شاید بارها شاهد تست های تصادف بوده باشید، اما کنجکاو شده باشید که در آنها چه میگذرد؟ در ادامه به تست های ایمنی سازمان NHTSA میپردازیم.
اگر پیگیر اخبار دنیای خودرو باشید، حتماً شاهد تست های ایمنی سازمانهایی مثل سازمان NHTSA در ایالات متحده آمریکا بودهاید. در واقع از سال 2006 درج امتیازات این تستها در کنار میزان مصرف سوخت و جزئیات قیمت در برچسب پنجره خودروها الزامی شده است. خودروهایی که NHTSA به آزمایش میگذارد، هم در 3 دسته از 5 ستاره امتیاز میگیرند و هم با یک امتیاز کلی، سطح ایمنی آنها مشخص میشود. هرچه ستارههای کنار نام یک خودرو بیشتر باشد، احتمال آسیب به سرنشینان آن در صورت تصادف کمتر خواهد بود. حالا در ادامه به توضیح کلی تست های ایمنی سازمان NHTSA میپردازیم.
توضیح مختصر تست های ایمنی سازمان NHTSA
معرفی سازمان NHTSA
«اداره ملی ایمنی ترافیک بزرگراهها» (National Highway Traffic Safety Administration) سازمانی دولتی است که زیر مجموعه وزارت حمل و نقل ایالات متحده آمریکا به شمار میرود. این سازمان در قالب قانون ایمنی بزرگراهها در سال 1970 با هدف کاهش فوتی، جراحات و خسارات مالی حاصل از تصادفات بنا نهاده شد و در سال 1978 تستهای تصادف جلویی را کلید زد.
برنامه تست های ایمنی سازمان NHTSA از آن زمان تاکنون تکامل پیدا کرده است. امروزه این سازمان علاوه بر تست تصادف جلویی، خودروها را در برخورد با مانع از پهلو و برخورد با ستون و حتی در صورت واژگونی محک میزند. جدیدترین افزونه به رویه ارزیابی این سازمان، بخشی مختص به فناوریهای ایمنی پیشنهادی است که مطابق با معیارهای NHTSA در زمینه عملکرد به تایید رساندهاند. گذشته از تست های ایمنی، سازمان NHTSA در وبسایت خود مشخص میکند که هماکنون برای تعمیر نواقص فنی چه خودروهایی فراخوان صادر شده است.
تست تصادف جلو
بر خلاف تستهای همپوشانی کوچک در جلو که سازمان IIHS اجرا میکند، طی تست تصادف جلویی NHTSA شاخ به شاخ شدن یک خودرو با یک خودروی هماندازه و هموزن خود شبیهسازی میشود. مثال چنین برخوردی در دنیای واقعی، زمانی است که خودرویی در مسیر خود در حال حرکت است اما خودروی دیگری ناگهان از روبهرو به سمت لاین آن منحرف میشود.
در این تست، یک آدمک مخصوص به عنوان یک مرد بزرگسال با قد و هیکل متوسط در صندلی راننده و یک آدمک دیگر به عنوان یک زن بزرگسال کوچکجثه در صندلی شاگرد قرار میگیرد، درحالی که به هر دو کمربند ایمنی بسته شده است. بنا به اصول آزمایش سازمان NHTSA یک خودرو با سرعت 56 کیلومتر بر ساعت به یک مانع ثابت برخورد میکند. تحلیلگران بر اساس دادههای حاصل از سنسورها در سر، گردن، قفسه سینه و پاهای آدمکها احتمال آسیبدیدگی راننده و سرنشین را تعیین میکنند.
خودروهایی که بیشترین توانایی در حفاظت از سرنشینان را از خود نشان بدهند، 5 ستاره ایمنی را به دست میآورند. همچنین فقط امتیازات خودروهایی را میتوان به صورت دقیق با یکدیگر مقایسه کرد که در یک کلاس و محدوده وزنی، حالا 100 کیلوگرم بیشتر یا کمتر قرار دارند. به همین خاطر، هرچه بیشتر به جلو میرویم نتایج تستهای بخش در حال کوچک شدن خودروهای سواری کوچک مثل کیا ریو و نیسان ورسا بیفایدهتر میشوند.
تست تصادف از پهلو
سازمان NHTSA از طریق دو تست مجزا توانایی خودرو در حفاظت از سرنشینان هنگام تصادف از پهلو را ارزیابی میکند. یکی از آنها تست برخورد با مانع از پهلو است و طی آن برخورد یک خودرو از جلو به پهلوی خودرویی دیگر در یک چهار راه را شبیهسازی میکنند. همان آدمک مرد بزرگسال در صندلی جلو باقی است ولی آدمک زن کوچکجثه به صندلی عقب سمت راننده منتقل میشود. تست به این شکل صورت میگیرد که یک مانع 1360 کیلوگرمی با سرعت 60 کیلومتر بر ساعت با خودروی تست ساکن برخورد میکند. با دادهبرداری از سر، قفسه سینه، شکم و لگن هر دو آدمک احتمال و شدت جراحت سنجیده میشود و سه امتیاز برای سطح حفاظت از راننده، سرنشین عقب و هر دو به صورت یکجا در نظر گرفته میشود.
تست دیگر سازمان NHTSA برای ارزیابی ایمنی خودرو حین تصادف از پهلو، تست برخورد با ستون است. این تست از دست رفتن چسبندگی خودرو روی سطوح کماصطکاک (مثل جادههای خیس یا برفی) و برخورد با تیر برق از سمت راننده را شبیهسازی میکند. در آن فقط آدمک زن کوچک روی صندلی راننده قرار داده میشود و خودرو از قسمت راننده با زاویه 75 درجه به سمت یک ستون با قطر 25 سانتیمتری کشیده میشود. برای این تست دادههای سنسورهای سر، قفسه سینه، پایین ستون فقرات، شکم و لگن بررسی میشوند. در ادامه میتوانید ویدیوی تست تصادف جیپ پاتریوت 2016 را مشاهده کنید:
از ترکیب امتیازات تستهای برخورد با مانع از پهلو و برخورد با ستون از پهلو برای سرنشینهای جلو و عقب، امتیاز کلی یک خودرو در زمینه حفاظت از پهلو به دست میآید. بر خلاف تستهای تصادف جلویی، امتیازات تستهای تصادف از پهلو را میتوان با امتیازات هر نوع خودرویی مقایسه کرد.
تست واژگونی
آخرین مورد از تست های ایمنی سازمان NHTSA تست واژگونی به حساب میآید که سناریوی آن به این شرح است: یک شاسی بلند با سرعت حدود 90 کیلومتر بر ساعت به یک پیچ تند بر میخورد، نمیتواند سرعت خود را کاهش بدهد و از جاده منحرف و در نهایت واژگون میشود. با توجه به اینکه 35 درصد از تصادفات مرگبار به شکل واژگونی رخ میدهند، این تست از سال 2000 به رویه ارزیابی سازمان NHTSA اضافه شده است.
برای امتیازدهی به یک خودرو از نظر مقاومت نسبت به واژگونی، محاسباتی روی برخی از مشخصههای آن صورت میگیرد و طبق معیاری تحت عنوان «ضریب پایداری استاتیک» (Static Stability Factor)، توزیع وزن و مرکز ثقل خودرو را تجزیه و تحلیل میکنند. با ترکیب این معیار و نتایج یک مانور شدید رانندگی که احتمال واژگونی خودرو را میسنجند، امتیاز واژگونی تعیین میشود. باید به این نکته اشاره کرد که اکثر شاسی بلندها به دلیل مرکز ثقل بالاتر خود، نسبت به سدانهای برابر امتیاز کمتری در تست واژگونی دریافت میکنند.
بخش فناوریهای کمکراننده، مجزا از تست های ایمنی NHTSA
گذشته از تست های ایمنی، سازمان NHTSA از سال 2010 لیستی از قابلیتهای کمکراننده فعال پیشنهادی را در راستای ارزیابی خودروها در نظر گرفته است. تا ده سال قبل این سیستمهای کاربردی فقط نصیب خودروهای لوکس بالارده شده بودند، ولی حالا حتی تریمهای پایینرده خودروهای مقرون به صرفهای نظیر تویوتا کرولا و هوندا سیویک با مجموعهای از قابلیتهای ایمنی فعال روانه بازار میشوند.
این امکانات پیشنهادی تاثیری روی امتیاز ایمنی کلی خودروها ندارند و کاملاً مجزا از سیستم امتیازدهی 5 ستارهای بر شمرده میشوند. هدف NHTSA از تهیه چنین لیستی این است که روی قابلیتهای ایمنی فعال یک خودرو از جمله دستیار حفظ خودرو در لاین، ترمز اضطراری خودکار یا کروز کنترل تطبیقی تاکید کند و در همان حال، مشخص کند که چه قابلیتهایی برای یک خودرو به صورت استاندارد یا آپشن در دسترس قرار دارند یا اصلاً در نظر گرفته نشدهاند. گفتنی است سیستمهای رانندگی بدون دخالت دست مثل سوپر کروز جنرال موتورز جزو لیست پیشنهادی NHTSA محسوب نمیشوند.