سولانا بهتر است یا کاردانو؟ ضمن معرفی قابلیت های سولانا و کاردانو برای توسعه برنامه های دیفای، به مقایسه تفاوت های هر کدام میپردازیم.
بسیاری از اپلیکیشنهای غیر متمرکز، اتریوم را برای توسعه برنامههای خود انتخاب میکنند. اما دیگر شبکههای بلاک چینی چطور؟ در این مطلب، به مقایسه تفاوتها و شباهتهای کاردانو و سولانا، دو قاتل بزرگ اتریوم پرداخته و ویژگیهای هر کدام برای توسعه برنامههای دیفای را بررسی میکنیم.
تا سال 2027، بازار جهانی بلاک چین به ارزش 69 میلیارد دلار خواهد رسید. امروزه، بلاک چین در صنایع بسیاری کاربرد داشته و بیش از 70 میلیون کیف پول رمز ارزی تا کنون ساخته شده است. فناوری میتواند انقلابی در دولتها، امور مالی، بیمه و امنیت هویت شخصی ایجاد کند. مطالعه بلاک چینهای مختلف ما را به این امر واداشته است تا دو شبکه بزرگ و شناختهشده Solana و Cardano را از حیث تفاوت و شباهت مقایسه کرده و ویژگیهای هر کدام برای تبدیل شدن به قاتل اتریوم در حوزه دیفای را بررسی کنیم.
مقایسه سولانا و کاردانو و اتریوم؛ تفاوت ها و شباهت ها
با اینکه فناوری بلاک چین جدید است، اما تا کنون 3 نسل را به خود دیده است. اما این به معنی موفقیت کمتر نسل بعدی نسبت به قبلی خود نیست. 3 نسل بلاک چینی که تا کنون ظهور کردهاند عبارتند از:
- نسل اول: بیت کوین
- نسل دوم: اتریوم
- نسل سوم: کاردانو، سولانا و پولکادات
جامعه کریپتو عموما رمز ارزهای محلی متعلق به بلاک چینهای نسل سوم را «قاتل اتریوم» مینامد. این ارزهای دیجیتال دارای ویژگیهایی نظیر تمرکززدایی، امن، مجهز به قراردادهای هوشمند (Smart Contract)، پلتفرم اپلیکیشن غیرمتمرکز (DApp)، مقیاسپذیری برای تراکنشهای سریع و ارزان و همچنین یکپارچگی با دیگر بلاک چینها هستند.
سولانا، کاردانو و پولکادات تا چندی پیش همگی در جمع 10 ارز دیجیتال برتر بازار از نظر مارکت کپ (ارزش بازار) بودند، اما پولکادات با از دست دادن جایگاه خود به دوج کوین، اکنون در رتبه یازدهم ایستاده است. هر سه این شبکهها بهعنوان «قاتلان اتریوم» معرفی شدهاند. بنابراین با توجه به تفاوت های سولانا، کاردانو و اتریوم، پیدا کردن بهترین بلاک چین میتواند سخت باشد.
اتریوم چیست؟
اتریوم در سال 2015 توسط یک برنامهنویس کامپیوتر بهنام ویتالیک بوترین راهاندازی شد. بیش از 250 نفر از اعضای اتحادیه Enterprise Ethereum Alliance از جمله اینتل، جیپی مورگان و مایکروسافت، بخشی از جامعه توسعهدهندگان اتریوم هستند. قیمت ارز دیجیتال محلی این شبکه بهنام اتر (ETH) نیز در سال 2015 و ابتدای عرضه 0.311 دلار بود و سال گذشته تا 4,800 دلار رشد کرد.
اتریوم اولین پلتفرم بلاک چینی غیر متمرکزی است که یک شبکه همتابههمتای قادر به اجرا و اعتبارسنجی امن کدهای قراردادهای هوشمند را ساخته است. اسمارت کانترکتها به کاربران اجازه میدهند تا بدون نیاز به یک شخص مرکزی معتمد، با یکدیگر تعامل داشته باشند. توسعهدهندگان نیز میتوانند با استفاده از ماشین مجازی اتریوم (EVM) و زبان برنامهنویسی مختص به این شبکه بهنام سالیدیتی (Solidity)، قراردادهای هوشمند را توسعه دهند.
قدرت اصلی اتریوم با در نظر گرفتن قابلیت پشتیبانی از اسمارت کانترکتها، توانایی ایجاد تمرکززدایی واقعی است. در نتیجه، ضعف اصلی این شبکه، زمان و هزینه بالای پردازش تراکنشها به نسبت دیگر پلتفرمها است.
اتر دومین ارز دیجیتال بزرگ بازار محسوب میشود و بستر آن، اتریوم، پراستفادهترین پلتفرم برای توکنهای غیر مثلی (NFT)، دیفای و دیگر موارد است. در تصویر زیر، مقایسه بین تعداد پروژههای روی اتریوم، سولانا، کاردانو و پولکادات را مشاهده میکنید:
طی سالهای گذشته، بزرگترین بازیکنان رمز ارزها با نقدهای فزایندهای نسبت به تاثیرات محیطی مخرب خود مواجه شدهاند. بر اساس محاسبه مصرف انرژی در روز 27 می 2022 (6 خرداد 1401)، مصرف سالانه اتریوم 87.29 تراوات-ساعت انرژی تخمین زده شده که معادل کل مصرف کشور فنلاند است. هر تراکنش اتریوم بهطور متوسط به 210.16 کیلووات-ساعت برق نیاز دارد که معادل مصرف یک هفته یک خانه معمولی در ایالات متحده است. از زمان انفجار حوزه ان اف تی در سالهای اخیر، رمز ارز اتر نیز به مرکز توجهات برای خرید و فروش تبدیل شده است.
بنابراین، در مقایسه با اتریوم، شبکههای جایگزین بلاک چینی در پردازش تراکنشها سریعترند. انتظار میرود پیادهسازی مکانیزم اثبات سهام (PoS) کارایی اتریوم را افزایش داده و آن را به یک شبکه دوستدار محیط زیست تبدیل کند. الگوی اثبات سهام روشی برای اعتبارسنجی تراکنشها و تولید کوینهای جدید است که برخلاف فرآیند استخراج، به قدرت محاسبات بالا نیاز ندارد.
از تفاوت های عمده و اصلی اتریوم در مقایسه با دیگر شبکهها نظیر کاردانو و سولانا عبارتند از:
- اولین پلتفرم کاملا غیر متمرکز
- چارچوب متن باز
- استفاده از قراردادهای هوشمند قدرتگرفته از ETH
- قابلیت انجام تراکنشهای جهانی
- استخراج سریع
- عدم نیاز به سرور توسط یک واحد مرکزی
- محدودیت انجام تعداد تراکنشها
- پرهزینه بودن تراکنشها
کاردانو چیست؟
کاردانو یک پلتفرم بلاک چینی و ششمین رمز ارز باارزش بازار است که در سپتامبر 2017 (شهریور 96) توسط چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، همبنیانگذار اتریوم، راهاندازی شد. کاردانو اولین شبکه بلاک چینی بزرگ مبتنی بر اثبات سهام است. امروز، ارزش بازار توکن محلی این شبکه به نام ادا (ADA) از 17 میلیارد دلار فراتر رفته است. این بلاک چین بهعنوان یک پلتفرم منعطف، پایدار و مقیاسپذیر برای اجرای قراردادهای هوشمند ساخته شده است که اجازه توسعه برنامههای امور مالی غیر متمرکز و موارد دیگر را میدهد.
هدف کاردانو، تبدیل شدن به بهترین پلتفرم دوستدار محیطزیست است. این شبکه از یک مکانیزم اثبات سهام منحصربهفردی بهنام اوروبوروس (Ouroboros) استفاده میکند. اوروبوروس بههمراه یک بهبود بهنام هایدرا (Hydra)، زمان تکمیل تراکنشها را به «لحظه» رسانده است. پیادهسازی هایدار اوروبوروس، مقیاسپذیری را افزایش خواهد داد و ساخت زنجیرههای جانبی یا همان ساید چینها (Sidechain) را امکانپذیر خواهد کرد. از نظر تئوری، این مکانیزم میتواند توان عملیاتی کاردانو را به 1 میلیون تراکنش در ثانیه (TPS) برساند که در مقایسه با اتریوم و سولانا بسیار بالاتر است.
کاردانو امنیت و پایداری غیرموازیشدهای را برای برنامههای غیر متمرکز، سیستمها و جوامع به ارمغان آورده است. بنابراین کاربران میتوانند از طریق ساید چینها تراکنشهای بین شبکهای را انجام دهند. زنجیرههای جانبی شبکههای متفاوتی هستند که به بلاک چین اصلی متصل میشوند. ایجاد یک ارتباط و پیوند بین دو شبکه، قابلیت انتقال توکن بین آنها را فراهم میکند.
دو لایه در شبکه کاردانو وجود دارد: لایه تسویه (CSL) و لایه محاسبات (CCL). لایه CSL حاوی دفتر کل حسابها و موجودیهاست. لایه CCL هم جایی است که تمام محاسبات برای اپلیکیشنهای در حال اجرا روی این بلاک چین از طریق عملیات قراردادهای هوشمند انجام میشود. تقسیم کاردانو به دو لایه به این شبکه کمک میکند تا 1 میلیون تراکنش را در ثانیه پردازش کند. این پلتفرم در سپتامبر 2021 (شهریور 1400) از پشتیبانی اسمارت کانترکتها خبر داد. این اکوسیستم هنوز در مرحله توسعه است.
عدم قابلیت استخراج کاردانو (ADA) ویژگی است که این ارز دیجیتال را به یک رمز ارز «دوستدار محیط زیست» تبدیل میکند و باعث تسریع تراکنشهای آن نسبت به اتریوم میشود. بر اساس این مدل، هولدرهای این رمز ارز میتوانند نسبت به مسیر آتی شبکه اظهار نظر کنند.
از کاردانو در پروژههای دنیای واقعی نظیر ردیابی و پیگیری تولید محصولات کشاورزی تازه، شناسایی محصولات تقلبی و گواهینامههای آموزشی غیرقابل دستکاری استفاده میشود.
از تفاوت های عمده و اصلی کاردانو در مقایسه با دیگر شبکهها نظیر اتریوم و سولانا عبارتند از:
- اولین بلاک چینی که بر اساس یک مدل تحقیقمحور توسعه داده شد
- استفاده از یک مکانیزم اثبات سهام بدیع بهنام اوروبوروس
- پلتفرم قرارداد هوشمند قدرتگرفته از رمز ارز ADA
- یک ارز دیجیتال دوستدار محیط زیست
- هزینه پایین تراکنشها
- مقیاسپذیری بالاتر
سولانا چیست؟
سولانا یک پلتفرم قرارداد هوشمند قدرتگرفته از رمز ارز SOL است. سولانا مختص میزبانی از برنامههای غیر متمرکز طراحی شده است. پلتفرم نام برده از این حیث شبیه به بلاک چینهای دیگر نظیر اتریوم و کاردانو است.
سولانا توسط مهندس نرم افزاری بهنام آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) در سال 2020 راهاندازی شد. این شبکه با ارائه کارمزد تراکنش پایینتر و سرعت عملیات بالاتر، قادر به پشتیبانی از 50,000 تراکنش در ثانیه است که نسبت به 30 TPS اتریوم عدد بسیار بالاتری محسوب میشود. هر تراکنش سولانا کسری از یک سنت هزینه دارد.
این شبکه با ترکیب الگوریتمهای اثبات سهام و اثبات تاریخچه (PoH) به اجماع میرسد. سولانا ترتیب قابل تاییدی از رویدادها را توسط زدن مهر زمانی روی تراکنشهای ورودی درست میکند که باعث تسریع مخابرهها در شبکه میشود. این بلاک چین سریع و ارزان است که به پذیرش گسترده آن منجر شده است. علاوه بر این، ارز دیجیتال SOL نیز بهخاطر عدم تکیه بر انرژی برای تامین امنیت تراکنشها، یک شبکه دوستدار محیط زیست محسوب میشود.
هر روزه توسعهدهندگان و هنرمندان بیشتری سولانا را برای ساخت پروژههای خود انتخاب میکنند. در حال حاضر بالای 350 برنامه غیر متمرکز روی این شبکه ساخته شده است که قابلیت ادغام آنها با توکن دیگر شبکهها وجود دارد. در کل، 1,300 پروژه بلاک چینی شامل مجیک ایدن (Magic Eden) و سولانارت (Solanart) روی سولانا کار میکنند که جز بزرگترین بازارچههای خرید و فروش NFT هستتند.
ارز دیجیتال SOL این شبکه همچنین جایگاه نهم رمز ارزهای برتر بازار از نظر مارکت کپ را به خود اختصاص داده است. کاربران با استفاده از استیبل کوینهایی نظیر USDC میتوانند از طریق برنامه Solana Pay هزینه کالاها و خدمات را بپردازند.
از جمله شناختهشدهترین سرمایه گذاران در فضای رمز ارزها آلامدا ریسرچ (Alameda Reseach)، هورویتز (Horowitz) و پالیچین (Polychain) هستند که از پروژه سولانا نیز حمایت کردهاند. به باور تحلیلگران، این پروتکل تازه چرخه رشد خود را آغاز کرده و طی چند سال آینده از ارزش بازار اتریوم پیشی خواهد گرفت.
از تفاوت های عمده و اصلی سولانا در مقایسه با دیگر شبکهها نظیر اتریوم، کاردانو و پولکادات عبارتند از:
- بلاک چینی با عملکرد بسیار بالا
- اجماع اثبات سهام و اثبات تاریخچه
- تراکنشهای سریع و کارمزد پایین
- برنامههای کاربرپسند
- قراردادهای هوشمند و ان اف تیها
- تاثیر مثبت بر محیط زیست
- قادر به پردازش بالای 50,000 تراکنش در ثانیه
نتیجهگیری؛ سولانا بهتر است یا کاردانو؟
مقایسه سولانا و کاردانو نشان داد هر دوی آنها شبکههای بلاک چینی قرارداد هوشمندی هستند که مزیتهای بسیاری نسبت به اتریوم دارند. هر دوی اینها از پروژههای بلاک چینی نوآورانه محسوب میشوند که از تکنولوژیهای پیشرفته بهره برده و طی سالهای گذشته به دستاوردهای بزرگی رسیدهاند.
کاردانو با توسعه آهستهتر اما مکانیزم اعتبارسنجی اثبات سهام منحصربهفرد خود، پیشروی تمرکززدایی است. سولانا یک محصول فناورانه بهتر و یکی از سریعترین و ارزانترین بلاک چینها با یک شبکه نسبتا غیر متمرکز است.
علیرغم ارزیابیهای بسیار خوشبینانه، سولانا و کاردانو بدون نقص نیستند. سولانا از زمان راهاندازی 6 بار تا کنون با قطعی شبکه مواجه شده است. کاردانو نیز برخلاف شهرت خود بهعنوان یک «بلاک چین آکادمیک و دانشگاهی»، تحت بازنگریها و آزمایشهای شدید بوده است.
سرمایه گذاری در سولانا و کاردانو میتواند بر اساس نیاز کاربر اقدام بسیار خوبی باشد. با کاردانو، قابلیت ردیابی محصولات کشاورزی، تایید اعتبارها و ارزیابی محصولات تقلبی وجود دارد. در طرف مقابل، اکوسیستم برنامههای غیر متمرکز و محصولات دیفای سولانا به راحتی کاردانو را پشتسر گذاشته و گزینه بهتری نسبت به اتریوم در آینده نزدیک خواهد بود.