اخیرا گنجینههایی باستانی از سکه های طلای رومی در انگلستان کشف شده که به آشنایی هرچه بیشتر با تاریخچه درگیری روم و انگلستان کمک میکند.
انباری از سکههای طلا که در زمینهای کشاورزی بریتانیا دفن شده بود، توجه کارشناسان سکه را به خود جلب کرده است. آنها معتقدند که این گنجینه به امپراتوری روم مرتبط است.
تاکنون فلزیابها توانستهاند 11 سکه را در منطقهای دورافتاده از مزرعهای در نورفولک، یک شهرستان روستایی در نزدیکی سواحل شرقی انگلستان کشف کنند. کارشناسان امیدوارند که در آینده بتوان تعداد بیشتری از این سکهها را کشف و بررسی کرد.
در سال 2017 و پس از اینکه کشاورزان محلی، شخم زدن خاک را در انتهای فصل برداشت به پایان رساندند و این زمینها را برای اکتشاف ایده آل ساختند، دیمون و دنیس پای، فلزیابهای محلی، اولین سکههای طلا را پیدا کردند.
آدریان مارسدن، سکهشناس در شورای شهرستان نورفولک که در سکه های روم باستان تخصص دارد، میگوید: «سکهها به صورت پراکنده در اطراف خاک شخم زده یافت شدند؛ خاکی که سال به سال خرد میشود و باعث میشود که مواد دائما برگردانده شوند و در نهایت به سطح زمین بیاید. برادران پای در سال اول، چهار سکه، سال بعد یک سکه و سپس چند سکه دیگر در سال بعد پیدا کردند. آنها به من گفتند که فکر میکنند آخرین سکه را پیدا کردهاند، اما من همیشه میگوییم که بعید است. آنها به آرامی به سطح میآیند. من فکر میکنم که تعداد بیشتری سکه وجود دارد».
مارسدن گنجینهی «استثنایی» سکههای طلا را متعلق به زمانی بین قرن اول، قبل از میلاد مسیح و قرن اول پس از میلاد میداند. جالب است که تمام سکهها قبل از فتح رومیان ضرب شدهاند؛ یعنی زمانی که بریتانیا در سال 43 میلادی، پس از تهاجم چهارمین امپراتور روم، یعنی کلودیوس توسط نیروهای رومی اشغال شده بود.
این موضوع سوالاتی را ایجاد میکند: چگونه سکهها، سالها قبل از ورود نیروهای رومی به یک مزرعه ختم شدهاند؟ در حالی که مارسدن میگوید هیچ راهی برای اطلاع دقیق از واقعیت وجود ندارد، او معتقد است که چند توضیح منطقی برای دفن گنجینه در این منطقه وجود دارد.
مارسدن به لایو ساینس گفت: «مشخص است که [سکهها] قبل از تهاجم در داخل این زمین دفن شدهاند. ممکن است آنها نوعی پیشکش به خدایان بوده باشند، اما به احتمال زیاد کسی آنها را به قصد بازیابی در سالهای بعد، دفن کرده است. در آن زمان، طلا اغلب برای تجارت مورد استفاده قرار میگرفت. بنابراین احتمال دارد که یک قبیله محلی، سکهها را به دست آورده باشد و شاید قصد داشتند از آنها برای کارهای دیگر، مانند ذوب کردن برای ساخت جواهرات استفاده کنند».
زمین کشاورزی که سکه های رومی در آن پیدا شده، در منطقهای قرار دارد که زمانی تحت سلطهی «ایسنیها»، قبیلهای از سلتهای بریتانیا قرار داشته است. در طول تهاجم رومیان، رهبر قبیله، یعنی ملکه بودیکا، شورشی را علیه نیروهای رومی رهبری کرد و در سال 60 پس از میلاد سعی در بیرون راندن آنها از سرزمین خود داشت. اگرچه شورشیان در ابتدا به پیروزی رسیدند، اما قدرت آنها در حد مقابله با ارتش عظیم روم نبود و در نهایت در جریان نبردی که از آن به عنوان «نبرد خیابان واتلینگ» یاد میشود، به طور کامل شکست خوردند. به گفته مورخ رومی باستان، پوبلیوس کورنلیوس تاسیتوس، این شکست باعث شد تا ملکه خودکشی کند. با این حال، یکی دیگر از مورخان روم باستان، کاسیوس دیو، ادعا میکند که بودیکا بر اثر بیماری درگذشت.
در مقالهای که توسط مارسدن نوشته شده و در شماره اخیر نشریه فلزیاب «محقق» منتشر شده است، او توضیح میدهد که دو نوع سکهی طلا در این منطقه کشف شده است: یک نوع با پرتره آگوستوس سزار، اولین امپراتور روم، همراه با گایوس و لوسیوس، نوهها و وارثان تاج و تختش در پشت سکه ضرب شده است (جالب است بدانید که هر دو نوه قبل از اینکه بتوانند لباس ارغوانی سلطنتی را بپوشند و امپراطور شوند، از دنیا رفتند). نوع دوم هم شامل تصویر آگوستوس در یک طرف و تصویر گایوس سوار بر اسب در پشت سکه میشود.
«در نیمهی دوم سلطنت آگوستوس، زمانی که موقعیت او تثبیت شد، ضرب انواع [سکهها] با اشاره به جانشینان او افزایش یافت؛ این موضوع در ضرب سکههای گسترده برای نوههایش، گایوس و لوسیوس سزار، صدق میکند. مارجانکو پیلکیچ، سکه شناس و دستیار پژوهشی در کابینه سکه بنیاد آلمان که در تیم پژوهشی حضور نداشت به لایو ساینس گفته: «آنها به عنوان جانشینان منتخب آگوستوس روی سکه های رومی حکاکی شدهاند، که با کتیبه PRINC(ipes) IVVENT(utes): اولین در میان جوانان نشان داده شده است».
ضمنا هر یک از سکهها دارای یک فرورفتگی کوچک در بالایشان هستند که نشان میدهد، شخصی سکهها را از نظر اعتبار و واقعی بودن، مورد آزمایش قرار داده است. احتمالا این کار بلافاصله پس از ضرب شدن سکهها انجام شده است. مارسدن گفت: «سکهها از جنس طلای 20 عیار و باکیفیت هستند. اگر آنها بیشتر در خاک می چرخیدند، انتظار میرفت که بیشتر فرسوده شوند، اما اینطور نیست». پیلکیچ اضافه کرد که سوراخ کردن سکههای طلا در امپراتوری روم – جایی که جعل سکه به فراوانی دیده میشد – رایج بود.
پیلکیچ گفت: «[بعضی از سوراخها را میتوان] حتی روی پرترهی آگوستوس مشاهده کرد. این امر باعث میشد تا مردم متوجه شوند که آیا این سکه واقعا از جنس طلا بوده است و یک سکهی برنزی طلاکاری شده نیست.
علاوه بر سکه های طلایی رومی که اخیرا کشف شده، فلزیابها موفق شدهاند در طول زمان، گنجینههای دیگری از آثار رومی را در این منطقه کشف کنند که شامل ۱۰۰ سکه آلیاژ مس، دو «دیناری» (سکههای نقره رومی)، سنجاقها و … میشود. بر اساس برآورد مارسدن، سکههای طلا به طور کلی، حدود 20 هزار پوند (25 هزار دلار آمریکا) ارزش دارند. به تازگی موزه بریتانیا توانسته این سکهها را به عنوان بخشی از مجموعه دائمی خود به نمایش بگذارد.
تمام یافتههای جدید در چاپ ماه می نشریهی «محقق» قابل مطالعه است.