در اینجا قصد داریم به تعدادی از اشتباهات رایج هنگام خرید کارت گرافیک اشاره کنیم که هم باعث اتلاف هزینه شده و هم عملکرد کامپیوتر را آن طور که انتظار میرود ارتقا نمی دهند.
خرید یک کارت گرافیک جدید میتواند تجربه هیجانانگیزی برای بسیاری افراد باشد که عملکرد کامپیوتر آنها را به طرز چشمگیری ارتقا میدهد. با این وجود، مانند هر قطعه دیگری از کامپیوتر، آپگرید کردن کارت گرافیک نیز نکات بخصوصی دارد که در صورت عدم توجه آنها، احتمال اشتباه افزایش مییابد.
طبیعتا اشتباهات هنگام خرید کارت گرافیک میتواند منجر به بروز مشکلات ریز و درشتی شود که ناراحتیهایی را در پی دارند. اگر خوش شانس باشید، عدم تحقیق در خصوص کارت گرافیک جدیدتان صرفا منجر به عملکرد پایینتر از انتظار آن بر روی سیستمتان خواهد شد. با این وجود اگر با بدشانسی روبرو شوید، ممکن است کارت گرافیک جدیدتان با سیستم تطابق نداشته باشد و نتوانید آن را بر روی کامپیوتر خود نصب و راهاندازی کنید!
به هنگام خرید کارت گرافیک باید مطمئن باشید که بهترین و مناسبترین محصول برای سیستم و نیازهایتان را خریداری میکنید. با توجه به این که کارت گرافیک به طوری کلی قطعه گرانقیمتی است، بهتر است با تحقیقات کامل اقدام به خرید آن کنید و از برخی اشتباهات بپرهیزید.
امروز قصد داریم به مرور برخی از اشتباهات بزرگی که بسیاری افراد در هنگام خرید یک کارت گرافیک مرتکب میشوند بپردازیم. اگر قصد خرید یک کارت گرافیک جدید در آینده نزدیک را دارید، حتما این متن را تا انتها مطالعه فرمایید.
اشتباهات رایج در هنگام خرید کارت گرافیک
خرید کارت گرافیکی که برای کیس شما بزرگ است
پیش از خرید کارت گرافیک حتما اندازه آن را در نظر داشته باشید. کارتهای گرافیک در اندازههای مختلفی روانه بازار میشوند. در صورتی که طول یا عرض آن بیش از حد بزرگ باشند، احتمالا برای جا دادن آن در کیس به مشکل برخورد خواهید کرد.
البته باید دقت کنید که کارت گرافیکهای کوچکتر معمولا یا فاقد فن هستند یا از تنها یک فن برای خنککنندگی استفاده میکنند. با این حال، کارت گرافیکهای بزرگتر از حداکثر چهار فن بهره برده و اندازهای نزدیک به یک جعبه کفش دارند.
همچنین برخی کارتهای گرافیک چند اسلاته هستند و به همین جهت، پیش از خرید باید از خالی بودن تعداد اسلاتهای مورد نیاز روی مادربرد اطمینان حاصل کنید. کارت گرافیکهای ساده معمولا از تنها یک اسلات PCI Express بهره میبرند. با این حال این کارت گرافیکها معمولا کاربری سادهای داشته و برای مواردی چون رندر گرفتن و گیمینگ حرفهای به کار نمیروند.
از سوی دیگر، کارت گرافیکهای حرفهایتر عموما دو یا سه اسلاته هستند. بنابراین باید مطمئن شوید که کیس شما از فضای مناسب برای جا دادن آنها برخوردار است.
در این میان، کیسها هم در طرحها و مدلهای گوناگونی در بازار موجود هستند. کیسهای با اندازه بزرگ یا متوسط معمولا قادر به جا دادن هر نوع کارت گرافیکی هستند. با این وجود، اگر قصد استفاده از یک کارت گرافیک حرفهای در کیسهای با اندازه کوچک را دارید، حتما ملاحظات اندازهای را در نظر داشته باشید.
پاور کیس به اندازه کافی قوی نیست
یکی دیگر از اشتباهات بزرگی که بسیاری کاربران در هنگام خرید کارت گرافیک مرتکب میشوند، عدم توجه به پاور دستگاه و توانایی آن در تغذیه مناسب این قطعه است؛ چرا که کارت گرافیک به تنهایی بزرگترین مصرفکننده انرژی در کیس کامپیوتر است.
البته مصرف انرژی برخی کارت گرافیکها مانند انویدیا Geforce GTX 1650 تنها 75 وات است. با این حال سیستمهای مدرنی که برای مصارف حرفهایتری مورد استفاده قرار میگیرند، ممکن است از کارت گرافیکهای Geforce RTX 3090 Ti بهره ببرند که مصرف انرژی 450 واتی دارند. مصرف اکثر کارت گرافیکهای موجود در بازار مقداری بین این دو عدد است.
در صورتی که پاور کیس شما قادر به تامین انرژی کافی کارت گرافیک نباشد، ممکن است دو حالت مختلف روی دهد. در حالت اول، سیستم بدون هیچ مشکلی کار کرده و به اجرای فرامین معمولی میپردازد. با این حال به محض این که پردازشی سنگین به کارت گرافیک اعمال شود، به دلیل نبود انرژی کافی، کل سیستم کرش کرده و از کار میافتد.
همچنین سناریوی دوم هم این است که سیستم از ابتدا با اختلال روبرو خواهد بود؛ به طوری که به محض روشن کردن دستگاه با یک صفحه نمایش سیاه روبرو خواهید شد.
کافی نبودن تعداد کانکتورهای PCIe
کارت گرافیکهایی که توان کمتر از 75 وات دارند، قادرند از طریق تنها یک درگاه PCIe انرژی خود را از پاور دریافت کنند. با این وجود، این دسته کارتهای گرافیک عملکرد محدودی داشته و برای فعالیتهای حرفهایتری نظیر بازیهای ویدیویی سنگین و رندرهای گرافیکی نیستند.
اکثر کارت گرافیکهای قدرتمندتر برای دریافت انرژِی کافی از پاور نیازمند کانکتورهای PCIe هستند. این کانکتورها معمولا در نمونههای شش پین و هشت پین قابل دسترسی هستند و ممکن است با علامت 6/8 در بازار موجود باشند.
از سوی دیگر، کارتهای گرافیک هم متفاوت هستند و به همین جهت، به پینهای متفاوتی نیاز دارند. با این وجود اکثر آنها از طریق کانکتورهای 6، 8 6+6، 8+6، 8+8 یا حتی 8+8+8 انرژی خود را دریافت میکنند. هریک از این عددها نشاندهنده تعداد پینها و تعداد کانکتورهاییست که نیاز دارید.به این ترتیب یک کانکتور 8+8+8 نیازمند سه کانکتور PCIe با هشت پین است.
پیش از این که کارت گرافیکی را خریداری کنید، لازم است مطمئن شوید که پاور کیس شما از تعداد کانکتورهای لازم برای تامین انرژی آن بهرهمند است. با این وجود، در صورتی که تعداد این کانکتورهای کافی نباشد، میتوانید از آداپتورهای چهار پین مولکس به PCIe هم استفاده کنید.
مدل نامناسب درگاه PCI Express
تقریبا تمامی کارتهای گرافیک از طریق درگاه PCI Express به کامپیوتر متصل میشوند. این درگاه، اسلاتی فیزیکی روی مادربرد است که کارت گرافیک روی آن قرار میگیرد.
در حال حاضر درگاههای PCIe در نسخههای 1.0 و 2.0 و 3.0 و 4.0 و 5.0 موجود هستند و نسخههای سه و چهار از آنها محبوبترین نسخهها به شمار میروند. همچنین در هریک از نسخههای PCI Express پهنای باند نسبت به مدل قبل دو برابر میشود. به عنوان مثال یک درگاه PCIe 4.0 حداکثر پهنای باند 64 گیگابایت بر ثانیه دارد؛ در حالی که حداکثر پهنای باند PCIe 5.0 برابر با 128 گیگابایت بر ثانیه است.
نکته جالب در خصوص درگاههای PCI Express، تطابقپذیری بالای آنهاست. به عنوان مثال یک کارت گرافیک PCIe 3.0 را میتوان به راحتی در اسلات PCIe 4.0 قرار داد. با این وجود، حداکثر سرعت قابل دسترس آن مطابق با استاندارد PCIe 3.0 خواهد بود. این امر علیرغم ارتقای تطابقپذیری باعث کاهش راندمان میشود.
بر اساس گزارش وبسایت مطرح Tom’s Hardware اتصال یک کارت گرافیک AMD RX 6500XT در درگاه PCIe 3.0 باعث افت چهل درصدی عملکرد آن در مقایسه با اتصال آن به درگاه PCIe 4.0 خواهد شد. به همین جهت، لازم است در هنگام خرید کارت گرافیک به نسخه درگاه PCIe در دستگاه خود دقت کرده و محصولی متناسب با کامپیوترتان را خریداری کنید.
چک نکردن بررسیهای آنلاین
همانند هر کالای دیگر، کارت گرافیکها هم در انواع مختلفی روانه بازار شدهاند که هریک نقاط قوت و ضعف خود را دارد. یکی از مهمترین راهها برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی، مطالعه نقد و بررسی این محصولات از وبسایتهای معتبر پیش از خرید است.
یکی از مثالهای بارز در این زمینه، گزارشات اخیر پیرامون کارت گرافیکهای قدرتمند و گران قیمت انویدیا RTX 4090 است که از ذوب شدن و سوختن کابلهای آن حکایت دارد. البته این گزارشات و نقدها ممکن است شما را از خرید این هیولاهای جدید انویدیا منصرف نکند؛ با این وجود حداقل در صورت برخورد به مشکلاتی از این دست، شوکه نخواهید شد!
بررسیهای آنلاین همچنین به جز اطلاعرسانی در خصوص ایرادات احتمالی قطعات، در خصوص عملکرد آنها نیز اطلاعات مفیدی را در اختیار کاربران قرار میدهند. مثلا به کمک این سایتها میتوانید حداکثر عملکرد مدلهای مختلف کارت گرافیک در بازیهای سنگین و باگرافیک را مشاهده کرده و با دیگر مدلها مقایسه کنید.
به این ترتیب، با اینکه بررسیهای آنلاین به طور کامل قابل اتکا نیستند، اما اطلاعاتی مهم را در خصوص جزئیات مختلف کارتهای گرافیک در اختیارمان قرار میدهند.
خرید کارت گرافیکی که از تکنولوژی نمایشگر پشتیبانی نکند
مانیتورها عموما با هدف ارتقای تجربه کاربری، قابلیتهای منحصربفردی نظیر رزولوشن 4K یا امثال آن را ارائه میکنند. طبیعتا تهیه کردن یک مانیتور 4K مزایای زیادی دارد و میتواند تجربه گیمینگ، تماشای محتوا یا هر کار دیگری را به طور مشخصی لذتبخشتر کند.
با این وجود برای بهرهمندی از این رزولوشن نیازمند کارت گرافیک قدرتمندی خواهید بود. البته امکان کاهش رزولوشن به منظور ارتقای نرخ فریم در بازیهای ویدیویی وجود دارد. با این وجود، تفاوت کیفیت در رزولوشنهای 4K و 1080p واقعا مشهود است!
مانیتورها همچنین از قابلیتهای ویژهای نیز برخوردار هستند که نرخ رفرش صفحه نمایش را تحت تاثیر قرار میدهد. نرخ رفرش صفحه نمایش عبارت است از تعداد دفعاتی که نمایشگر در هر ثانیه تصویر را رفرش میکند. به عنوان مثال، یک مانیتور استاندارد با نرخ رفرش 60 هرتز، در هر ثانیه 60 بار صفحه نمایش را رفرش میکند.
مانیتورهای حرفهایتر نرخ رفرش بالاتری را ارائه میکنند؛ به طوری که در برخی نمایشگرهای مخصوص گیمینگ، نرخ رفرشهایی نظیر 120 هرتز، 144 هرتز و حتی 244 هرتز در دسترس است.
نرخ رفرش بالاتر باعث روانتر شدن تصاویر و انیمیشنها شده و کیفیت بصری را به شدت ارتقا میدهد. با این وجود، کارت گرافیک باید انرژی زیاد مصرف کند تا این تعداد رفرش امکانپذیر باشد.
در این میان، برخی نمایشگرها از تکنولوژیهای NVIDA G-Sync یا AMD FreeSync بهره میبرند. این تکنولوژیها با دستکاری نرخ رفرش نمایشگر از ایجاد بریدگی در تصاویر جلوگیری میکنند. در همین راستا بهتر است در صورتی که نمایشگری با قابلیت پشتیبانی از G-Sync انویدیا دارید، کارت گرافیک انویدیا خریداری کنید و در صورتی که مانیتور شما از تکنولوژی FreeSync پشتیبانی میکند، به سراغ کارت گرافیکهای AMD بروید.
هزینه کردن بیش از حد برای خرید کارت گرافیک
کارتهای گرافیک قطعات گرانقیمتی هستند و خرید یکی از آنها ممکن است هزینه سنگینی را به شما تحمیل کند. در این میان، مشکلاتی نظیر کمبود شدید نیمهرساناها در بازار و استخراج گسترده رمزارزها نیز از جمله مواردی بودند که باعث آشفتگی شدید بازار کارتهای گرافیک شدند. البته هر دوی این مشکلات در حال رفع شدن هستند؛ به طوری که آیندهای باثبات برای بازار کارتهای گرافیک در آینده نزدیک پیشبینی میشود.
در صورتی که قصد دارید یک بازی را بر روی مانیتوری با رزولوشن 1080p و نرخ رفرش 60 هرتز بازی کنید، خرید قدرتمندترین و گران ترین کارت گرافیک بازی اتلاف هزینه است؛ چرا که بسیاری محصولات ضعیفتر و ارزانقیمتتر نیز قادرند این بازی را با کیفیت مورد نظر شما بدون هیچ مشکلی اجرا کنند. همچنین خرید یک کارت گرافیک رندرینگ هم میتواند ضمن بالا بردن هزینه، عملکرد ضعیفتر گیمینگ را نتیجه دهد!
بنابراین گام مهم پیش از خرید کارت گرافیک شناسایی تواناییهای سایر اجزای سیستم و انتخاب محصولی است که با این تواناییها و مشخصات سازگار باشد. در این صورت میتوانید با پرداخت هزینهای معقول بدون حس کردن هیچ کمبودی تمام نیازهای خود را برطرف کنید.
خرید کارت گرافیک درست پیش از رونمایی از نسل جدید
خرید یک محصول گران قیمت درست قبل از رونمایی از نسل جدید آن میتواند تجربهای دردناک برای هر کسی باشد! این امر به طور خاص برای کارتهای گرافیک صادق است؛ چرا که تفاوتهای نسلی در این قطعات ملموستر از بسیاری محصولات دیگر است.
هر نسل جدید از کارتهای گرافیک عموما از حیث عملکرد فنی، راندمان و بهرهوری و مصرف انرژی پیشرفتهای فاحشی را نسبت به نسل قبل تجربه میکند. بنابراین تصور این که میتوانستید با یک ماه صبر کردن محصولی 50 درصد قدرتمندتر را با قیمتی مشابه یا کمی بیشتر خریداری کنید، عامل مهمی است که میتواند باعث تحقیق کاربران پیش از خرید یک کارت گرافیک شود.
در کنار این تفاوتهای واضح، پشتیبانی بلندمدت نسلهای مختلف از کارتهای گرافیک توسط سازنده نیز دیگر مساله مهمی است که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد. انویدیا، AMD و اینتل، همگی برای هر نسل از محصولاتشان طول عمری تعریف کردهاند که پس از آن پشتیبانی خود از آن محصول را متوقف میکنند.
این نبود پشتیبانی میتواند خود را به صورت عدم عرضه بهینهسازیهای کارت گرافیک برای بازیهای روز نشان دهد. این اتفاق در گذر زمان باعث کرش کردن بازیهای مختلف و رخ دادن دیگر باگها در این محصولات خواهد شد. بنابراین اقدام منطقیتر این است که همیشه در صدد خرید جدیدترین نسل از هر کارت گرافیکی باشید.
کافی نبودن VRAM کارت گرافیک خریداری شده
VRAM که مخفف عبارت Video Random Access Memory است، نوع خاصی از حافظه رم به شمار میرود که به طور خاص برای کارتهای گرافیک مورد استفاده قرار میگیرد. مهمترین کار VRAM ذخیره اطلاعات برای رندر کردن یک فریم و فرآیند فریم بافرینگ است. فریم بافرینگ زمانی رخ میدهد که کارت گرافیک تصاویر رندر شده را به VRAM میفرستد.
مقدار VRAM مورد نیاز بیش از هرچیز به این بستگی دارد که قصد انجام چه کاری را با کارت گرافیک خود دارید. اگر قصد بازی کردن با رزولوشن 1080p یا پایینتر را دارید، چهار یا شش گیگابایت VRAM کاملا کافی خواهد بود. شش الی هشت گیگابایت VRAM معمولا برای بازی با رزولوشن 1440p کافیست؛ در حالی که برای بازی کردن با رزولوشن 4K نیازمند 8 الی 12 گیگابایت VRAM هستید. همچنین در صورتی که با سیستم خود ویرایش ویدیو انجام داده یا انیمیشن سازی میکنید، احتمالا به 8 تا 12 گیگابایت حافظه VRAM نیاز خواهید داشت.
بنابراین در صورتی که میزان حافظه VRAM دستگاه شما کافی باشد، انجام هریک از این کارها بسیار سادهتر خواهد بود. بنابراین اگر قصد دارید هیچ نگرانیای از بابت حافظه VRAM نداشته باشید، کارت گرافیکی با حافظه VRAM حداقل 12 گیگابایت بخرید.
خرید کارت گرافیک دست دوم
همه ما دوست داریم محصول مورد علاقه خود را با مناسبترین قیمت در اختیار داشته باشیم. با این حال اگر یک کارت گرافیک دست دوم را به قیمتی بسیار پایینتر از قیمت یک نمونه نو در فروشگاهی مشاهده کردید، در خرید آن عجله نکنید؛ چرا که با وجود محاسن مشخصی که خرید یک کارت گرافیک ارزانقیمت دارد، خرید مدلی دست دوم از آن میتواند مشکلات فراوانی را در پی داشته باشد.
با به پایان رسیدن هیجانات مربوط به استخراج رمزارزها، ماینرها به دنبال بازگرداندن بخشی از هزینههای خود هستند. به همین جهت بسیاری از آنها اقدام به فروش مجدد کارت گرافیکهای خود میکنند. با این حال اگر قصد خرید یکی از این کارت گرافیکهای دست دوم را دارید، باید بدانید که این محصولات بعضا روزها، هفتهها و یا حتی ماهها بدون لحظهای توقف مشغول به کار بودهاند.
این حجم از فشار بر روی یک کارت گرافیک میتواند باعث کاهش چشمگیر عمر آن شود؛ خصوصا اگر فضای اطراف آن آلوده و یا نامناسب بوده باشد. بنابراین علیرغم این که ممکن است در ظاهر خرید یک کارت گرافیک دست دوم چندین میلیون تومان ارزنتر برایتان تمام شود؛ اما باید توجه کنید که این نوع ارزانیها معمولا بیدلیل نیستند!
بیتوجهی به مورد استفاده از کارت گرافیک
کارتهای گرافیک معمولا در دو دسته مصرفکننده و حرفهای روانه بازار میشوند. بنابراین نوع استفاده شما تعیین میکند که کدام یک از انواع آنها را خریداری کنید. کارتهای گرافیک دسته مصرفکننده عملا همان اعمال نمونههای حرفهای را انجام میدهند. با این وجود، محصولات حرفهای از بهینهسازیهایی در برخی زمینهها برخوردار هستند که عملکردی بهتری را برایشان به ارمغان میآورد.
اگر قصد انجام بازی یا ویرایش فایلهای ویدیویی را دارید، کارتهای گرافیک کلاس مصرفکننده بهترین انتخاب برای شما به شمار میروند. این دسته کارتهای گرافیک بسیار پرطرفدارتر بوده و در ویترین اکثر فروشگاهها قابل مشاهده هستند. کارتهای گرافیک کلاس مصرفکننده انویدیا عموما از علامتهای RTX یا GTX در نام خود بهره میبرند؛ در حالی که کارت گرافیکهای AMD این کلاس عموما با عبارت RX مشخص میشوند.
از سوی دیگر، کارتهای گرافیک حرفهای معمولا با هدفهای خاصی مانند رندرهای سه بعدی، توسعه بازیهای ویدیویی یا اپلیکیشنهایی نظیر اتوکد استفاده میشوند و برای این دسته اعمال بهینهسازی شدهاند. بنابراین درایورهای آنها بسیار پایدارتر طراحی شده و عملکرد بسیار ایدهآلی در این شرایط دارند.
کارتهای گرافیک سری Quadro انویدیا و AMD Radeon Pro در دسته محصولات حرفهای قرار میگیرند.
خرید کارت گرافیکی که برای دستگاه شما بیش از حد قدرتمند است
اگر از قابلیتهای و مشخصات سیستم خود آگاه نباشید و بدون توجه به آن اقدام به خرید کارت گرافیک کنید، ممکن است نتوانید از همه قدرت کارت گرافیک استفاده کنید و به این ترتیب باعث اتلاف انرژی و هزینه شوید!
در صورتی که سیستم شما کمی قدیمی شده و در اجرای بازیهای قدرتمند روز عملکرد نامناسبی پیدا کرده، خرید یک کارت گرافیک جدید میتواند منجر به ارتقای عملکرد آن شود. با این حال اگر این کارت گرافیک جدید در کنار سی پی یویی بسیار قدیمی و ضعیفی به کار گرفته شود، طبیعتا نخواهد توانست قابلیتهای خود را بروز داده و عملکردی متوسط ارائه خواهد داد.
این اتفاق به bottlenecking معروف است و زمانی رخ میدهد که یکی از اجزای سیستم ضعیفتر از سایر اجزا بوده و باعث افت عملکرد کل دستگاه شود. اگر این جزء ضعیفتر سیپییو باشد، انتقال اطلاعات با حجم کافی به کارت گرافیک صورت نمیگیرد و به این ترتیب بهرهوری کاهش مییابد. البته پدیده bottlenecking به نوعی برای همه سیستمها رخ میدهد. با این حال اگر اجزای سیستم خود را منطبق با هم انتخاب کنید، شانس رخ دادن آن کمتر میشود.
بر این اساس، خرید یک کارت گرافیک قدرتمند و گرانقیمت تنها زمانی توجیه دارد که قصد داشته باشید در آینده نزدیک سایر اجزای کامپیوتر خود را نیز ارتقا دهید. در غیر این صورت شاید بهتر باشد هزینهای که قصد دارید صرف ارتقای کارت گرافیک کنید را بین تمام اجزا پخش کنید تا کامپیوتر یکدستتر در اختیار داشته باشید.
جمعبندی
کارت گرافیک یکی از تاثیرگذارترین قطعات کامپیوتر بوده و ارتقای آن میتواند باعث بهبود چشمگیر عملکرد شود. با این وجود پیش از تصمیمگیری برای خرید یک کارت گرافیک باید حتما با مطالعه و تحقیق از برخی اشتباهات دوری کرد.
کارت گرافیکها علاوه بر این که یکی از مهمترین قطعات کامپیوتر هستند، در شمار گرانتر اجزا هم به شمار میروند. بنابراین خرید یک کارت گرافیک مناسب میتواند علاوه بر ارتقای عملکرد دستگاه، کاهش محسوس هزینهها را هم در پی داشته باشد.
بر اساس آن چه در این جا گفته شد، توصیه ما به شما این است پیش از خرید کارت گرافیک، حتما مشخصات سیستم کامپیوتر خود، نوع استفاده و البته توقعتان از یک کارت گرافیک جدید را به طور کامل شناسایی کنید تا خرید هوشمندانهتری داشته باشید. همچنین اندازه آن و توانایی سیستمتان در تامین انرژی را نیز بررسی کنید تا بتوانید نهایت لذت را از کارت گرافیک جدیدتان ببرید.