آموزش خرید خودرو از بورس کالا ؛ چگونه از بورس ماشین بخریم؟

بسیاری از خودروهای داخلی و خارجی در بورس کالا به مشتریان عرضه می‌شوند. از این رو قصد داریم شما را با نحوه خرید خودرو از بورس کالا آشنا کنیم.

از ابتدای سال 1401، بورس به بستری مناسب برای عرضه خودرو تبدیل شد و به تدریج خودروسازان داخلی اعم از دولتی و خصوصی محصولات خود را از این بستر به مشتریان عرضه کردند. در این بستر، خودروها با قیمت پایه عرضه می‌شوند و در یک فضای مزایده‌ای هر مشتری که که بیشترین قیمت را پیشنهاد کند، برنده مزایده خواهد بود. در همین راستا قصد داریم شما را با نحوه خرید خودرو از بورس کالا آشنا کنیم.

به‌طور کلی، بورس دارای سازوکار مزایده‌ای بوده و خرید خودرو یا کالا نیز در این بخش از طریق کارگزاری‌ها انجام می‌شود؛ در واقع مشتری به‌شکل مستقیم در معامله نقشی نخواهد داشت. مشتریان برای خرید کالا در بورس باید 6 مرحله شامل ثبت نام در سامانه سجام، احراز هویت در سجام، دریافت کد بورس کالا، ایجاد حساب وکالتی، مراجعه به کارگزاری و شرکت در حراج و سرانجام تحویل خودرو به مشتری را طی کنند که در ادامه با این مراحل آشنا خواهیم شد.

آموزش خرید خودرو از بورس کالا

1.‌ ثبت نام در سامانه سجام

اولین قدم برای خرید خودرو از بورس، ثبت نام در سامانه سجام است. مشتریان با مراجعه به سامانه جامع اطلاعات مشتریان یا سجام به آدرس www.sejam.ir می‌توانند مراحل ثبت نام را انجام دهند. ضمن این‌که برای ثبت نام به مدارکی چون کارت ملی، شناسنامه، آدرس دقیق محل سکونت و محل کار، شماره موبایل به نام مشتری و اطلاعات کامل بانکی (شماره حساب، نام بانک، نام شعبه، کد شعبه و کد شبا) نیاز خواهد بود.

پس از این‌که مشتری فرایند ثبت نام در سامانه سجام را انجام داد، سامانه یک کد ده رقمی پیگیری سجام را به گوشی کاربر پیامک خواهد کرد. کاربران برای انجام مرحله بعدی یعنی احراز هویت سجام به این کد نیاز خواهند داشت. گفتنی است فرایند ثبت نام برای مشتریان 10 هزار تومان هزینه به‌همراه دارد.

2. احراز هویت در سامانه سجام

در مرحله دوم کاربران باید از دو روش حضوری و غیرحضوری فرایند احراز هویت در سامانه سجام را انجام دهند.

متقاضیان در روش حضوری می‌بایست به یکی از دفاتر منتخب پیشخوان دولت یا کارگزاری معتبر مراجعه کرده و با ارائه مدارکی نظیر اصل و فتوکپی شناسنامه، اصل و فتوکپی کارت ملی، فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی (در صورت تمایل)، آدرس و نشانی پستی معتبر و شماره حساب و اطلاعات بانکی، فرایند احراز هویت را انجام دهند. فرایند احراز هویت حضوری برای افراد حقیقی حدود 11 هزار تومان و برای نماینده قانونی نیز حدود 13 هزار تومان هزینه به همراه دارد.

برای احراز هویت غیرحضوری نیز کاربر می‌بایست با تهیه یک ویدیوی سلفی چند ثانیه‌ای، اطلاعات و هویت خود را در آن تایید کند. کاربران برای این‌که چه اطلاعاتی را ارائه دهند باید به بخش احراز هویت الکترونیکی در وب‌سایت سجام مراجعه کنند. پس از این‌که کاربر فرایند احراز هویت را انجام داد، سامانه سجام یک کد سجامی 5 رقمی را به گوشی کاربر پیامک خواهد کرد.

3. مراجعه به کارگزاری و دریافت کد بورس کالا

کاربران در این مرحله باید فرایند ثبت نام در کارگزاری‌های معتبر را انجام دهند. در واقع کارگزاری‌ها به‌عنوان نماینده مشتری در فرایند خرید خودرو از بورس کالا و ثبت سفارش خودرو محسوب می‌شوند. کاربران برای ثبت نام در کارگزاری‌های معتبر به کد سجامی نیاز دارند و می‌توانند این فرایند را به دو روش حضوری و غیرحضوری انجام دهند.

کاربران پس از انتخاب یکی از کارگزاری‌های معتبر باید به وب‌سایت اینترنتی مربوطه مراجعه کرده و فرایند ثبت نام را انجام دهند. در ادامه نیز باید روی بخش دریافت کد بورسی کلیک کنند. کد بورسی شناسه خاص هر معامله‌گر در بازار سرمایه محسوب می‌شود.

گفتنی است کاربران در بخش تعیین نوع درخواست کد می‌بایست گزینه «بازار فیزیکی بورس کالا» را انتخاب کنند تا بتوانند در بورس کالا فرایند خرید خودرو را انجام دهند. کاربران پس از این‌که این مراحل را گذراندند باید از صفحه معرفی‌نامه پرینت بگیرند تا با ارائه آن به بانک مورد نظر بتوانند مرحله افتتاح حساب وکالتی را انجام دهند.

4. افتتاح حساب وکالتی

کاربران پس از این‌که در کارگزاری‌ها ثبت نام کردند و موفق به دریافت کد بورس آنلاین شدند، باید در بانک‌های معتبر کشور یک حساب وکالتی ایجاد کنند. البته برخی از کارگزاری‌ها به کاربران بانک‌های خاصی را نیز پیشنهاد خواهند کرد. به‌طور کلی پس از این‌که به بانک مورد نظر مراجعه کردید و موفق به ایجاد حساب وکالتی شدید، باید بار دیگر به وب‌سایت کارگزاری مراجعه کنید و فرایند بارگزاری فرم حساب وکالتی را انجام دهید.

گفتنی است کاربران می‌بایست طبق قوانین مربوط به معاملات بورسی، مبلغی را به‌عنوان پیش‌پرداخت به حساب وکالتی واریز کنند. در همین راستا اگر مشتریان به دنبال خرید خودرو از بورس هستند، باید مبلغ پایه خودرو یا مبلغ پیش‌پرداختی که توسط فروشنده تعیین می‌شود را حداقل 24 ساعت قبل از آغاز معامله به حساب وکالتی واریز کنند.

5. شرکت در مزایده و خرید خودرو

یکی دیگر از مراحل برای خرید خودرو از بورس، انجام فرایند ثبت سفارش و شرکت در مزایده است. کاربران باید به این نکته توجه داشته باشند که ارائه درخواست باید قبل از ساعت 8:30 روز عرضه خودرو در بورس کالا انجام شود؛ یعنی اگر تا قبل از ساعت 8:30 روز عرضه، فرایند درخواست سفارش ثبت نشود، مشتری نمی‌تواند در مزایده شرکت کند.

از این رو پس از این‌که از زمان عرضه خودرو در بورس کالا آگاهی پیدا کردید، با مراجعه به سامانه کارگزاری و ورود به حساب کاربری خود فرایند درخواست ثبت سفارش برای خرید خودرو را انجام دهید.

اگر تعداد متقاضیان از تعداد خودروهای عرضه شده در بورس کمتر باشد، خودرو بدون هیچ رقابتی به مشتریان فروخته خواهد شد؛ اما اگر تعداد متقاضیان از میزان خودرو عرضه شده بیشتر باشد، مزایده از قیمت پایه میان مشتریان شروع خواهد شد و هر مشتری که بیشترین پیشنهاد قیمت را ارائه دهد، برنده رقابت و مالک نهایی خودرو خواهد بود. کارگزاری نیز خبر موفقیت در خرید را به مشتریان اطلاع‌رسانی خواهد کرد.

با توجه به این‌که مشتریان قبل از مزایده فقط قیمت پیش‌پرداخت را به حساب وکالتی واریز می‌کنند، اگر برنده مزایده شوند باید باقی‌مانده مبلغ خرید خودرو در بورس را نیز به کارگزاری بپردازند. پس از این‌که فرایند تسویه با کارگزاری انجام شد، اطلاعات مشتری به شرکت خودروساز نیز ارسال خواهد شد.

6. تحویل خودرو به مشتری

پس از تسویه و بعد از این‌که کارگزاری مشخصات خریدار را به خودروساز ارسال کرد، در این مرحله خودروساز نیز قرارداد فروش خودرو را ایجاد می‌کند. در این مرحله مشتری با مراجعه به وب‌سایت اصلی خودروساز باید هزینه‌های مربوط به مالیات و عوارض قانونی را بپردازد. در ادامه نیز باید شرکت بیمه و نزدیک‌ترین نمایندگی به محل سکونت خود را برای تحویل خودرو انتخاب کنید.

در ادامه، مشتری با مراجعه به سایت پلیس باید فرایند احراز محل سکونت خود را نیز انجام دهد. در این مرحله کاربران به مدارک معتبری برای اثبات محل سکونت نظیر سند خانه، قبض برق، آب و گاز به نام متقاضی نیاز خواهند داشت.

مشتریان پس از این‌که محل سکونت خود را احراز کردند، با مراجعه به نمایندگی منتخب و ارائه مدارک می‌توانند قرارداد خرید خودرو را امضا کنند. پس از این‌که امضای قرارداد انجام شد، خودرو مورد نظر در موعد تعیین شده به نمایندگی منتخب ارسال خواهد شد تا سرانجام به دست کاربران برسد.