برخی از مهم ترین اختراعات بشر برای جنگ ساخته نشده بودند؛ اما در نهایت مورد استفاده نظامی قرار گرفتند و توانستند نتیجه جنگها را به کلی تغییر دهند.
علم و جنگ همواره به یکدیگر مرتبط هستند. در طول تاریخ، بسیاری از نوآوریها و اختراعات بشر سرنوشت جنگ ها را به طور کلی تغییر دادهاند. این اختراعات از آنتوبیوتیکهایی که جان هزاران سرباز را نجات داده تا پهپادهایی که شیوه جنگهای مدرن را اساسا تغییر دادند را در بر میگیرند.
۱۰ مورد از مهم ترین اختراعات بشر که نتایج جنگ ها را دگرگون کردند
سیم خاردار
سیم خاردار اولین بار در سال ۱۸۷۰ توسط یک کشاورز آمریکایی به نام Joseph Gliden برای جلوگیری از فرار حیوانات مزرعهاش اختراع شد. این اختراع، انقلابی در کشاورزی ایجاد کرد؛ زیرا کشاورزان پیشتر گلههای خود را در مراتع آزاد پرورش میدادند، ولی پس از اختراع سیم خاردار حیوانات را در مراتع محصور نگهداری کردند.
با وجود این، سیم خاردار به یکی از مهم ترین اختراعات بشر برای میدان جنگ تبدیل شد. در اواخر دهه ۱۸۰۰، ارتشها در سراسر دنیا شروع به تولید انبوه سیم خاردار کردند تا مرزهای خود را حصاربندی کنند. در جنگهایی مانند جنگ بوئر، جنگ روسیه و ژاپن و جنگ اسپانیا و آمریکا از این اختراع به صورت گسترده استفاده شد.
در جنگ جهانی اول نیز سیم خاردار در خندقهای تقویت شده جبهه غربی بسیار دیده میشد. این خندقها یکی از مشخصههای بارز آن جنگ بودند. به گفته شاهدانی که در آن مناطق بودند، در برخی نقاط دیوارهای سیمی آنقدر ضخیم بودند که نور روز و حتی گلولههای توپخانه را مسدود میکردند.
ددت
قبل از جنگ جهانی دوم، بیشتر سربازان یک ارتش نه در نبرد مستقیم، بلکه به دلیل بیماریهایی مانند تیفوس و مالاریا جان خود را از دست میداد؛ اما در جنگ جهانی دوم تعداد افرادی که در اثر بیماری مرده بودند کمتر از تعداد کشتههایی بود که بر اثر گلوله و جراحات جان خود را از دست میدادند. این اتفاق مدیون آفتکشی به نام ددت (DDT) بود که به تازگی کشف شده بود.
ددت توسط دانشمند سوئیسی به نام Paul Muller اختراع شد. او بعدها به خاطر این کشف خود جایزه نوبل دریافت کرد. ددت در از بین بردن شپشها و دیگر حشرات ناقل بیماری بسیار موثر بود. از این رو سربازان و فرماندهان در میدان جنگ به آن داروی معجزهآسا میگفتند. ددت از آن جهت در زمره مهمترین اختراعات بشر قرار میگیرد که توانست فشار روانی جنگ را برای سربازان کاهش دهد.
از این دارو برای اولین در جبهه اقیانوس آرام استفاده شد؛ زیرا تلفات ناشی از بیماری در آنجا بسیار بالا بود. این آفتکش به زودی یکی از مولفههای اصلی کیت سربازان متفقین تبدیل شد. در سالهای ۱۹۴۳ و ۱۹۴۴ در ناپل ایتالیا تیفوس به شدت گسترش یافته بود. ددت در کنترل شیوع تیفوس در این شهر نیز بسیار موفق عمل کرد.
فرایند هابر-بوش
فرایند هابر-بوش را گاهی اوقات یکی از مهم ترین اختراعات علم شیمی مینامند که در نهایت توانست در جنگ کارساز شود. این فرایند از روی اسم دو مخترع آلمانی که آن را بین سالهای ۱۹۰۹ تا ۱۹۱۰ کشف کردند، نامگذاری شده است. در این فرایند، نیتروژن و هیدورژن با یکدیگر ترکیب میشوند تا آمونیاک ساخته شود و سپس برای ساختن مواد دیگر مانند کود از آن استفاده میشود. در حال حاضر این یک فرایند پرکاربرد در صنعت است.
این فرایند موجب تکثیر انواع مختلف کودها در سراسر جهان شد و در نتیجه جمعیت دنیا پس از کشف آن به طرز چشمگیری افزایش یافت.
از آنجایی که نیترات یک عنصر ضروری در تولید مهمات بود، آلمان در جنگ جهانی اول از فرایند هاربر-بوش به طور گسترده استفاده کرد. در این جنگ، آلمان توسط بریتانیا محاصره شده بود و به همین دلیل به ذخایر جهانی نیترات دسترسی نداشت. از این رو فرایند هاربر-بوش منبع منحصر به فردی برای غذا و اسلحه آلمانها فراهم کرد. همین نیز باعث شد که آنها توانستند چهار سال در جنگ دوام بیاورند.
کد مورس
کد مورس توسط Samuel Morse به عنوان یک روش ارتباطی در دهه ۱۸۳۰ اختراع شد. در نسخه اولیه از مجموعهای از نقطهها، خطوط تیره و فضاهای خالی برای نمایش الفبا و اعداد استفاده میشد. این علائم بعدها با کد بینالمللی مورس جایگزین شدند که نسخه سادهتری از آن بود و برای زبانهای غیرانگلیسی نیز به کار میرفت.
کد مورس و تلگراف هم که برگرفته از آن است، تا قبل از اختراع تلفن تنها راه انتقال فوری اطلاعات برای مناطق دوردست بود. کد مورس یکی از مهم ترین اختراعات بشر به حساب میآید و تاثیر شگرفی در استراتژیهای جنگ های مختلف داشت.
دستورات نظامی برای اولین بار در چند ثانیه به صدها مایل آنطرفتر فرستاده میشد. از کد مورس و تلگراف در جنگ جهانی دوم به طور ویژه استفاده شد. جایی که متفقین برای اشتراکگذاری اطلاعات رمزگذاری شده از آن بسیار بهره بردند.
پنیسیلین
در گذشته، بریدگیها و حتی کبودیهای جزئی در میدان جنگ میتوانست بسیار تهدیدکننده باشد. قبل ازاختراع آنتی بیوتیکها، عفونت ناشی از بیماریهایی مانند وبا و ذاتالریه به اندازه دشمن و حتی بیشتر از آن جان سربازان را میگرفت. طبق برخی آمارها، نزدیک به یک سوم مرگ و میرهای نظامی در طول جنگ جهانی اول مربوط به بیماریهای مختلف بود.
اما در جنگ جهانی دوم اوضاع تغییر کرد. در این جنگ آفتکشهایی مثل ددت به از بین بردن حشرات ناقل بیماری کمک میکردند و از سویی دیگر آنتیبیوتیکهایی مانند پنی سیلین، شیوع بیماریها و عوارض ناشی از آن را کنترل میکرد. در واقع پنیسیلین به عنوان یکی از مهمترین اختراعات یا بهتر بگوییم اکتشافات بشر تلفات جنگ ها را کاهش داد.
پنی سیلین اولین بار توسط یک میکروبیولوژیست اسکاتلندی به نام Alexander Fleming در سال ۱۹۲۸ کشف شد؛ اما تولید انبوه آن پس از آغاز جنگ جهانی دوم در ایالات متحده آمریکا آغاز شد. این دارو جان افراد بیشماری را در طول این جنگ نجات داد. براساس بعضی آمارها کشف پنی سیلین تعداد مرگ و میرهای ناشی از ذاتالریه باکتریایی را در زمان جنگ از ۱۸ درصد به یک درصد کاهش داد.
رسانههای اجتماعی
رسانههای اجتماعی بر همه جنبههای زندگی روزمره ما تاثیر زیادی گذاشتهاند. توانایی تولید و انتشار سریع اطلاعات در هر نقطه از جهان، نحوه برقراری ارتباط ما را چه خوب و چه بد تغییر داده است.
بدیهی است که میدان نبرد مدرن هم دستخوش این تغییرات قرار گرفته است؛ زیرا جنگها قبل از رسیدن خبرنگاران یا تحلیلگران به منطقه جنگی به صورت زنده پخش میشوند.
نمیتوانیم دقیقا بگوییم که رسانههای اجتماعی نقش تعیینکنندهای در نتیجه مواردی مانند بهار عربی یا جنگ اوکراین ایفا کردهاند یا خیر؛ اما به طور قطع میتوان گفت که رسانههای اجتماعی خود یک عامل اصلی در درگیریهای آینده خواهند بود. همچنین ممکن است که رسانههای اجتماعی خود به یک ابزار جنگی در آینده شوند؛ مانند آنچه داعش برای جذب نیروهای خود در سراسر دنیا از طریق توییتر و کانالهای مشابه انجام داد.
اهلی کردن اسب
اگرچه اهلی شدن اسب را نمیتوان جزء مهم ترین اختراعات یا اکتشافات بشر به حساب آورد؛ اما این دستاورد مهم تاثیر زیادی در تغییر چهره جنگ ها داشت. به طور دقیق نمیتوان زمان اهلی شدن اسبها را تعیین کرد. در برخی مطالعات آمده است که اهلی کردن اسبها حدود ۶ هزار سال پیش از منطقهای به نام استپ اوراسیا آغاز شده است. استپ اوراسیا گستره وسیعی از علفزارهای مجارستان، رومانی تا مغولستان است.
این امر یک اتفاق مهم در زندگی بشر بود؛ زیرا امکان سفر و حمل و نقل در مسافتهای طولانی را فراهم کرد. همچنین اهلی شدن اسبها تاثیر بسزایی در میدانهای جنگ گذاشت. البته این تاثیر از ۹۰۰ سال قبل از میلاد مسیح آغاز شد. در آن زمان اولین گروههای سواره از جنگجویان عشایر استپی یاد گرفتند که چگونه از سلاحهایی مانند شمشیر و کمان بر روی اسب استفاده کنند.
یونیان باستان اولین گروهی بودند که با جنگجویان سوار بر اسب در جنگ روبرو شدند. همین موضوع احتمالا الهامبخش داستانهای آنها درمورد قنطورس است. نزدیک به ۳ هزار سال یعنی تا زمان ظهور تانک و توپخانه، اسبها پیشروان میدان جنگ بودند و سواره نظامها بسیار ترسناکتر و قویتر از پیاده نظامهای زرهپوش بودند.
از مغولستان گرفته تا مصر و اروپا، سوارهنظامها و تاکتیکهای مربوط به آن عامل تعیین کننده پیروزی در اکثر جنگ ها بودند. سلطنتها و امپراتوریهایی که متکی به پیادهنظام بودند به سرعت توسط لشگر سواره نظام شکست میخوردند. پیشرفت در تجهیزاتی مانند زین، رکاب و افسار کارایی سواره نظامها را به تدریج در جنگها افزایش داد.
پهپاد
پهپاد یکی از مهم ترین اختراعات بشر است که از زمان جنگ جهانی اول مورد استفاده قرار گرفته است؛ اما نسخه مدرن و مرگبار پهپاد هم یک اختراع جدید محسوب میشود. اولین حمله مرگبار پهپاد بلافاصله پس از ۱۱ سپتامبر انجام شد و از آن زمان به بعد ثابت شد که سلاحی موثر در میدان جنگ هستند.
پهپاد قاتل به عنوان سلاح در طبقه تک تیرانداز قرار میگیرد؛ زیرا انواع مدرن آن اکثرا میتوانند روزها در آسمان پرواز کنند و بدون اینکه شناسایی شوند، هدف خود را با دقت بالایی به قتل برسانند.
پهپادها شیوههای جنگی را تغییر دادند چرا که با وجود آنها نیازی به جنگ زمینی نیست. پهپادها همچنین بسیار دقیقتر از گلولههای توپخانه یا بمب افکنها هستند. با این حال در مورد دقت کلی آنها اختلاف نظر وجود دارد.
رادار
رادار یکی از مهمترین اختراعات بشر است که خیلی قبلتر از جنگ جهانی دوم ساخته شده بود؛ اما نسخه نظامی آن در طول جنگ جهانی دوم در دانشگاه MIT توسعه یافت.
با استفاده از این فناوری و با کمک امواج رادیویی امکان تشخیص تقریبا هر نوع جسمی وجود داشت. رادار همچنین نقش مهمی در پیروزی نهایی متفقین در جنگ جهانی دوم بازی کرد. البته آلمانها نیز ساخت رادار را قبل از شروع جنگ در برنامه خود داشتند؛ اما توسعه آن را در اواخر سال ۱۹۴۰ متوقف کردند
در طول جنگ، رادارها به طرق مختلف تلاشهای متحدین را خنثی میکردند. پایگاههای زمینی میتوانستند مکان دقیق بمبافکنهای لوفتوافه و مخصوصا موشکهای آلمانی مانند V-1 را شناسایی و نیروی هوایی خود را برای مبارزه به سمت آنها هدایت کنند.
سیستمهای راداری پیشرفتهتر در جتهای جنگنده و بمبافکنهانقشهای از منطقه را کیلومترها پیش از آنکه خلبان به آن منطقه برسند، در اختیار میگذاشت. این نوع رادار در حملات هوایی هماهنگ پایگاههای آلمان و ژاپن در اواخر جنگ بسیار کارآمد بود.
رادارها هنوز هم در جنگ بسیار مهم هستند و انواع امروزی آن بسیار پیشرفتهتر از سیستمهایی هستند که در طول جنگ جهانی دوم استفاده شدند. از این سیستم در بسیاری از مناطق غیرنظامی مانند برج مراقبت، پیشبینی آب و هوا و ناوبری استفاده میشود.
عکاسی
از اواسط دهه ۱۸۰۰ عکاسی به بخشی از جنگ تبدیل شد. در طول درگیریهایی مانند جنگ کریمه، جنگ داخلی آمریکا و جنگ آمریکا و مکزیک در سال ۱۹۴۷ از عکس برای نشان دادن واقعیت جنگ استفاده شد؛ اما در این زمان عکاسی در مراحل اولیه خود بود. به دلیل سرعت شاتر پایین و تجهیزات بزرگ، عکاسی از جنگ فقط محدود به قبل از شروع جنگ و یا بعد از عملیات بود. این برای پوشش رسانهای عالی بود؛ اما در میدان جنگ عملا کاربردی نداشت.
در آغاز قرن، این تکنولوژی تغییر کرد و دوربینها کوچکتر و سریعتر شدند. در جنگ جهانی اول، عکاسی به طور گسترده برای ماموریتهای جاسوسی و اطلاعاتی استفاده میشد. به دنبال پیشرفتهایی در زمینههای دیگر مانند ارتباطات و هوانوردی، عکاسی دید کاملی از میدان نبرد را برای اولین بار در تاریخ در اختیار فرماندهان قرار داد.
از آن زمان، عکاسی در جنگهای مدرن به طور گستردهتر استفاده میشود. دوربین به عنوان یکی از مهم ترین اختراعات بشر نه تنها تغییر جنگها را نشان میدهند بلکه دیدگاه و نگرش افراد به جنگ را نیز تغییر داده است.