شنیده ها حاکی از این است که نسخه ایرانی تندر 90 با موتور روسی در راه بازار ایران است. جزئیات این خبر را در ادامه بخوانید.
از سال 1397 بود که رفته رفته واردات خودروهای خارجی به کشور ممنوع و تحریمهای آمریکا علیه ایران اعمال شد. شرکتهای خودروسازی در طی آن سالها بار سفر از کشور ما بستند و برای مدتی نامعلوم ایران را به مقصد کشورهای خودشان ترک کردند.
نسخه ایرانی تندر 90 با موتور روسی در راه است
خسارتهای زیادی به دلیل تحریم به صنعت خودروسازی ما وارد شد. یکی از بزرگترین خساراتی که مسبب آن تحریم بود، حذف تندر 90 از خط تولید ایران خودرو و پارس خودرو بود. البته تولید این محصول از سال 1398 متوقف شد، ولی فایدهای نداشت؛ چرا که خودروهای تندر 90 فروخته شده همین زمستان گذشته و با کلی تأخیر به دست مشتریان رسید.
پس از این که ایران تحریم شد و شرکتهای بزرگ خودروسازی نظیر رنو از ایران رفتند، ایران خودرو و سایپا راه خود را از هم جدا کردند و برای این که بتوانند تعهدات خود را در قبال مشتریان و حوالهداران به سرانجام برسانند تلاش کردند به هر قیمتی که شده تندر 90 را به خطوط تولیدی خود بازگردانند، ولی شرایط طوری نبود که این مهم تحقق یابد.
دو مورد از مهمترین موانعی که در راهاندازی مجدد خط تولید این محصول وجود داشت، مشکل در تأمین قوای محرکه یا پیشرانه این خودرو و نداشتن استانداردهای 85 گانه بود. به تازگی وزارت صمت اعلام کرده که قرار است به کمک روسها خودروی تندر 90 مجددا روانه بازار داخلی شود.
تلاشهای بیسرانجام برای بازگشت تندر نود
گفتنی است که در ابتدای همکاری خودروسازان ایرانی با شرکت رنو، قرار بود که شرکت مذکور علاوه بر تولید این خودرو در ایران، دانش تولید موتور آن را در اختیار صنعت خودروسازی ما قرار دهد و توافقاتی نیز با وزارت صمت در این خصوص انجام شده بود؛ اما متاسفانه پس از گذشت 12 سال از تولید این خودرو در کشور، فناوری تولید موتور KM4 منتقل نشد.
تنها چیزی که در ایران به تولید میرسید، بخشی از این پیشرانه در شرکت مگاموتور بود. هماکنون سالهاست که ایران خودرو و سایپا نمیتوانند رنو تندر 90 را تولید کنند، چرا که دانش تولید پیشرانه آن را در اختیار ندارند و خود کمپانی رنو هم فعالیتهایش در ایران را به حالت تعلیق درآورده است.
مشکل دیگر تولید رنو تندر نود در شرایط فعلی این است که سازمان استاندارد ایرادهایی را برای این محصول مطرح کرده و تأکید کرده در صورت تولید مجدد باید برطرف شوند. از جمله این ایرادها میتوان به نداشتن استاندارد آلایندگی یورو 5، استاندارد تصادف عابر پیاده، فقدان سیستم کنترل پایداری و عدم تجهیز به چراغ روشنایی روز یا دی لایت اشاره کرد. بنابراین اگر روزی این خودرو بخواهد با همان شرایط قبلی وارد بازار شود و به تولید برسد، باید مشکلات مذکور را حل کند.
گروه خودروسازی سایپا در آذر ماه سال 1400 تصویری تازه از محصول جدید خود که فیس لیفت تندر 90 محسوب میشود را منتشر کرد. در این پروژه جدید گروهی از دانشگاه علم و صنعت نیز با سایپا همکاری میکردند و آنها قصد داشتند تغییراتی در این خودرو اعمال کنند و امکانات و ظاهر آن را ارتقا بخشند. از طرفی نکته مهمتر این که فکری به حال تجهیزات ایمنی آن بکنند.
اوایل که سایپا تصمیم به تولید این خودرو گرفته بود، قرار بر این شد که در فاز نخست تولید از پیشرانه M15TC استفاده شود. این پیشرانه قبلا روی سایپا شاهین تعبیه شده بود و حالا چون مشتریان از این موتور روی شاهین دل خوشی ندارند، با عدم استقبال صاحبان آن روبهرو شدهاند. لازم به ذکر است که عیب این پیشرانه ضریب ایمنی و استهلاک بالای آن است.
در کنار خودروسازی سایپا، ایران خودرو نیز تلاش کرده تا پروژه داخلی سازی تندر را استارت بزند و در اولین گام سعی کرده دو پیشرانه EF7 و TU5 را روی تندر کار بگذارد. ایران خودرو اعلام کرده که پس از انجام تستهای فراوانی که روی این دو پیشرانه صورت گرفته، سرانجام سازگاری موتور TU5 با تندر 90 بیشتر از پیشرانه EF7 بوده است. همچنین این موتور در قسمت توانایی حرکتی، مصرف سوخت و استهلاک کم عملکرد خوبی از خود نشان داده است.
نتیجه تمام اقدامات سایپا و ایران خودرو ناتوانی در تولید یک پیشرانه جدید برای تندر 90 بود. از طرفی سایپا موفق نشد پیشرانه مناسبی را برای این خودرو تأمین کند و ایران خودرو نیز بر سر هزینههای بازطراحی ال 90 مشکلات زیادی داشت. در این شرایط وزارت صمت میانه دو خودروساز را گرفت و تلاش کرد تا آنها با یکدیگر قرارداد مشترک همکاری برای تولید تندر 90 منعقد کنند.
قرارداد مذکور در خرداد ماه سال 1401 به امضای طرفین قرارداد رسید و قرار بر این شد که سایپا و ایران خودرو تولید P90 را آغاز کنند. بد نیست بدانید که وقتی برجام به توافق و نتیجه رسیده بود، شرکت سیتروئن با سایپا قرارداد بستند و نارنجیپوشان موفق شدند امتیاز فنی ساخت موتور TU5 را بگیرند. متاسفانه سایپاییها نتوانستند به علت کمبود سرمایه کافی زنجیره تأمین آن را فراهم کنند و مجبور شدند برای از دست نرفتن این موقعیت، با ایران خودرو مشارکت و همکاری کنند.
اگرچه ایران خودرو و سایپا قرارداد تولید پی 90 را بستهاند، اما به نظر میرسد در سال جاری ایران خودرو توانایی تولید پیشرانه این محصول را برای سایپا ندارد. وزارت صمت در سال جاری به این دو خودروساز امر کرده که باید میزان تیراژ خودرو را به طرز قابل توجهی افزایش دهند و به نظر نمیرسد که آبیپوشان جاده مخصوص بتوانند با این حجم از درگیری برای محصولات قدیمی خود، موتور جدید تولید کنند.
همچنین لازم به ذکر است که طی قراردادی که سایپا با ایران خودرو دارد، در سال جاری ایران خودرو موظف است تنها 10 هزار نسخه از پیشرانه تی یو فایو خود را به سایپا بدهد تا روی شاهین قرار بگیرد. بنابراین همانطور که اشاره شد، امکان تولید این حجم از پیشرانه برای ایران خودرو وجود ندارد و امیدواریم که از سال آینده بتواند به این برنامه برسد.
روسیه وارد میدان میشود
متاسفانه بازار داخلی ما به علت تحریم از هر چه برند خارجی است، محروم شده ولی در عوض همسایه ما روسیه شرایط بهتری دارد. طی سالهای اخیر شرکت فرانسوی رنو موفق شده در روسیه غوغا به پا کند و با تولید و عرضه محصولات تازه، صنعت خودروسازی این کشور را وارد مرحلهای تازه کند. در اصل فرانسویها سرمایهگذاری بزرگی روی صنعت خودروی روسیه کردند و نتیجه آن را هم دیدند.
هماکنون اگر در خیابانهای روسیه گشت و گذاری کنید شاهد محصولات این کمپانی خواهید بود. رنو پس از ورود خود به بازار روسیه با هلدینگ آوتوواز همکاری کرد و توانست برند معروف خودروسازی روسیه ینی لادا را دگرگون کند. خوشبختانه رنو اقدام به تولید محصولات باکیفیتی در روسیه کرده و سهم زیادی از بازار نیز برای آنهاست.
شرکت لادا به لطف حضور فرانسویها قوت گرفت و رشد کرد. از همین روی خودروسازان ما دنبال این هستند که بتوانند با روسها که میراثدار رنو شدهاند همکاری کنند. خوشبختانه در این مسیر همکاریهای خوبی با روسیه صورت گرفت، ولی متاسفانه هر بار بهانه تازهای برای انعقاد قرارداد داشتهاند.
اما از زمان جنگ روسیه و اوکراین ورق برگشت. روسیه زمانی که هنوز به اوکراین حمله نکرده بود، فکرش را هم نمیکرد که کشورهای غربی و خصوصا آمریکا چنین تحریمهایی علیهشان وضع کنند. وقتی که روسیه به اوکراین حمله کرد و دامنه تنشها گسترش یافت بسیاری از شرکتهای خارجی خودروسازی از خاک روسیه رفتند، ولی در این بین هیچکس نمیتوانست حدسش را هم بزند که رنو فرانسوی اقدام به ترک خاک روسیه کند.
متاسفانه در یک اقدام تعجببرانگیز شرکت رنو هم سهم 68 درصدی خود را در خاک روسیه واگذار کرد و تصمیم گرفت شرکت رنوی روسیه را به شهرداری مسکو بفروشد و پس از این اقدام از این کشور برای همیشه رفت. به نظر میرسد رنو سهم عمیق و بزرگی در صنعت خودروسازی روسیه داشته و هماکنون با خروج از این کشور، چالشهای زیادی برای روسها ایجاد کرده است.
به عبارت سادهتر در حال حاضر اغلب شرکتهای خودروسازی روسیه نمیتوانند قطعات و اجزای محصولات خود را به تنهایی تأمین کنند و یکی پس از دیگری به علت نبود قطعه به مرز تعطیلی و ورشکستگی رفتهاند. حالا پس از رکودی چندین ماهه در روسیه، بزرگترین شرکت خودروسازی این کشور یعنی لادا موفق شده برخی از خطوط تولید را راهاندازی کند و محصولاتی با امکانات کم روانه بازار نماید.
لازم به ذکر است که هماکنون چون خودروسازان روسی دسترسی به قطعات تک ندارند، خودروهایی میسازند که مجهز به امکاناتی نظیر کروز کنترل، مانیتور، ایربگ، ترمز ABS و سیستم کنترل پایداری نیستند. کشور ما نیز کمی از روسیه ندارد و مدتها است که به علت تحریمهای شدید و یکجانبه غرب نتوانسته پیشرفت زیادی داشته باشد.
خبر خوب این است که در حال حاضر برخی از شرکتهای خودروسازی داخلی موفق شدهاند پس از سالها تحریم، خسارات ناشی از آن را جبران کرده و قطعات خودرویی مورد نیاز خود را تا حدود زیادی بسازند. در این راه نهادهای دانشبنیان و دانشگاهی، نظامی و برخی از شرکتهای چینی کمکهای شایان توجهی داشتهاند و میتوان گفت هماکنون در حد رفع نیاز از طرفین غربی بینیاز هستیم.
جالب اینجا است که از زمان دولت روحانی، خودروسازان ما به دنبال همکاری با طرفین روسیه هستند، اما آنها حاضر به همکاری نشده بودند و حالا که به اصطلاح دستشان در پوست گردو مانده قصد دارند به طور جدی به همکاری با کشور ما فکر کنند. بنابراین تحریمهای وضع شده علیه روسیه بر صنعت خودروسازی آن فشار آورده و آنها را دست به دامان صنعت خودروسازی ما کرده است.
هماکنون توافق ابتدایی و اولیهای با روسیه کردهایم و وزارت صمت نیز اعلام کرده چون طرفین با سازوکار تولید خودروهای فرانسوی رنو آشنایی دارند، میتوانند تولید خودرو بر مبنای پلتفرم B0 را از سر بگیرند. همچنین وعده داده شده که روسیه بر سر تولید تندر 90 ایرانی با شرکتهای ما مساعدتهای لازم را به عمل آورند. گفتنی است که بر مبنای پلتفرم مذکور، رنو توانسته در ایران خودروهایی نظیر تندر 90 و ساندرو و در روسیه لادا ایکس ری تولید کند.
احتمال تأمین موتور تندر نود از روسیه
میدانیم که در شرایط کنونی روسیه اوضاع خوبی ندارد و مخصوصا این صنعت خودروسازی آنها است که بدون پشتوانه مانده و حال مریضی دارد. بنابراین کارشناسان خودرو معتقدند از روسیه آبی برای خودروسازی ما گرم نمیشود و نمیتوان روی کمک آنها حساب باز کرد.
از طرفی برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که روسها طی این سالها توانستهاند با دانش تولید پیشرانه شرکت رنو آشنا شوند و از آنجایی که در خط تولید ریختهگری و ماشینکاری مهارت بالایی دارند، میتوان امیدوار بود که در آیندهای نزدیک پیشرانه P90 را تأمین کنند.
البته که قرار است روسها به ما فناوری تولید پیشرانه تندر 90 را بدهند و ما هم قرار است قطعاتی نظیر ایربگ، مولتی مدیا و ماژولهای ترمز را در اختیار آنها قرار دهیم. بنابراین مبادله پایاپایی بین دو کشور صورت خواهد گرفت و کسی ناراضی نخواهد ماند.
مشخصات فنی تندر 90 جدید و آپشن های احتمالی
اگر گفتههای وزیر صمت درباره همکاری با روسیه در خودروسازی صحت داشته باشد و آنها حاضر به همکاری با ما شوند، میتوان امید داشت که پیشرانههای لادای روسیه روی تندر 90 نصب شود. هماکنون سه مدل پیشرانه روی خودروهای روسی نصب میشود که دو مدل از آنها مجهز به پیشرانه 1.6 لیتری و یکی 1.8 لیتری تنفس طبیعی است.
به نظر میرسد روسیه یکی از این سه پیشرانه را تحویل طرف ایرانی دهد و شاید هم دو مدل 1.6 لیتری روی این خودرو نصب شود. گفتنی است که این سه موتور میتوانند 106، 122 و 110 اسب بخار قدرت تولید کنند و همگی قادر به گذراندن استاندارد آلایندگی یورو 5 اروپا خواهند بود. دو نمونه از این پیشرانهها اختصاصا برای شرکت آوتوواز تهیه شدهاند و الگوی آنها موتورهای قدرتمند رنو بوده است. همچنین یکی دیگر از آنها پیشرانه جدیدتری محسوب میشود و از خانواده نیسان است.
در حال حاضر تصویر جدیدی از این خودرو منتشر نشده و تصویر فعلی مربوط به سال گذشته است. البته چندین تصویر جدید در جریان بازدید مسئولان از این پروژه منتشر شده که در مرکز تحقیقات خودروی سایپا بودهاند. در این تصاویر میتوان یک فیس لیفت مینور را دید که در نمای جلو و عقب تغییر کرده، ولی از نمای کناری دست نخورده است.
گروه خودروسازی سایپا وعده داده تمام امکانات رفاهی نسخه کنونی تندر 90 را عرضه کند و علاوه بر آن امکانات جدیدی از جمله چراغ روشنایی روز، سامانه کنترل پایداری، سیستم پایش فشار باد تایرها، کلاستر یا پشت آمپر دیجیتالی، مولتی مدیا، سامانه نمایش دنده GSI، سنسور نور، کروز کنترل و تهویه اتوماتیک را روی این محصول نصب کند.
سخن پایانی
اگر همکاری با روسیه قطعی بشود، باز هم احتمال این که در سال جاری شاهد عرضه این خودرو باشیم بعید به نظر میرسد. اصولا سازوکار تأمین پیشرانه و گیربکس کاری زمانبر است. در حال حاضر سایپا با سایر تأمینکنندگان قطعات نظیر قالبسازی بدنه، طراحی و نمونهسازی اجزای جدید داشبورد و پشت آمپر به توافق رسیده و منتظر پیشرانه و گیربکس است.
همانطور که میدانید بسیاری از اجزای این محصول با خودروی تندر 90 مشترک است و چون برای آن تیراژ بالایی در نظر گرفته شده، به نظر میرسد دارای قیمتی بین رانا پلاس و سایپا شاهین باشد. بنابراین قیمت این خودرو احتمالا کمتر از 300 میلیون تومان باشد. همچنین منوچهر منطقی، معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت اعلام کرد که ال 90 با پیشرانه جدید به خط تولید بر میگردد.