مهم‌ترین گنج های کشف شده از مقبره توت عنخ آمون ؛ مرموز، بدون قیمت و هیجان انگیز

کشف مقبره فرعون توت عنخ آمون در ۱۰۰ سال پیش باعث شگفتی جهانیان شد. در ادامه نگاهی به گنج های مرموز، هیجان انگیز و فوق‌العاده ارزشمند مقبره توت عنخ آمون خواهیم داشت.

در ۴ نوامبر ۱۹۲۲ (۱۲ آبان ۱۳۰۱) بود که باستان‌شناسان موفق به کشف مقبره توت عنخ آمون شدند. این مقبره مملو از گنج ها و اشیاء ارزشمند بود و هنوز نیز پس از گذشت یک قرن توجهات بسیاری را به خود جلب می‌کند. به همین بهانه نگاهی به ۲۱ مورد از گنج های کشف شده در مقبره فرعون توت عنخ آمون خواهیم داشت.

ارزشمندترین گنج های پیدا شده در مقبره توت عنخ آمون

۱- نقاب مرگ

شاید معروف‌ترین گنج فرعون مصر نقاب مرگ او باشد. این نقاب که روی صورت فرعون قرار داشت عمدتا از طلا ساخته شده و با سنگ‌های قیمتی تزیین شده بود. همچنین این نقاب ۵۳ سانتی‌متری حدود ۱۰ کیلوگرم وزن دارد. پشت ماسک نیز وردهایی از کتاب مردگان نوشته شده تا فرعون در دنیای پس از مرگ مشکلی نداشته باشد.

۲- خنجرهای فرعون

در مقبره توت عنخ آمون دو خنجر نیز پیدا شد. یکی از آنها تیغه‌ای آهنین داشت و دیگری از طلا بود. خنجر با تیغه آهنی کنار ران راست توت عنخ آمون بود. کارشناسان می‌گویند که آهن استفاده شده در این تیغه به کره زمین تعلق ندارد و از یک شهاب‌سنگ گرفته شده است. خنجر طلایی نیز روی شکم فرعون قرار داشت.

مشخص است که هر دو خنجر استفاده شده‌اند.

۳- بازی تخته‌ای

در میان گنج های مقبره توت عنخ آمون حداقل ۴ بازی تخته‌ای وجود دارد. صفحه و مهره‌های برخی از آنها نیز از عاج فیل ساخته شده است. باستان‌شناسان در رابطه با بازی‌های انجام شده حدس‌هایی می‌زنند؛ اما در مورد قوانین و نحوه انجام آنها مطمئن نیستند.

۴- مانکن لباس

یکی از گنجینه های کمتر شناخته شده مقبره توت عنخ آمون مانکن لباس است. با توجه به اینکه فرعون چه در زمان حیات و چه برای پس از مرگ لباس‌های بسیار زیادی داشت، این مانکن‌ها برایش کارایی داشتند. ظاهرا خدمتکاران از آنها برای آویزان کردن لباس‌ها و کمک به فرعون برای انتخاب استفاده می‌کردند.

۵- صندل‌های طلایی

مومیایی توت عتخ آمون صندل‌هایی طلایی به طول ۲۹.۵ سانتی‌متر به پا داشت. البته وی در زمان حیات از این صندل‌ها استفاده نمی‌کرد و صرفا برای مراسم تدفین او طراحی شده‌اند.

۶- تابوت توت‌عنخ‌آمون

جسد توت عنخ آمون در سه تابوت تو در تو قرار گرفته بود که وزن آنها روی هم رفته به ۱.۳ تن می‌رسد. هر سه تابوت نیز فرعون مصر را با ریشی بلند و در حالی که عصای سلطنتی و شلاق در دست دارد، به تصویر کشیده‌اند. تابوت بیرونی از جنس چوب طلاکاری شده است و روی عصای فرعون نیز شیشه‌های آبی و قرمز دیده می‌شوند.

تابوت دوم نیز از چوب طلاکاری شده ساخته شده است؛ اما روی آن نقش گیاه‌های مختلف (از جمله نیلوفر آبی) دیده می‌شود. تابوت سوم هم کاملا از جنس طلا است و در پارچه‌ای پوشیده شده بود. توت عنخ آمون در این تابوت قرار داشت.

۷- تخت سلطنتی توت عنخ آمون

در میان گنج های مقبره توت عنخ آمون دو تخت سلطنتی نیز یافت شدند. یکی از این تخت‌ها از آبنوس ساخته شده است و با توجه به شباهتی که به نمونه‌های مذهبی دارد، تخت روحانی نام گرفته است. هرچند که هیچ مدرکی مربوط به استفاده مذهبی از آن موجود نیست. دیگر تخت سلطنتی که با نام تخت طلایی شناخته می‌شود، تصویر توت عنخ آمون و همسرش را روی خود دارد. همچنین پایه‌های این تخت شبیه پاهای شیر هستند.

با توجه به اینکه اکثر مردم مصر باستان روی زمین می‌نشتند، صندلی یا چهارپایه یک وسیله لوکس تلقی می‌شد و نماد ثروت و قدرت بود.

۸- ارابه‌ها

شش ارابه در مقبره توت عنخ آمون کشف شد که دو تا از آنها به خاطر طراحی‌ خاص با نام ارابه‌های حکومتی شناخته می‌شوند. همچنین یکی از این ارابه ها سایبانی برای در امان ماندن از آفتاب سوزان مصر داشت.

در سمت راست این ارابه تصویر شش اسیر خارجی به همراه نام‌های توت عنخ آمون و همسرش به خط تصویری دیده می‌شوند. در کنار آنها نیز تصویر یک شاهین با بال‌های گشوده وجود دارد که ظاهرا نماد حورس، خدای خورشید بوده است. طرح کلی این ارابه می‌خواسته نشان دهد که نه تنها مردم مصر زوج سلطنتی را دوست دارند، بلکه خدای خورشید نیز از آنها حفاظت می‌کند.

۹- شیپور

در زمره گنج های مقبره توت عنخ آمون دو شیپور یکی از جنس نقره و دیگری از جنس برنز وجود داشت. این دو شیپور جزء قدیمی‌ترین سازهای بادی به جا مانده از دوران باستان هستند. جیمز تپرن در سال ۱۹۳۹ در برنامه BBC با یکی از این شیپورها موسیقی نواخت. هرچند که امروزه استفاده از آنها ممنوع است.

۱۰- آنوبیس

آنوبیس یکی از خدایان مصر باستان بود که وظیفه مراقبت از مردگان را بر عهده داشت. وی معمولا با سر شغال تصویر شده است. در مقبره توت عنخ آمون نیز یک مجسمه از آنوبیس وجود داشت که از جنس چوب و طلا است.

۱۱- دیوارنگاره ازیریس

در این دیوارنگاره توت عنخ آمون در حال صحبت کردن با ازیریس، خدای جهان پس از مرگ است. فرعون مصر در زمان مرگ تنها ۱۹ سال سن داشت.

۱۲- ظرف‌های مومیایی

در مقبره توت عنخ آمون ظرف‌هایی نیز وجود داشتند که مصریان باستان در طول فرآیند مومیایی کردن، اعضای داخلی بدن همچون کلیه‌ها و کبد را در آن قرار می‌دادند.

۱۳- فنجان

این فنجان که به شکل گل طراحی شده است در میان گنج های مقبره توت عنخ آمون قرار داشت. روی فنجان به خط تصویری از خدایان خواسته شده است که به فرعون توت میلیون‌ها سال عمر دهند.

۱۴- ظرف لوازم آرایش

روی این ظرف که میان گنج های مقبره توت عنخ آمون قرار داشت، یک مجسمه شیر دیده می‌شود. ظاهرا حضور شیر به تسلط مصر بر دشمنانش در آسیای غربی اشاره دارد. کاربرد این ظرف احتمالا نگه داشتن لوازم آرایش بوده است.

۱۵- تندیس اوشابتی

تندیس‌های اوشابتی در اکثر مقبره‌های مطرج مصر باستان یافت شده‌اند. این تندیس‌ها نقش خدمتکاران مرده در جهان پس از مرگ را بر عهده داشتند. خود کلمه اوشابتی هم به معنی پاسخگو است.

۱۶- تخت‌خواب پادشاهی

در مقبره توت عنخ آمون چند تخت وجود داشتند. این تخت از جنس چوب و طلا است و در آن تصاویری از گاوها دیده می‌شود. گاو در فرهنگ مصر باستان به عنوان نماد حاثور، خدای باروری و عشق شناخته می‌شد.

۱۷- دیهیم

این دیهیم که در مقبره فرعون یافت شد، طرح‌هایی از لاشخور و مار کبرا دارد. دیهیم توت عنخ آمون عمدتا از طلا ساخته شده؛ اما برای تزیین آن از شیشه، فیروزه، سنگ آتشفشانی آبسیدین و … استفاده شده است.

۱۸- مومیایی

نمی‌توان از گنج های مقبره توت عنخ آمون صحبت کرد؛ اما به خود مومیایی فرعون اشاره نکرد. اگرچه اشیاء مقبره به موزه‌های مختلف منتقل شده‌اند، اما جسد فرعون همچنان در آرامگاه خود در دره پادشاهان قرار دارد.

۱۹- شکار اسب آبی

این مجسمه کوچک که در مقبره فرعون پیدا شد، توت عنخ آمون را در حال شکار یک اسب آبی نشان می‌دهد. توت از بیماری‌های متعددی رنج می‌برد؛ اما ظاهرا در عمر کوتاه خود به شکار اسب آبی می‌رفته است.

۲۰- کشتی کوچک

ماکت یک کشتی نیز در بین گنج های مقبره توت عنخ آمون قرار دارد. این کشتی بادبانی از چوب ساخته شده و ابعاد آن برابر ۱۰ در ۲۲ سانتی‌متر است. حضور کشتی می‌توانسته برای کمک به فرعون در دنیای پس از مرگ و گذر از مراحل مختلف آن باشد.

۲۱- سگگ طلایی

این سگگ طلایی نیز در مقبره توت عنخ آمون قرار داشت. روی آن نیز فرعون در حال راندن ارابه‌اش دیده می‌شود.

اگرچه تاکنون گنج های زیادی از مقبره توت عنخ آمون و دیگر فرعون های مصر باستان کشف شده است، اما هنوز اسرار و رازهای ناشناخته زیادی وجود دارند که در دل خاک مدفون هستند. باستان‌شناسان امیدوارند که در آینده بتوانند با اکتشافات بیشتر، نسبت به جنبه‌های بیشتری از تمدن جذاب و شگفت‌انگیز مصر آگاهی پیدا کنند.