یک ساختار کریستالی الماسی منحصر به فرد و عجیب، درون یک شهاب سنگ ۵۰ هزار ساله کشف شدهاست که کاربردهای بالقوه زیادی دارد.
یک شهاب سنگ ۵۰ هزار سال پیش به زمین برخورد کرد و اکنون دانشمندان یک ساختار کریستالی الماسی درون آن کشف کردند. این ساختار بسیار منحصر به فرد است و میتواند در آینده کاربردهای زیادی در صنعت و تکنولوژی داشته باشد.
شهاب سنگ کنیون دیابلو (Canyon Diablo) ۵۰ هزار سال پیش به زمین برخورد کرد؛ اما در سال ۱۹۸۱ در آریزونا کشف شد. هنگامی که دانشمندان مشغول مطالعه این شهاب سنگ باستانی بودند، در آن یک ساختار عجیب میکروسکوپی بی سابقه یافتند.
به گفته محققان این ساختار، شکلی از گرافیت و الماس در هم تنیده است و دارای خواص منحصر به فردی است که در آینده میتواند برای توسع شارژ فوق پر سرعت و انواع جدیدی از وسایل اکترونیکی مور استفاده قرار گیرد.
بیشتر الماسها در حدود ۱۵۰ کیلومتر زیر سطح زمین در دمای بیش از ۱۰۹۳ درجه سانتیگراد تشکیل شدهاند و اتمهای کربن درون این الماسها به مکعبی چیده شدهاند. اما الماسهای درون شهاب سنگ کنیون دیابلو متفاوت است.
الماسهای درون شهاب سنگ کنیون دیابلو به نام لونسدالیت (lonsdaleite) شناخته میشوند. این اسم به افتخار کریستالوگراف بریتانیایی که اولین زن دانشگاه کالج لندن نیز بود، انتخاب شدهاست. این الماسها ساختار بلوری شش ضلعی دارند و فقط تحت فشار و دمای بسیار بالا تشکیل میشوند.
دانشمندان موفق شدهاند در آزمایشگاه لونسدالیت را بسازند. برای ساخت آن از باروت و هوای فشرده برای به حرکت درآوردن دیسکهای گرافیتی با سرعت ۲۴۱۰۰ کیلومتر در ساعت استفاده کردند. این الماس به غیر از آزمایشگاه تنها در زمانی تشکیل میشود که سیارکها با سرعت بسیار بالا به زمین برخورد کنند.
در حین مطالعهی این الماس، دانشمندان چیز عجیبی را پیدا کردند. آنها به جای ساختار شش ضلعی، رشد یک ماده دیگر مبتنی بر کربن را پیدا کردند که گرافن نامیده میشود و با الماس در هم تنیده شده بود.
رشد این ماده به دیافیت معروف است و در داخل شهاب سنگ، یک الگوی لایهای بسیار جذاب را تشکیل میدهد. محققان گفتند که در بین این لایهها «خطای انباشته» وجود دارد؛ یعنی لایهها کاملا در یک راستا قرار ندارند.
یافتن دیافیت در این شهاب سنگ نشان میدهد که این ماده را می توان در سایر مواد کربنی نیز پیدا کرد. بنابراین میتوان منبعی باشد که راحت به دست میآید. یافتههای این پژوهش به محققان، درک بهتری از شرایط مناسب برای ایجاد این ساختار داد.
گرافن از یک ورقه کربن به ضخامت یک اتم ساخته شدهاست و به صورت شش ضلعی چیده شدهاست. تحقیقات در مورد این ماده هنوز ادامه دارد. این ماده کاربردهای بالقوه زیادی دارد؛ زیرا هم مثل پر سبک است و هم مثل الماس محکم است.
این ماده هم شفاف و هم بسیار رسانا است. جالب است که یک میلیون بار از موی انسان باریکتر است؛ اما میتواند در آینده برای ساخت دارو، وسایل الکترونیکی کوچک با سرعت شارژ سریعتر از نور و فناوریهای پر سرعت و پیچیده استفاده شود.
بعد از کشف این ماده درون شهاب سنگ، دانشمندان می توانند اطلاعات بیشتری درباره ساخت آن کسب کنند. کریستف سالزمن که در دانشگاه لندن یک شیمیدان است، میگوید:
از طریق رشد لایههای کنترل شده سازهها، میتوان موادی را ساخت که فوق العاده محکم، انعطاف پذیر و همچنین دارای خواص الکترونیکی قابل تنظیم از یک رسانا به یک عایق باشد.
توضیحات مربوط به این ساختار کریستالی منحصر به فرد، در تاریخ ۲۲ ژوئیه در مجله مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم ( Proceedings of the National Academy of Sciences) منتشر شد.