مارمولک زبان آبی با ویژگیهای خاصی که دارد شاید عجیبترین موجود جهان باشد. برای شناخت بیشتر این خزنده جذاب با ما باشید.
اگر به فکر نگهداری از یک خزنده به عنوان حیوان خانگی هستید شاید بهترین گزینه مارمولک زبان آبی یا اسکینک زبان آبی باشد. آنطور که کسانی که تجربه نگهداری از این حیوان را در خانه دارند و البته با استناد به گفتههای ماریسا ناگل، مربی باغ وحش الموود پارک (Elmwood Park) در نوریس تاون ایالت پنسیلوانیا، این خزندگان زیبا، موجوداتی باهوش با شخصیتی دوستداشتنی هستند که از تعامل با انسانها لذت میبرند.
مارمولک زبان آبی
در طبیعت اسکینکهای زبان آبی در نواحی گرم و شنی یا مناطقی پوشیده از چمن و ساوانا مانند استرالیا، گینه نو و اندونزی زندگی میکنند. آنها معمولا یا با پوزه بلند خود یک گودال برای زندگی حفر میکنند یا در گودالهای حفر شده توسط مارها که خالی باشند زندگی میکنند.
ظاهر اسکینکها شباهت بسیاری به ماری با پاهای کوچک دارد و ناگل میگوید که آنها از این پاهای خاص به نفع خود استفاده میکنند. او میگوید:
پوست آبی جانوری نسبتا بیضرر است، آنها سمی نیستند و دندانهای بزرگی ندارند و در نتیجه امکانات دفاعی مهمی هم ندارد. یکی از بزرگترین تاکتیکهای دفاعی آنها این است که تظاهر به چیزی ترسناک کنند و با توجه به ظاهری که دارند معمولا در شرایط لازم حالت مار به خود میگیرند.
به گفته ماریسا ناگل، اسکینک چیزی در سر خود دارد که به آن چشم جداری میگویند و نوعی اندام حسگر نور است که میتواند هر تحرکی در بالای سر را تشخیص دهد به خصوص زمانی که سایهای از بالای سر مارمولک زبان آبی بگذرد. ناگل ادامه میدهد:
اسکینک با احساس کردن پرواز یک شکارچی بر بالای سر خود، حالت تدافعی به خود میگیرد، پاهای کوچکش را زیر بدن جمع کرده و حرکت مار را به طرفین به طور دقیقی تقلید میکند. در این حالت او زبان آبی رنگ خود را بیرون میآورد و سعی میکند شکارچیان را از خطرناک بودن خود بترساند که حرکت بسیار هوشمندانهای است.
آیا زبانِ آبی این جانور خطرناک است؟
در طبیعت معمولا رنگهای زنده به معنای سمی بودن چیزی هستند برای مثال قورباغههای درختی رنگارنگ یا قارچهای رنگی سمی هستند. به این پدیده آپوسماتیسم میگویند و اسکینک زبان آبی هم دقیقا از همین تکنیک برای ترساندن دشمنانش استفاده میکند گرچه این نوعی تقلب زیستی است و آن زبان پرجنب و جوش و زبر به هیچ وجه سمی نیست. ناگل میگوید:
دم این حیوانات این قابلیت را دارد که در صورت قطع شدن بار دیگر رشد کند.
طول بدن مارمولک زبان آبی بین 12 تا 24 اینچ (30 تا 61 سانتیمتر) است که بخش مهمی از آن یک دم بلند است. تشخیص تفاوت میان نر و ماده این جانوران نسبتا دشوار است چراکه اندامهای تناسلی در داخل بدن مخفی شده است اما اگر خیلی مشتاق به دانستن جنسیت باشید با یک آزمایش خون ساده میتوان متوجه شد.
در مورد نحوه تولید مثل هم این جانوران شبیه بسیاری دیگر از خزندگان تخمزا هستند و در نتیجه نر اسپرم را به ماده منتقل میکند و سپس تخمها بیرون میآیند و نهایتا فرزندان زبان آبی متولد میشود. ناگل میگوید:
به نظر ما همه چیز نوعی صرفهجویی در انرژی است. تخمگذاری به بدن حیوان آسیب میزند و از نظر بیولوژیکی هم پردردسر است چراکه ماده نیاز به مصرف مواد مغذی زیادی دارد.
پوستههای تخم به نظر حالتی لزج دارند اما ناگل توضیح میدهد که اینچنین نیست:
هر وقت درباره اسکینک برای کودکان صحبت میکنم همیشه از بچهها میخواهم به ناخنهای دست خود توجه کنند چراکه پوسته تخم دقیقا از همان مواد یعنی کراتین ساخته شده است.
غذای مارمولک زبان آبی چیست؟
اسکینکهای زبان آبی تقریبا همه چیزخوار هستند از انواع سبزیجات تا گوشت. ناگل میگوید:
برای اسکینکهای باغ وحش، ما سالاد بزرگی را به عنوان تغذیه اصلی مدنظر داریم و میکوشیم با انواع مختلفی از حشرات به خصوص جیرجیرکها آنها را تغذیه کنیم تا مطمئن باشیم انواع مکملها، ویتامینها و هر مواد مغذی و ضروری دیگری به بدن اسکینکها برسد. همچنین چیزی به نام Reptilink در برنامه غذایی اسکینکها قرار دادهایم که نوعی سوسیس خاص و ترکیبی از سبزیجات و گوشت است و زبان آبیها واقعا آن را دوست دارند.
اسکینک زبان آبی الموود پارک، سیدنی نام دارد و تخمین زده شده که سنی برابر 17 سال داشته باشد. در حالت اسارت، زبان آبیها معمولا تا 20 سال و یا حتی بیشتر عمر میکنند. سیدنی یکی از حیوانات مجموعه الموود پارک است که به عنوان سفیر باغ وحش با مردم ملاقات میکند. ناگل میگوید:
سیدنی برنامههای زیادی دارد که بخش مهمی از آن ملاقات با کودکان و بزرگسالان در هر سنی است. به علاوه ما برنامههای آموزشی زیادی داریم و در مورد مراقبت از حیوانات خانگی و انجام تحقیقاتی روی آنها کار میکنیم.
آیا زبان آبیها حیوانات خانگی خوبی هستند؟
ناگل میگوید گرچه زبان آبیها همه ویژگیهای لازم برای زندگی به عنوان یک حیوان خانگی را دارند اما باید در مواردی بسیار دقت کرد. او میگوید:
آنها به عنوان یک حیوان خانگی نیازهای خاصی دارند و شما باید به اینکه نور و گرمای مناسب دریافت کنند توجه داشته باشید. اگر زبان آبی کلسیم مناسب و نور دریافت نکند که به او در متابولیسم کلسیم کمک میکند ممکن است به بیماری متابولیک استخوان مبتلا شود. آنها به نور UV نیاز دارند که کمک میکند کلسیم را به چیزی ضروری برای قوی ماندن بدل کنند که به علاوه، بیماریهای مربوط به کلسیم را در بدن این جانوران درمان میکند.
همچنین از آنجایی که اسکینک زبان آبی چیزی حدود 2 فوت طول دارد (0.6 متر) احتمالا باید برای نگهداری از آنها به فکر یک تراریوم خیلی بزرگ باشید. اما در هر حال این چیزی از جذابیتهای زبان آبی کم نمی کند و قطعا از تعامل با آنها لذت خواهید برد.
ناگل ادامه میدهد:
سیدنی عاشق کشف مکانهای جدید و عاشق شکار جیرجیرکها است. با وجود اینکه بسیاری از مردم وقتی به جانوران فلسدار و خزندگان فکر میکنند علاقهای به داشتن آنها به عنوان حیوان خانگی ندارند اما واقعا ارتباط با خزندگان کار سختی نیست. به خصوص اسکینک زبان آبی با شخصیت جذاب و منحصر به فرد خود یکی از بهترین گزینهها است. بسیاری از مردم بلافاصله با دیدن آنها میگوید شرمنده ما نمیتوانیم با آنها کنار بیاییم اما باید بدانید کار کردن با آنها واقعا لذت بخش است و شاید بعد از مدتی خود نیز به این نتیجه برسید که آنها هوش خاصی در تعامل با انسانها دارند.