پس از ماهها رکود در صنعت خودروسازی کشور، باری دیگر قیمت خودرو در بازار افزایشی شد و برخی محصولات تا 10 میلیون تومان گران شدند.
یکی از عجایب بازار خودروی ایران طی نیمه اول سال جاری، ثابت ماندن قیمت خودروها بود. بر اساس آماری که برخی از منابع موثق گزارش کردهاند، نزدیک به 150 روز یا بیشتر است که قیمت خودرو ثابت است و هیچ افزایش قیمت محسوسی که بتوان نام آن را رشد قیمتی گذاشت، دیده نشده است.
علت افزایشی شدن دوباره قیمت خودرو در بازار چیست؟
در این مدت نه تنها قیمتها افزایش نیافته، بلکه به نوعی در برخی از محصولات ایران خودرو و سایپا نظیر تیبا، دنا، رانا و سمند شاهد کاهش و ریزش قیمت بودهایم. البته ریزش قیمت طی این مدت عجیب و غریب بود، چرا که قیمتها در بازار خودروی ما فقط صعود میکند نه نزول!
متاسفانه چند روزی است که مجددا موج جدید افزایش قیمتها در بازار آغاز شده و برخی از محصولات پرتقاضا دچار نوسان قیمتی شدهاند. اگر سری به نمایشگاههای خودرو بزنید و قیمتها را با دو هفته پیش مقایسه کنید، متوجه خواهید شد که برخی از محصولات از 3 تا 10 میلیون تومان گران شدهاند. در حال حاضر بیشترین میزان افزایش قیمت متوجه محصولات ایران خودرو و به خصوص انواع پژو است.
تا زمانی که بساط قرعه کشی خودرو پهن بود، دلالان و سوداگران بازار تلاش میکردند با آلوده کردن آب ماهی بگیرند و اختلاف قیمت برخی خودروهای کارخانه و بازار آزاد به چند صد میلیون تومان میرسید. هماکنون نقش دلالان در بازار کمرنگتر شده، زیرا هم وزارت صنعت، معدن و تجارت به بخش کوچکی از وظایف خود عمل کرده و هم خودروسازان در جهت نیل به اهداف خود حرکت کردهاند.
حالا به نظر میرسد سوداگران بازار مجددا فعالیت خود را در بازار شروع کرده و به سمت خرید و فروش و متشنج کردن بازار در حرکت هستند. برای مثال میتوان به قیمت پژو 206 اشاره کرد که طی 20 روز گذشته قیمتی حدود 297 میلیون تومان داشت، اما در حال حاضر قیمت این خودرو نزدیک به 308 میلیون تومان رسیده است!
به عقیده برخی از کارشناسان خودرویی، علت افزایش ناگهانی قیمتها بعد از یک دوره چند ماهه رکود، اعتراضاتی است که مردم در خیابانها دارند. به نظر آنها شلوغیهای اخیر آرامش را از بازار گرفته و مسیر میانبر خوبی برای دلالان باز کرده است. از دیگر دلایل افزایش قیمتها میتوان به کمبود عرضه و افزایش تقاضا اشاره کرد.
هماکنون خودروسازان فعال بازار متناسب با تقاضای مشتریان عرضه خود را پیش نمیبرند و نکته قابل تأمل دیگر افزایش قیمت خودروهای کارکرده است. در حال حاضر قیمت برخی محصولات 2 تا 14 میلیون تومان افزایش یافته که عدد بزرگی به حساب میآید. همچنین عدهای معتقدند که عرضه خودروهای وارداتی به بازار باعث میشود تا قیمتها به ثبات برسند.
یکی از برنامههای مهم وزارت صنعت، معدن و تجارت این است که اصلاح و بازنگری اساسی در قیمت خودروها اعمال کند تا بدین وسیله اختلاف قیمتی فاحش بین کارخانه و بازار آزاد به حداقل برسد. عرضه خودرو در بورس کالا یکی از این برنامهها در میانمدت خواهد بود. اگر این برنامهها نتیجه دهد، دست دلالان دیگر در جیب مردم نخواهد رفت و قیمتها متناسبتر خواهند شد.
در واقع وزارت صنعت، معدن و تجارت با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه، هزینههای لجستیک و افزایش دستمزدها قصد دارد به زودی قیمت انواع خودرو را اصلاح کند. نزدیک به دو هفته است که این فرآیند آغاز شده و همچنان سازمان حمایت، شورای رقابت و وزارت صمت در حال بررسی اوضاع هستند.
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه دارندگان نمایشگاه و فروشندگان خودرو تهران در خصوص افزایش قیمت خودرو طی هفتههای آتی توضیح داد برای آن که افزایش قیمت خودرو متوقف شود، ضروری است که عرضه خودرو توسط خودروسازان افزایش یابد. موتمنی میگوید که بازار خودرو تابع عرضه و تقاضا است و اگر عرضه بیشتر شود اثر خود را بر بازار میگذارد. اگر میزان عرضه جوابگوی تقاضا بود فاصله قیمت محصولات شرکتهای خودروساز از کارخانه تا بازار حداقل 10 درصد بود نه 100 درصد. وی همچنین در ادامه افزود:
خودرو یک کالای مصرفی است که امروزه تبدیل به یک کالای سرمایهای شده است. اگر محدودیتی در عرضه نداشتیم قیمت این کالا با کوچکترین نوسان ارزی تغییر نمیکرد. قیمت پژو 207 اتوماتیک مدل 1401 تیرماه با ارز 28 هزار تومانی نزدیک به 560 میلیون تومان بوده، این در حالی است که امروز همین خودرو با ارز 33 هزار تومانی حدود 478 میلیون تومان به فروش میرسد؛ چرا که تعداد فاکتور کردن این خودرو توسط خودروساز بیشتر شده است.