اگر فکر میکنید صفحه نمایش آیفون 14 به دلیل عدم استفاده از نرخ رفرش 120 هرتزی از رقبای اندرویدی خود ضعیف تر است، سخت در اشتباه هستید؛ چون عملکرد همین صفحه نمایش 60 هرتزی از بسیاری پرچمداران اندرویدی روان تر است!
صفحه نمایشهای 120 هرتزی در سال 2017 تحت نام تکنولوژی ProMotion به آیپد پرو آمدند. از آن زمان به بعد، علاقمندان به محصولات اپل در حال لحظهشماری برای استفاده از این صفحه نمایشها در آیفون هستند.
این در حالی است که برخی گوشیهای گیمینگ اندرویدی نظیر ریزر فون یا گوشیهای ایسوس ROG در سالهای 2017 و 2018 به صفحه نمایشهای 120 هرتزی مجهز شدند. از طرف دیگر، این وان پلاس بود که موفق شد با ارائه صفحه نمایش 90 هرتزی اولد در OnePlus 7 Pro، نخستین گوشی غیرگیمینگ با نرخ رفرش بالاتر را روانه بازار کند. این اتفاق نقطه عطفی در تاریخ صنعت گوشیهای هوشمند بود.
با این وجود اپل همانند همیشه در استفاده از تکنولوژیهای جدید در آیفونهای خود کاملا محافظهکار عمل کرد و در حالی که صفحه نمایشهای با نرخ رفرش 90 یا 120 هرتزی در حال تبدیل شدن به اتفاقی عادی در گوشیهای اندرویدی بود، این تکنولوژی را با تاخیر فراوان به گوشیهای خود اضافه کرد.
بسیاری از کارشناسان مطرح حوزه محصولات اپل، از جمله Ice Universe پیشبینی میکردند که در سال 2020 کمپانی کوپرتینویی صفحه نمایش 120 هرتزی را به نسخه پرو از آیفون 12 اضافه خواهد کرد. با این حال این اتفاق در سال 2020 رخ نداد و اپل سرانجام سال گذشته این صفحه نمایشها را در نسخههای پرو و پرو مکس از آیفون 13 قرار داد. البته در این میان، آیفون 13 پرو و پرو مکس به پانلهای LTPO مجهز شده و قادر به ارائه نرخ رفرش متغیر شدند.
چرا حذف تکنولوژی ProMotion از آیفون 13 و 14 نکته چندان مهمی نیست؟
صفحه نمایشهای 10 تا 120 هرتزی آیفون 13 پرو عملکرد خیرهکنندهای داشتند؛ به طوری که تفاوت میان نرخ رفرش 120 هرتزی آیفون 13 پرو با یک صفحه نمایش 60 هرتزی، چه در رابط کاربری و چه در حین بازی کاملا قابل مشاهده بود. با این وجود صفحه نمایش آیفون 13 که از این نرخ رفرش بالاتر بیبهره بود هم عملکرد بسیار ایدهآلی داشت و به هیچ وجه ضعیفتر از نسخههای پرو به نظر نمیرسید.
این در حالی است که تغییر نرخ رفرش صفحه نمایش از 120 هرتز به 60 هرتز در پرچمداران دیگری نظیر پیکسل 6 پرو گوگل تاثیر کاملا محسوسی بر روی روان بودن و عملکرد صفحه نمایش داشت.
همچنین، عملکرد صفحه نمایشهای 60 هرتزی آیفون به هیچ عنوان قابل مقایسه با صفحه نمایشهای 60 هرتزی محصولات دیگری نظیر P30 پرو هواوی نبودند و گوشی اپل بسیار روانتر از هر محصول اندرویدی دیگری در بازار بود!
به خاطر همین عملکرد روان صفحه نمایشهای 60 هرتزی آیفونهای قدیمیتر است که شاید افزایش نرخ رفرش برای این گوشیها چندان ضروری به نظر نرسد.
به بیان دیگر، صفحه نمایش 60 هرتزی آیفون، عملکردی بسیار روانتر از صفحه نمایشهای 60 هرتزی دیگر گوشیهای بازار و نزدیک به محصولات 90 هرتزی را ارائه میدهد.
سوال اینجاست که کمپانی کوپرتینویی چگونه توانسته به چنین دستاوردی در گوشیهای خود برسد؟ متاسفانه پاسخ دقیق تکنولوژیک به این سئوال مشخص نیست. با این حال با نگاهی به تاریخچه آیفون و دیگر گوشیهای پرچمدار بازار شاید بتوان به این سئوال پاسخ داد.
اگر به قبل نگاه کنیم، آیفون های اپل همواره از همه نظر اعم از انیمیشنها، باز کردن و بستن برنامهها و… سریعتر و روانتر از گوشیهای اندرویدی بودهاند. بنابراین، پیش از این که بحث صفحه نمایشهای با نرخ رفرش بالاتر مطرح شود، گوشیهای اپل سطح بالاتری از روان بودن تجربه کاربری را ارائه میدادند.
به عنوان مثال، در بخش اسکرول کردن در رابط کاربری که نرخ رفرش بالاتر، مهمترین تاثیر خود را در آن میگذارد، با وجود اینکه حدود پنج سال از عرضه iPhone X اپل میگذرد، هیچ یک از محصولات اندرویدی حتی نتوانستهاند تجربهای نزدیک به آن را ارائه دهند! حتی بهینهسازیهای چشمگیر نرم افزاری و تعبیه تکنولوژیهای پیشرفتهای نظیر نرخ رفرش بالاتر نیز نتوانسته حس کاربری روانتر آیفونها را به گوشیهای اندرویدی بیاورد.
بر این اساس، عملکرد روانتر یک گوشی تنها متاثر از نرخ رفرش بالاتر صفحه نمایش آن نیست و بهینهسازیهای نرم افزاری نیز نقش مهمی در ارائه تجربهای روانتر دارند.
در این راستا، سمیر سامات، نایب رییس بخش مدیریت محصولات اندروید، سال گذشته اظهار نظر جالبی در خصوص عملکرد سیستم عامل اندروید ارائه کرد:
در سیستم عامل اندروید، در هر لحظه چندین بخش مختلف در صدد ارتباط برقرار کردن با سیستم عامل هستند و همین امر باعث مشاهده لگهای ناخواسته در محصولات اندرویدی میشود. ما توانستیم با بهینهسازی این مساله، انیمیشنهای بسیار روانتری را در اندروید ارائه دهیم.
منظور این مدیر گوگل از بهینهسازی ارتباط میان بخشهای مختلف اندروید، اعمال کنترل شدیدتری بر روی فرآیندهایی چون سرور سیستمی اندروید، پنجره فعالیتها و مدیریت پکیجهاست.
به گفته سامات، اپلیکیشنهای پسزمینه اندروید همواره در حال ارتباط برقرار کردن با یکدیگر هستند و این امر باعث کندتر شدن زمان پاسخگویی سیستم عامل اندروید به یک ورودی ساده کاربر میشود. همین اتفاق باعث میشود که در بسیاری اوقات شاهد مشاهده لگهایی در رابط کاربری این سیستم عامل باشیم.
این قضیه طبیعتا هیچ ارتباطی به نرخ رفرش صفحه نمایش و یا حتی نرخ نمونه برداری لمسی ندارد.
اثر نرخ نمونه برداری لمسی در روان بودن عملکرد گوشیهای هوشمند چیست؟
در حال حاضر تقریبا تمامی گوشیهای پرچمدار و حتی میان رده اندرویدی از نرخ نمونه برداری لمس 240 هرتز بهره میبرند. این عدد در حقیقت تعداد دفعاتی در ثانیه است که پانل یک صفحه نمایش برای دریافت ورودی لمسی از کاربر رفرش میشود. به عنوان مثال یک گوشی با نرخ نمونه برداری لمسی 120 هرتز، در هر ثانیه 120 بار به دنبال ورودی اثر انگشت کاربر میگردد.
بر خلاف محصولات اندرویدی، اپل نرخ نمونه برداری لمسی آیفونها را به طور رسمی اعلام نمیکند. با این حال، گزارشهای پیشین نشان دادهاند که یک آیفون با صفحه نمایش 60 هرتز، نرخ نمونه برداری 120 هرتزی دارد. از سوی دیگر نرخ نمونه برداری آیفونهایی که به تکنولوژی ProMotion مجهز هستند، احتمالا 240 هرتز است.
این عدد در مقایسه با بسیاری پرچمداران یا حتی میان ردههای اندرویدی نیز عدد پایینتری است. با این حال، یک گوشی پیکسل 6 پرو در مقایسه با یک آیفون 13 و یا حتی یک آیفون 8 بسیار کندتر و سنگینتر احساس میشود!
آیفون 14 و 14 مکس؛ بی خیال صفحه نمایش 120 هرتزی!
در پایان باید به این نکته اشاره شود که تصمیم اپل برای استفاده از صفحه نمایشهای 120 هرتزی قطعا نظرات متفاوتی را در میان کاربران در پی خواهد داشت. طبیعتا بسیاری کاربران از این که اپل بین مدلهای مختلف یک نسل از آیفونهای خود فرق میگذارد، ناراحت خواهند شد.
در این شرایط به نظر میرسد استفاده از صفحه نمایشهای 90 هرتزی در نسخههای معمولی و مکس از آیفون بتواند توازن مناسبی را میان صفحه نمایشهای کنونی 60 هرتزی این محصولات و صفحه نمایشهای ProMotion ایجاد کند. با این وجود احتمالا این اتفاق در آیفون 14 رخ نخواهد داد و باید در سال 2023 منتظر رخ دادن این اتفاق باشیم.
البته همان طور که در این متن اشاره شد، صفحه نمایش آیفون 14 با نرخ رفرش 60 هرتزی خود، عملکرد بسیار روانتری در مقایسه با دیگر محصولات 60 هرتزی بازار خواهد داشت و کاملا قادر به رقابت با گوشیهای با صفحه نمایش 90 هرتزی خواهد بود. ممکن است باور این قضیه برایتان کمی دشوار باشد! اگر این چنین است، کافیست یک آیفون 13 را در کنار یک پیکسل 6 پرو قرار دهید و چند دقیقه با هر دوی آنها کار کنید!
به این ترتیب نتایج بحث این متن به صورت زیر خواهد بود:
- به دلیل تفاوتهای ساختاری سیستم عاملهای اندروید و iOS، گوشیهای اندرویدی بیش از آیفون به صفحه نمایشهای با نرخ رفرش بالاتر نیاز دارند. همچنین، نرخ اثر نرخ رفرش بالاتر صفحه نمایش در گوشیهای اندرویدی کاملا مشهودتر از آیفونهاست.
- صفحه نمایش 60 هرتزی آیفون 14 از حیث روان بودن، عملکردی همتراز با یک صفحه نمایش 90 هرتزی دارد.
- اگر بین خرید نسخههای مختلف آیفون 13 یا آیفون 14 مردد هستید، تنها به دلیل صفحه نمایشهای ProMotion نسخه پرو را انتخاب نکنید! حتی نرخ رفرش متغیر آیفونهای پرو نیز دلیل موجهی برای انتخاب آنها نیست. بر اساس بررسیهای انجام شده، نسخه استاندارد iPhone 13 که به صفحه نمایش ProMotion مجهز نیست، در مقایسه با آیفون 13 پرو عمر باتری بیشتر دارد!