خودرو های مزدا جزو دوست داشتنیترین ماشینهای JDM تاریخ هستند و به همین دلیل در این مطلب به معرفی 12 مورد از بهترین خودروهای مزدا میپردازیم.
درست است که امروزه، شرکت مزدا به عنوان یک خودروساز شناخته میشود، اما اولین وسایل نقلیه این شرکت ژاپنی در واقع کامیونهای سه چرخ بودند که در سال 1931 شروع به تولید کردند. اولین خودرو سواری مزدا در سال 1960 تولید شد و از آن زمان، Mazda به سرعت گسترش یافت و حتی از سال 1964 در آمریکا هم عرضه شد. برای اولین بار در سال 1967، مهندسان مزدا، یک موتور چرخشی وانکل را در یکی از خودرو های تولیدی قرار دادند و این موتور در دهههای بعد به یکی از دلایل کلیدی موفقیت تجاری مزدا تبدیل شد.
بیشتر بخوانید: 15 مورد از بهترین خودروهای نیسان
با وجود نمادین بودن موتور وانکل، شرکت ژاپنی با موفقیت فاصله زیادی داشت. در سال 1989 مزدا از خودرو MX-5 میاتا رونمایی کرد که بیش از یک میلیون دستگاه در سراسر جهان فروخت و آن را به یکی از پرفروشترین خودرو های اسپورت تاریخ تبدیل کرد. علاوه بر این، مزدا در طول دهههای 90 تا 2000 میلادی، خودرو های سواری خود را بیشتر توسعه داد و با استفاده مکرر از فناوریهای پیشرفته و تاکید بر مقرون به صرفه بودن به موفقیت روز افزونش ادامه داد. این پیشرفت با ورود قریبالوقوع MX-30، یک کراس اوور الکتریکی کاملا جدید که آغازگر فصل جدیدی برای این برند است، به اوج خود خواهد رسید. از آنجایی که مزدا فرآیند تبدیل کل خط تولیدش به محصولات برقی را آغاز کرده است، جا دارد که نگاهی به برخی از بهترین خودرو های مزدا در طول تاریخ بیندازیم.
بهترین خودرو های مزدا
مزدا کوزمو اسپرت
Cosmo Sport نه تنها اولین خودرو مزدا بود که از موتور چرخشی استفاده کرد، بلکه اولین خودروی اسپورت تولید انبوه هم محسوب میشود که تا به حال از موتور وانکل بهره برده است. توسعه این پلتفرم در سال 1961 آغاز شد، اما به گفته مزدا با موانع ریز و درشتی مواجه بود. پس از شش سال و در سال 1967، تولید کوزمو اسپرت آغاز شد. زمان طولانی توسعه آن به وضوح در کیفیت محصول نهایی موثر بود، زیرا این خودرو بلافاصله محبوب ماشینبازان شد و به فروش خوبی دست یافت (با مجموع خروجی حدود 30 دستگاه در ماه).
علیرغم معروف شدن موتور چرخشی با خودرو های مزدا، خودِ موتور توسط شرکت ژاپنی ساخته نشده است؛ بلکه مجوز استفاده از آن را از خودروساز آلمانی NSU دریافت کرده است. مدتی بعد NSU با Auto Union ادغام شد و تنها دو سال بعد، آئودی را تشکیل داد. در نتیجه اولویتهای شرکت جدید آلمانی از روی موتورهای وانکل برداشته شد. به همین دلیل مزدا به تنهایی به توسعهی موتورهای چرخشی ادامه داد. کوزمو اسپرت به نقطه عطفی در تاریخ مزدا تبدیل شد و کمیابی و کیفیت بالای آنها باعث میشود تا امروزه با قیمتهای نجومی به فروش برسند. طبق گزارشهای منتشر شده، نمونههای فابریک این خودرو دارای برچسب قیمتی شش رقمی هستند.
مزدا RX-3
درست است که تولید موتور چرخشی مزدا با کوزمو اسپرت آغاز شود، اما اولین موفقیت بزرگ این موتور در بازار انبوه با خودرو مزدا RX-3 به ارمغان آمد که با نام «ساوانا» نیز فروخته میشد. تنها یک ماه پس از عرضه، RX-3 موفق به فروش 5406 دستگاه شد که در آن زمان برای یک خودروساز ژاپنی رقم بزرگی بود. این موفقیت تجاری در افزایش عمر این خودرو – هم در بازار داخلی و هم در بازارهای بینالمللی مانند ایالات متحده آمریکا و بریتانیا – نقش مهمی ایفا کرد.
این خودرو علاوه بر محبوبیت در بین خریداران، در پیست مسابقات نیز بسیار موفق بود. به گفته مزدا، مدل RX-3 در مسابقات قهرمانی خودرو های تور ژاپنی با نیسان اسکای لاین GT-R روبرو شد و در سال 1972 آن را شکست داد و تنها رقیبی لقب گرفت که توانسته جلوی ابر خودروی نیسان را بگیرد. طبق گفتهی مسئولان مزدا، این خودرو تا سال 1976 بیش از 100 پیروزی در مسابقات قهرمانی داخلی کسب کرده بود که آن را به موفقترین ماشین تاریخ در آن زمان تبدیل میکرد. خودرو مزدا RX-3 فقط در مسابقات قهرمانی ژاپن موفق نبود، بلکه چندین برد برجسته در مسابقات اتومبیلرانی تور استرالیا در اواسط دهه 70 نیز به دست آورد.
مزدا MX-5 میاتا (ND)
آخرین و بهترین مدل از پرفروشترین خودرو اسپرت مزدا که پرچمدار فعلی سری ND محسوب میشود، ام ایکس 5 میاتا نام دارد که در سال 2016 به فروش گذاشته شد. هنگامی که MX-5 برای اولین بار عرضه شد، یکی از منتقدان، آن را «ماشین اسپرتی بدون ادعا اما کاملا حرفهای» توصیف کرد. اکثر نقدها طراحی مدرن و جوانپسند این ماشین نسبت به مدلهای قبلی را تحسین کردند. یکی دیگر از منتقدان در بررسی مدل میاتا آر اف 2021 این محاسن را تایید کرد و MX-5 را مظهر یک ماشین اسپرت مدرن و مقرون به صرفه دانست. با نگاهی به نکات مثبت بیپایان، به راحتی میتوان فهمید که چرا این خودرو مورد توجه خریداران قرار گرفته است. طبق گزارش رسمی مزدا، آمار فروش ام ایکس 5 در سال 2021 و تنها در آمریکا به بیش از 10400 دستگاه رسیده است.
یکی از بزرگترین دلایل موفقیت این خودرو احتمالا قیمت پایین آن است، زیرا قیمت مدل 2022 از حدود 28 هزار دلار شروع میشود. مشخصا با این قیمت نمیتوان هیچ ماشین دیگری به خوبی میاتا پیدا کرد؛ به خصوص که هزینههای نگهداری آن برای یک خودروی اسپرت نیز بسیار پایین است. مزدا با مدل ND، ترکیبی از مقرون به صرفه بودن و عملکرد فنی عالی را به ارمغان میآورد و محصولی همه کاره را در اختیار خریداران قرار میدهد. خودرو مزدا MX-5 Miata هم در پیست مسابقه و هم در رفتوآمدهای روزمره دلربایی میکند.
مزدا R360
در سال 1960، مزدا اولین خودروی تولیدی خود با نام R360 را به دنیا معرفی کرد. به گفته مزدا، این خودرو برای جلب توجه تعداد فزایندهای از مردم ژاپن طراحی شده بود که رویای داشتن خودروی شخصی خود را در سر میپرورانند، اما توانایی خرید خودروهای گرانقیمت آن دوران را نداشتند. این شرکت از روشهای ساخت جدید برای پایین نگه داشتن قیمتها نسبت به سایر رقبا استفاده کرد و خودروی خود را با قیمت نازل 300 هزار ین (حدود 2500 دلار) معرفی کرد.
R360 با تعریف دولت ژاپن از خودروهای «kei» مطابقت داشت؛ کلاسی از خودروهای میکرو که از 90 درصد، مالیات کمتری نسبت به خودروهای سنتی بهره میبرند. آر 360 به خانوادههایی که توان خرید ماشینهای سنتی را نداشتند، اجازه میداد تا صاحب ماشین شوند؛ در نتیجه بخش جدیدی از بازار به قبضهی مزدا درآمد. با توجه به الزامات استاندارد کِی، خودرو مزدا R360 در مقایسه با خودروهای کلاسیک و اسپرت بسیار کوچک بود و تنها 10 فوت طول (3 متر) و 4.2 فوت عرض (1.3 متر) داشت. البته هر چقدر هم که آر 360 کوچک باشد، میراث آن بسیار بزرگ و غیر قابل انکار است و شرکت مزدا، تاریخچهی شصت سالهی خود در تولید ماشینهای سواری را مدیون این مدل دوست داشتنی است.
مزدا Autozam AZ-1
در طول حباب اقتصادی ژاپن در دهههای 80 و 90 میلادی، شرکت مزدا با ایجاد چندین برند فرعی برای تولید خودروهایی که خارج از خط تولید اصلیاش بودند، اقدام به توسعهی فعالیت خود کرد. یکی از این برندها Autozam بود که انواع خودروهای کوچک و کِی را به فروش میرساند. بسیاری از این مدل خودروها با همکاری خودروساز ژاپنی، سوزوکی توسعه یافته بودند. AZ-1 یکی از این خودروها بود که توسط سوزوکی ساخته شد، اما مسئولیت طراحی آن به عهدهی مهندسان مزدا بود که ماشین بینظیر MX-5 Miata را خلق کرده بودند.
این خودرو دارای یک موتور با حجم 657 سی سی بود که 63 اسب بخار قدرت داشت تا از مقررات خودروی کِی پیروی کند، اما به گفته منتقدان، علیرغم کمبود قدرت با تمرکز بر هندلینگ اسپرت توسعه یافته بود. بعد از گذشت مدت کوتاهی از عرضه AZ-1 ماشین بازان ژاپنی به شدت برای تیونینگ این خودرو مشتاق شدند. با این حال ای زد 1 نتوانست مورد توجه عموم خریداران قرار بگیرد و تنها 4,392 دستگاه به فروش رساند. اما امروزه AZ-1 به عنوان نمادی از ماشینهای کلاسیک ژاپنی محسوب میشود و طرفداران سرسخت خودش را دارد. این ماشین یادآور دورانی است که شرکتهای ژاپنی میتوانستند هر خودرویی که میخواهند را بسازند.
مزدا RX-8
کار همیشه برای جانشینان خودرو مزدا RX-7 سخت بود و زمانی که مدل RX-8 عرضه شد، بلافاصله بحثهایی بوجود آمد که آیا آر ایکس 8 میتواند با مدل قبلی خود و رقبای مدرنتر رقابت کند یا خیر. بسیاری از منتقدان از مصرف سوخت بالا و ساختار پیچیده آن انتقاد کردند و همواره به این نکته اشاره میکردند که در کمال تعجب، پاشنه آشیل RX-8، موتور چرخشی آن است. این مدل همیشه با فروش کم مواجه بود و وقتی در سال 2010 از خط تولید خارج شد، دیگر جانشینی برای سری آر ایکس طراحی نشد.
با این حال اکنون خرید آر ایکس 8 کارکرده به بازار جذابی تبدیل شده است؛ زیرا قیمتها به لطف بدنام بودن آن، پایین مانده است. اگر تنها به کارایی آن نگاه کنید، مزدا RX-8 یک خودروی اسپرت عالی است؛ به خصوص با وجود محدوده کات آف بالا و بشدت اعتیادآور، تعادل عالی شاسی و فرمان پذیری بسیار تیز. ممکن است این مدل، معتبرترین محصول مزدا نباشد اما در نوع خود، یک کلاسیک با اصالت محسوب میشود و میزبانی شایسته برای موتور افسانهای «وانکل» است.
مزدا ائونوس کوزمو
در کنار Autozam، یکی دیگر از محصولات مزدا در زمان حباب اقتصادی ژاپن خودرو Eunos بود؛ یک برند فرعی مزدا که طیف وسیعی از خودروهای اسپرت ممتاز و گرندتور را تولید میکرد. Eunos Cosmo تمرکز ویژهای بر ترکیب فناوریهای پیشرفته داشت. ائونوس کوزمو، اولین خودروی تولیدی تلقی میشود که سیستم ناوبری GPS را معرفی کرد و با صفحه نمایش لمسی رنگی در کنسول مرکزی عرضه میشد که در آن زمان رویایی بود.
ضمنا ائونوس اولین و تنها خودروی تولیدی جهان بود که از موتور چرخشی «سه روتور» استفاده میکرد و طبق گفته مزدا، در زمان عرضه در سال 1990، قدرتمندترین موتور ساخت ژاپن محسوب میشد. با وجود تمام این اولینها و نوآوریهای عملکردی، خودرو مزدا Eunos Cosmo هرگز فروش خوبی نداشت و تنها 8853 دستگاه از آن، ساخته و فروخته شد. بیشتر نمونههای این خودرو در داخل ژاپن به فروش رفتند و به ندرت میتوان نمونهای را برای خرید در خارج از ژاپن پیدا کرد.
مزدا 323 جی تی ایکس
مزدا برخلاف رقبای ژاپنیاش، یعنی سوبارو و میتسوبیشی، فعالیت برجستهای در مسابقات رالی ندارد، اما در اواخر دههی 80 میلادی بود که این برند برای مدت کوتاهی در مسابقات قهرمانی رالی جهان شرکت کرد. خودرو مزدا 323 GTX وارد کلاس A مسابقات شد؛ جایی که موتور 1.6 لیتری آن در مقایسه با رقبای 2.0 لیتری به شدت ضعیف به نظر میرسید. اما علیرغم ضعف این خودرو، مزدا موفق شد در یکی از رالیهای سال 1987 و دو رویداد دیگر در سال 1989 پیروز شود.
برای رعایت قوانین همسان سازی، نسخه جادهای این خودرو نیز توسعه یافت. این مدل از بسیاری از قطعات مشابه موجود در نسخهی رقابتی استفاده میکرد. با این وجود موتور آن، تنها 132 اسب بخار قدرت داشت که تقریبا 120 اسب بخار کمتر از نسخهی مسابقهای بود. 323 GTX جادهای به مانند همتای خود، دارای سیستم چهار چرخ متحرک با دیفرانسیل قفلشونده بود که به یک جعبه دنده پنج سرعتهی دستی متصل میشد. این خودرو فقط در مسابقات رالی جهانی به موفقیت نرسید؛ بلکه در سال 1988، راد میلن هم با 323 GTX خود، قهرمان مسابقات قهرمانی رالی SCCA Pro شد.
مزدا RX-7 اف دی
یکی از شناختهشدهترین خودرو های JDM تاریخ، مزدا RX-7 FD است که با حضور برجستهاش در مجموعه فیلمهای «سریع و خشن» و بازیهای ویدیویی «گرن توریسمو»، جایگاه خود را در فرهنگ عام تثبیت کرده است. این خودرو به لطف هندلینگ درجه یک و شتاب فوقالعاده سریع که توسط یک موتور چرخشی توربوشارژ بینقص تامین میشود، به موفقیت عظیمی برای مزدا تبدیل شد.
در زمان عرضه اولیه، توان خروجی بسته به هر بازار متفاوت بود. با توجه به گزارشها، خودروهای بازار ژاپن از برتری اندکی در قدرت، نسبت به مدلهای صادراتی بهره میبرند. بیش از 70 هزار نمونه از نسل اف دی RX-7 فروخته شده و بیش از 80 هزار دستگاه از RX-7 هم بین سالهای 1978 تا 2002 عرضه شده است. این ارقام، خودرو مزدا آر ایکس 7 را به پرفروشترین خودرو با موتور چرخشی تبدیل میکنند. ضمنا FD هم نسخهی نهایی این خودروی نمادین به شمار میرود. به همین دلیل است که نمونههای دسته دوم آر ایکس 7 بسیار گران هستند. روند افزایش قیمت FD RX-7 همچنان ادامه دارد که دلیل آن، هزینههای بالای نگهداری آن است. موردی که سالها پیش باعث شد، بسیاری از آنها به قبرستان ماشینها فرستاده شوند.
مزدا فورای
در سال 2008 مزدا، نمونه اولیه از خودرو جدیدش با نام Furai را در نمایشگاه بینالمللی خودرو آمریکا به جهانیان معرفی کرد. طبق بیانیه مطبوعاتی Mazda، این خودرو برای نمایش نسل جدید طرحهای «Nagare» ساخته شده بود و در عین حال فناوری جدید احتراق موتوری مزدا را به رخ میکشید. مزدا ادعا کرد که طراحی انحنادار فورای بر اساس یک ماشین مسابقهای آمریکایی از سری لمانز (ALMS) خلق شده بود و این خودرو از همان شاسیهایی بهره میبرد که مزدا، چند سال پیش در سری مسابقات لمانز استفاده میکرد.
ظاهر منحصربهفرد و موتور سه روتور فورای در آن زمان توانست، توجه بسیاری از رسانهها را به خود جلب کند. با این حال پس از مدتی، خودرو به طور مرموزی ناپدید شد و مزدا از افشای محل اختفای خودرو یا انتشار هر گونه بیانیه رسمی در مورد وضعیت آن خودداری کرد. پنج سال پس از ناپدید شدن، یکی از رسانهها فاش کرد که نمونه اولیه در حین تست، توسط یکی از خبرنگاران آنها آتش گرفته و قبل از اینکه خدمه نجات بتوانند به ماشین برسند، در آتش سوخته است. بقایای زغال شدهی این خودرو توسط مزدا جمعآوری شده و هنوز هم مشخص نیست که چه بر سر آنها آمده است.
مزدا MX-5 میاتا (NA)
اولین میاتا در ابتدا به عنوان راهی برای متمایز کردن مزدا از رقبای خود در نظر گرفته شده بود؛ زیرا در آن زمان هیچ خودروساز ژاپنی دیگری نمیتوانست، یک خودروی اسپرت سبک وزن و مقرون به صرفه را عرضه کند. مزدا که به لطف حباب اقتصادی ژاپن، حسابی پول پارو کرده بود، تصمیم گرفت گروه کوچکی از مهندسان را مامور طراحی یک رودستر کاملا جدید بکند. مزدا گزارش میکند که طرحهای مختلفی برای این خودرو ارائه شده بود؛ از جمله طرح دیفرانسیل جلو و حتی طرح موتور در وسط. اما در نهایت تصمیم گرفته شد که این خودرو از طرح سنتی موتور جلو و دیفرانسیل عقب استفاده کند و خودرو مزدا NA Miata متولد شد.
این خودرو در بهار 1989 راهی آمریکا شد و چند ماه بعد در سپتامبر همان سال در ژاپن به فروش رسید. میاتا با موفقیت فروش سریع خود، مدیران مزدا را غافلگیر کرد و حتی دههها پس از اولین عرضه، همچنان محبوب باقی مانده است. بیش از 900 هزار دستگاه از میاتا در چهار نسل تولید شده است، اما این نسل «ان ای» بود که استانداردهای طلایی این سری خودرو را پایه گذاری کرد. مزدا از آن زمان، به ندرت از این استانداردها منحرف شده است.
مزدا 787B
در سال 1991 و زمانی که مزدا، مدل 787B را وارد مسابقات 24 ساعته لمانز کرد، هیچکس انتظار موفقیت مزدا را نداشت. این تیم، ذرهای از بودجهی هنگفت سایر رقبا را در جیبش نمیدید و تغییر قوانین به این معنی بود که سال 1991، آخرین دورهای است که مزدا میتواند خودرو موتور چرخشی خود را وارد مسابقات کند. اما عملکرد عالی رانندگان تیم و خوش شانسی محض باعث شد تا 787B با پیروزی از مسابقات لمانز خداحافظی کند و به اولین خودروی ژاپنی پیروز در این مسابقات تبدیل شود. جالب اینکه 787 بی، تنها خودرو با موتور چرخشی است که تا به حال موفق به پیروزی در لمانز شده است.
این خودرو در طول مسابقه – در حالی رقبایش، دائم با مشکل روبه رو بودند – بدون مشکل به پیشروی ادامه داد و 362 دور را با سرعت متوسط 127.62 مایل در ساعت به اتمام رساند. مایکل شوماخر، راننده تیم مرسدس بنز به دلیل مشکل گیربکس مجبور به کنارهگیری زودهنگام از مسابقه شد و سپس استنلی دیکنز، یکی دیگر از مدعیان عنوان قهرمانی که در سال 1989 قهرمان شده بود، با گارد ریل کنار پیست برخورد کرد و به مرسدس خود آسیب رساند تا او هم از دور مسابقه کنار برود. تیم مزدا در حالی که از شر دو تا از بزرگترین رقبای خود خلاص شده بود به پیروزی رسید و تاریخسازی کرد. همین اتفاق، خودرو مزدا 787B را به عنوان یکی از نمادینترین ماشینهای مسابقات لمانز در خاطرات ثبت کرد.