر روسیه اقدام به بمباران چرنوبیل کند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل در حالی همچنان حاوی زباله‌های هسته‌ای بوده که می‌تواند تهدیدی برای مناطق اطراف باشد، تحت تصرف نیروهای روسیه قرار گرفت. این نیروگاه در یک منطقه بزرگ ایزوله به عنوان منطقه ممنوعه چرنوبیل قرار داشت و مسلماً انجام فعالیت‌های نظامی در این منطقه با عواقب ناگواری همراه خواهد بود. با این گفته‌ها، برای خیلی‌ها این نگرانی و سؤال پیش آمده که اگر روسیه اقدام به بمباران چرنوبیل کند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ تا انتهای این مطلب با گجت نیوز همراه باشید.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور کشور اوکراین، ساعاتی پیش از تصرف چرنوبیل توسط نیروهای روسیه با انتشار یک توییت عنوان کرد:

نیروهای اشغالگر روسیه در تلاش برای تصرف نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل هستند. مدافعان ما جان خود را فدا می‌کنند تا فاجعه سال 1986 تکرار نشود. این یک اعلان جنگ علیه کل اروپاست.

نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل مقر چهار رآکتور هسته‌ای بوده که سه راکتور آن متوقف گردید و رآکتور شماره چهار نیز محل رخداد فاجعه چرنوبیل در 26 آوریل سال 1986 بود. این رآکتور در حال حاضر به وسیله یک تابوت بتنی داخلی و یک پوسته خارجی جدید سی و دو هزار تنی محافظت می‌شود. علاوه بر این، سوخت هسته‌ای مصرف‌ شده از سایر رآکتورها به همراه زباله‌های رادیواکتیو ناشی از تجهیزات آلوده همچنان در محل وجود دارد.

حتی با وجود سرپوشیده کردن رآکتور، تشعشعات کل مقر را آلوده کرده است. در واقع، ده‌ها عنصر رادیواکتیوی در طول فروپاشی در هوا جریان پیدا کردند که تعدادی از آنها به شدت زندگی و حیات را تهدید می‌کنند، از جمله ایزوتوپ های ید 131، استرانسیوم 90، سزیم 134 و سزیم 137. به گفته آژانس بین‌ المللی انرژی اتمی، ایزوتوپ‌های استرانسیوم و سزیم به اندازه کافی عمر طولانی دارند که همچنان در مقر باقی می‌مانند.

اکنون برخی از چهره‌های سرشناس ابراز نگرانی کرده‌اند که هر گونه فعالیت نظامی در این منطقه می‌تواند این مواد رادیواکتیو را بسیار فراتر از منطقه ممنوعه چرنوبیل حتی تا کشورهای همسایه پخش کند.

صبح روز پنجشنبه 24 فوریه، آنتون گراشچنکو، مشاور و معاون سابق وزیر امور داخلی اوکراین، با انتشار یک پست در فیس بوک گفت:

اگر در نتیجه حملات توپخانه‌ای اشغالگران، تأسیسات نگهداری زباله‌های هسته‌ای تخریب شود، گرد و غبار رادیواکتیو ممکن است سرزمین‌های اوکراین، بلاروس و کشورهای اتحادیه اروپا را در بر گیرد!

اما به گفته ادوین لیمن، رئیس امنیت انرژی هسته‌ای در اتحادیه دانشمندان نگران، واقعیت ممکن است چندان وخیم نباشد. وی در گفتگو با وب‌ سایت لایو ساینس گفت:« حتی اگر یک گلوله باران ناخواسته در آن ساختمان محصور شده به وجود بیاید، من فکر می‌کنم که بیشتر از این اتفاق برای متحرک کردن مقدار قابل توجهی از مواد رادیواکتیو نیاز است». وی در ادامه افزود:« برای من سخته که بخوام همچین عواقبی را تصور کنم».

لیمن گفت:« سوخت مصرف‌شده یا عناصر رادیواکتیو که برای سوخت نیروگاه استفاده می‌شد، همچنان به عناصر پایدارتر تبدیل می‌شوند و با انجام این کار، گرما را آزاد می‌کنند. جدی‌ترین نگرانی ذخیره مرطوب سوخت مصرف‌ شده است، زیرا این احتمالاً غلیظ ترین مقدار مواد رادیواکتیو در محل است. به طور کلی، سوخت هسته‌ای مصرف‌ شده هنوز جا برای آزاد کردن گرما دارد و بنابراین اگر در ذخیره مرطوب باشد، حتماً راهی برای از بین بردن آن گرما وجود دارد».

لیمن همچنین گفت:« آن سوخت مصرف شده برای چندین دهه است که در حال خنک شدن بوده و آن آزادسازی گرما چندان مهم نیست. اما با این حال، اگر اختلالی در خنک‌ سازی ایجاد شود یا اگر شکافی در استخر شکل گیرد که منجر به تخلیه آب شود، ممکن است سوخت تا جایی افزایش دما پیدا کند که شاید آتش بگیرد. این احتمالاً بزرگترین تهدید است». اگرچه وی در ادامه افزود همچین آتش گرفتنی ممکن است روزها یا هفته‌ها به طول بکشد.

یکی از نگرانی‌های اخیر افزایش سطح تشعشعات در اطراف تأسیسات بوده که به احتمال زیاد نتیجه گرد و غبار رادیواکتیو پرتاب شده توسط خودروهای نظامی است. اما به گفته لیمن، نوع گرد و غبار و دوزهای تشعشعی که اندازه گیری شده نشان می‌دهد که این نیز ممکن است چندان تهدیدی نباشد.

وی گفت:« این ذراتی گرد و غباری که پس از حرکت خودروهای نظامی معلق شده‌اند، معمولاً ذراتی هستند که کلاً متحرک نبوده یا از بین می‌رفتند. بنابراین احتمالاً ذرات سنگین‌تر خاک هستند که جای دوری نمی‌روند». او افزود که به احتمال زیاد این امر ممکن است باعث افزایش موقت سطوح تشعشعات شود و داده‌ها نشان خواهند داد که آیا صحبت‌هایش درست است یا خیر، اما با این حال گفت چنین افزایش موقت تهدیدی برای سلامت انسان نیست.

لیمن گفت: «میزان دوزی که دارند به دست می‌آورند خیلی بیشتر از میزان دوز معمول در آن منطقه نیست، اما مسلماً صد برابر دوز پس‌زمینه هر جای دیگری در جهان است؛ اما با وجود این، اگر [نیروها] زمان زیادی را در چرنوبیل سپری نکنند، این منطقه در مقایسه با خطر جان باختن در جنگ، تأثیر قابل توجهی بر سلامت آنها نخواهد داشت».

با این حال، لیمن فکر می‌کند که این رویداد نشان می‌دهد که نیروگاه‌های انرژی هسته‌ای باید احتمال جنگ را در نظر بگیرند. لیمن گفت: «پتانسیل نیروگاه‌های هسته‌ای برای مورد هدف قرار گرفتن در زمان جنگ چیزی است که واقعاً نیاز به بررسی دارد، به‌ویژه زمانی که آنها در مورد گسترش انرژی هسته‌ای به بخش‌هایی از جهان صحبت می‌کنند که در حال حاضر مناطق ناپایدارتری دارند».